Λόγος εἰς τὴν παρείσβασιν τῶν νηστειῶν καὶ εἰς τὸν Ϛ’ Ψαλμόν, τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀναστασίου ἡγουμένου τοῦ ὄρους Σινᾶ.

Ποῖος ἆρά γε διέπραξε τόσας ἁμαρτίας ὅσας ὁ Μανασσῆς, ὁ ὁποῖος ἐπὶ πεντήκοντα δύο ἔτη ἔπεισε τοὺς Ἰσραηλίτας νὰ λατρεύουν καὶ νὰ προσκυνοῦν τὰ εἴδωλα; Εἰπέ μου πόσαι χιλιάδες ἀπέθανον εἰς τὸ διάστημα τῶν πεντήκοντα δύο ἐκείνων ἐτῶν καὶ ἀπῆλθον εἰς τὴν ἀπώλειαν; Καὶ τὴν ἁμαρτίαν τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν τὴν ἔφερε καὶ τὴν ἐχρεώστει, ὁ Μανασσῆς· καὶ ὅμως τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν δὲν ἐνίκησε τὴν φιλανθρωπίαν τοῦ Θεοῦ.

Λέγουν δηλαδὴ οἱ ἀρχαῖοι ἱστοριογράφοι, ὅτι ὅταν ὁ Μανασσῆς ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπήχθη αἰχμάλωτος, εἰς τὴν Βαβυλῶνα τῆς Περσίας, ἐκλείσθη ὑπὸ τοῦ βασιλέως τῶν Περσῶν μέσα εἰς τὸ εἴδωλον ἑνὸς ζῴου. Καὶ ὅταν εὑρίσκετο μέσα εἰς τὸ εἴδωλον ἐκεῖνο, τότε προσηυχήθη μετὰ δακρύων τὴν προσευχήν του [3] καὶ κατὰ πρόσταγμα τοῦ Θεοῦ καὶ ἐκ τῆς φιλανθρωπίας αὐτοῦ διερράγη τὸ εἴδωλον καὶ ἐξῆλθεν ὁ Μανασσῆς καὶ διεσώθη ὑπὸ θείου Ἀγγέλου, ὅστις τὸν ἔφερεν εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐκεῖ ἀπέθανεν ἐν μετανοίᾳ καὶ ἐξομολογήσει. Πρόσεξε ὅτι πράγματι ἀπέραντον εἶναι τὸ πέλαγος τῶν οἰκτιρμῶν καὶ τοῦς ἐλέους τοῦ μόνου ἀγαθοῦ καὶ φιλανθρώπου Θεοῦ, ὁ ὁποῖος σῴζει καὶ ἐλεεῖ δωρεὰν ὅσους καταφύγουν πρὸς Αὐτόν· πραγματικῶς δωρεάν διότι, εἰπέ μου, τὶ παρουσίασεν ὁ Μανασσῆς εἰς τὸν Θεὸν εἰς ἀντιστάθμισμα τοῦ κρίματός του διὰ τὴν ἀπώλειαν τόσων χιλιάδων ψυχῶν, αἱ ὁποῖαι κατεδικάσθησαν εἰς τὴν γέενναν τοῦ πυρὸς καὶ ἀπωλέσθησαν δι’ αὐτοῦ; Ἀλλ’ ἐπειδὴ μετενόησεν εἰλικρινῶς καὶ κατέφυγε πρὸς τὸν Θεὸν καὶ ἔρριψεν ἑαυτὸν εἱς τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ, διὰ τοῦτο ἠξιώθη καὶ τῆς φιλανθρωπίας αὐτοῦ.

Ἐὰν ὅμως θέλῃς, θὰ σοῦ ἀναφέρω καὶ ἄλλας ἱστορικὰς διηγήσεις, αἱ ὁποῖαι μᾶς παρακινοῦν πρὸς μετάνοιαν καὶ ἐπιστροφὴν πρὸς τὸν Θεόν. Γράφει ἐπὶ παραδείγματι ὁ Κλήμης ὁ ἐξ Ἀλεξανδρείας ἱστορικός, περὶ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ὅτι ἐλθών ποτε εἰς πόλιν τινὰ τῆς Ἀσίας ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ Ἰωάννης κατὰ τὰς περιοδείας αὐτοῦ, εὗρε νέον τινά, ὅστις ἦτο ἐστολισμένος μὲ σωματικὴν ὡραιότητα καὶ δύναμιν καὶ ἀνάστημα. Ἀγαπήσας τὴν ψυχὴν τοῦ νέου αὐτοῦ ὁ Ἰωάννης, τὸν συνεβούλευσε νὰ γίνῃ Χριστιανός. Ὅταν λοιπὸν ὁ νέος ἐπείσθη, τὸν ὡδήγησε πρὸς τὸν Ἐπίσκοπον τῆς πόλεως διὰ νὰ τὸν κατηχήσῃ λέγων πρὸς αὐτόν· «Τὸν νέον αὐτόν, ὦ Ἐπίσκοπε, τὸν ἐμπιστεύομαι εἰς σέ, καὶ ἔχω ὡς μάρτυρα τὸν Θεὸν καὶ ὅλους τοὺς Χριστιανοὺς τῆς πόλεως ταύτης». Ἀφοῦ εἶπεν αὐτὰ ὁ Ἰωάννης, ἀνεχώρησεν εἰς ἄλλας περιοχὰς διὰ νὰ συνεχίσῃ τὸ κήρυγμα τῆς Πίστεως.


Ὑποσημειώσεις

[1] Λογοθέτης· γραμματεὺς τῆς Βυζαντινῆς ἐποχῆς, ὁ ὁποῖος ἀνεγίνωσκε τὰς ἀποφάσεις τῶν αὐτοκρατόρων κ.λ.π.

[2] «Ράκος ἀποκαθημένης» χαρακτηρίζει ὁ Προφήτης Ἡσαΐας, ἐν τῷ ἀνωτέρω μνημονευομένῳ χωρίῳ, πᾶσαν ἡμῶν τὴν δικαιοσύνην. Ἅπασαι δηλαδὴ αἱ ἀρεταὶ ἡμῶν τόσον πολὺ ἀκάθαρτοι εἶναι, ὅσον τὸ ράκος τῆς ἀποκαθημένης. Ἀποκαθημένην δὲ ὀνομάζει ἡ Ἁγία Γραφὴ τὴν ἐμμηνορροοῦσαν γυναῖκα, τὴν ὁποίαν καὶ χαρακτηρίζει ἀκάθαρτον (Λευϊτ. ιεʹ 19-33, κʹ 18). Τὸ δὲ ράκος τῆς ἀποκαθημένης οὐχὶ μόνον βρωμερὸν καὶ ἄχρηστον τυγχάνει αὐτὸ καθ’ ἑαυτό, διὰ τὴν ἀκαθαρσίαν αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ νομικῶς εἶναι ἀκάθαρτον καὶ ὅστις ἐγγίσῃ αὐτὸ θεωρεῖται καὶ αὐτὸς ἀκάθαρτος (ἔνθ’ ἀνωτέρω ιεʹ 20).

[3] Τὴν προσευχὴν ταύτην τοῦ Μανασσῆ ὡς λίαν κατανυκτικὴν καὶ προτρεπτικὴν εἰς μετάνοιαν συμπεριέλαβον οἱ Πατέρες εἰς τὰς εὐχὰς τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου ἐν τῷ Ὡρολογίῳ, ἔνθα καὶ βλέπε αὐτήν.

[4] Βλέπε σχετικὴν ὑποσημείωσιν περὶ τούτου καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου εἰς τὴν κϛʹ (26ῃ) Σεπτεμβρίου, ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Τὸ νοσοκομεῖον τοῦτο ᾠκοδόμησεν ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς μετὰ τὴν θεραπείαν του ἀπὸ τὸν Ὅσιον Σαμψὼν τὸν Ξενοδόχον, διὸ καὶ ἔδωκεν εἰς αὐτὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ὁσίου (βλέπε ἐν τόμῳ Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κζʹ (27ῃ) τοῦ μηνὸς Ἰουνίου).

[6] Ἐκσπηλευτής· ἡ λέξις δὲν ἀπαντᾷ εἰς τὰ λεξικά. Ἡ σημασία αὐτῆς εἶναι προφανής. Πλησιάζουν, λέγει, ἐκεῖνοι, οἵτινες θὰ μὲ ἀφαρπάσουν, θὰ μὲ ἐκσπάσουν βιαίως ἀπὸ τοῦ σπηλαίου μου (μεταφορικῶς ἀπὸ τοῦ ἁμαρτωλοῦ μου σώματος).

[7] Προφθάσωμεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ· ἂς παρουσιασθῶμεν, δηλαδή, ὅσον τὸ δυνατὸν συντομώτερον ἐνώπιόν Του, διὰ νὰ τὸν ὑμνήσωμεν. Ἂς σπεύσωμεν νὰ τὸν δοξολογήσωμεν αἰφνιδιάζοντες αὐτὸν διὰ τῆς ταχυτάτης προθυμίας μας.