Τὸν ἔνθεον Βίον καὶ τὰ θαυμαστὰ κατορθώματα τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Προφήτου Ἠλιοὺ τοῦ θεσβίτου περιγράφει αὐτὴ αὕτη ἡ Π. Διαθήκη (Βασ. Γʹ, κεφ. 17-20, Βασ. Δʹ, κεφ. 1-2 καὶ ἀλλαχοῦ). Ἐκ ταύτης ἀρυόμενος Μακάριος ὁ Κωφὸς ἔπλεξεν εἰς τὸν Ἅγιον ἐγκώμιον ἁπλοῦν, καταχωρισθὲν εἰς τὸν «Νέον Θησαυρόν», ἐξ οὗ καὶ μεταφέρεται ἐνταῦθα διεσκευασμένον κατὰ τὸ λεκτικόν. Εἰς τὸν Προφήτην τοῦτον Ἠλίαν συνέγραψε λόγους Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος δύο περιεχομένους ἐν τῷ ηʹ τόμῳ τῆς ἐν Ἐτόνῃ ἐκδόσεως, ὧν τοῦ μὲν ἑνὸς ἡ ἀρχὴ ἔστιν αὕτη· «Πρότερον μὲν τῶν Ἰουδαίων ὁ δῆμος», τοῦ δὲ ἑτέρου αὕτη· «Ὁ μακάριος καὶ μέγας Προφήτης». Ἔχει δὲ καὶ τρίτον λόγον ὁ αὐτὸς εἰς τὸν Πέτρον καὶ Ἠλίαν, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὀλίγοι ἡμῖν σήμερον οἱ παραγενόμενοι», ὅστις εὕρηται ἐν τῇ Πατρολογίᾳ τοῦ Migne, τόμος 50 στ. 725. Τὸν λόγον τοῦτον παραθέτομεν ἐν τῷ ἀνὰ χεῖρας τόμῳ, ἐν σελίδι 388.

Ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ Λαύρᾳ καὶ ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων Ἱερᾷ Μονῇ σῴζεται ὑπόμνημα ἑλληνικὸν εἰς τὸν Ἠλίαν, οὗ ἡ ἀρχή· «Τὸ μὲν λόγοις ἐγκωμίων καὶ συγγραφαῖς ἐπαίνων». Ἐγκώμιον ἔχει εἰς αὐτὸν καὶ Θεοφάνης ὁ Πρωτόθρονος, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἀγώνων λόγου καιρὸς» (σῴ-

ζεται ἐν τῇ τοῦ Παντοκράτορος). Εὑρίσκεται δὲ καὶ ὑπόμνημα εἰς τὸν Ἠλίαν, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἄρτι μὲν αἱ δώδεκα τοῦ Ἰσραὴλ φυλαί», ἐν τῷ πέμπτῳ Πανηγυρικῷ τῆς τοῦ Βατοπαιδίου. Ἀλλὰ καὶ Ἐφραὶμ ὁ Σύρος λόγον ἔχει εἰς τὸν Ἠλίαν, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἡσυχίαν δότε μοι» (σῴζεται ἐν τῷ Γʹ τόμῳ τῆς ἐν Ρώμῃ ἐκδόσεως). Ὁ δὲ Σειρὰχ λέγει περὶ αὐτοῦ· «Καὶ ἀνέστη Ἠλίας Προφήτης ὡς πῦρ, καὶ ὁ λόγος αὐτοῦ ὡς λαμπὰς ἐκαίετο ὃς ἐπήγαγεν ἐπ’ αὐτοὺς λιμὸν καὶ τῷ ζήλῳ αὐτοῦ ὠλιγοποίησεν αὐτούς, ἐν λόγῳ Κυρίου ἀνέσχεν οὐρανόν, κατήγαγεν οὕτω τρὶς πῦρ ὡς ἐδοξάσθης, Ἠλία, ἐν τοῖς θαυμασίοις σου! καὶ τίς ὅμοιός σοι καυχᾶσθαι; ὁ ἐγείρας νεκρὸν ἐκ θανάτου καὶ ἐξ ᾅδου ἐν λόγῳ Ὑψίστου. Ὁ καταγαγὼν βασιλεῖς εἰς ἀπώλειαν καὶ δεδοξασμένους ἀπὸ κλίνης αὐτῶν· ὁ ἀκούων ἐν Σινᾷ ἐλεγμὸν καὶ ἐν Χωρὴβ κρίματα ἐκδικήσεως· ὁ χρίων βασιλεῖς εἰς ἀνταπόδομα καὶ Προφήτας διαδόχους μετ᾽ αὐτόν· ὁ ἀναληφθεὶς ἐν λαίλαπι πυρὸς ἐν ἅρματι ἵππων πυρίνων. Μακάριοι οἱ ἰδόντες σε, καὶ οἱ ἐν ἀγαπήσει κεκοσμημένοι, καὶ γὰρ ἡμεῖς ζωῇ ζησόμεθα». (Σειρ. μηʹ 1).

Εἰς τὸν Προφήτην Ἠλίαν ἐποίησε συμπληρωματικὴν Ἀκολουθίαν ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, τὴν ὁποίαν καὶ παραθέτομεν ἐν τῷ τέλει τοῦ ἀνὰ χεῖρας Τόμου διὰ τοὺς θέλοντας νὰ ἑορτάζωσιν ἰδιαιτέρως τὸν Ἅγιον. Ἐπίσης ἐποίησε παρακλητικὸν κανόνα ὁ Ὑμνογράφος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, ἐκδοθέντα ὑπὸ τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Ἀντωνίου Τσίγκα ὡς καὶ 24 Οἴκους, ἀνεκδότους εἰσέτι.