Τὸν Ἐλληνικὸν αὐτῆς Βίον συνέγραψε βάσει ἄλλων ἀρχαίων Βίων καὶπηγῶν ὁ Ὅσιος Συμεὼν ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἀναστασία γυναικῶν ἡ καλλίστη» (σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις). Εἰς τὴν ἁπλῆν Ἑλληνικἠν μετήνεγκε τοῦτον ὁ ἱερὸς Ἀγάπιος ὁ Κρής, ὅστις καὶ τὸν ἐξέδωκε τύποις μετ’ ἄλλων ἐν τῷ «Ἐκλογίῳ», ἐξ οὗ παραληφθεὶς ὑφ’ ἡμῶν παρατίθεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν. Ὑπό τινων ἡ Ἁγία αὕτη ταυτίζεται πρὸς τὴν συνώνυμόν της Ἁγίαν Ἀναστασίαν τὴν Ρωμαίαν τὴν ἑορταζομένην κατὰ τὴν κθʹ (29ην) Ὀκτωβρίου, ἕτεροι δὲ καὶ μὲ τὴν κατὰ τὴν ιβʹ (12ην) Ὀκτωβρίου ἑορταζομένην Ἁγίαν Ἀναστασίαν τὴν Παρθενομάρτυρα, ἤτοι καὶ τὰς τρεῖς ταύτας θεωροῦν ὡς μίαν καὶ τὴν αὐτήν. Πλανῶνται ὅμως οἱ τοιοῦτοι, διότι ἀπ’ ἀρχῆς ἑκάστη τούτων διακρίνεται ἐκ τοῦ ἰδιαιτέρου Συναξαρίου της. Σύγχυσις ἔχει ὑπό τινων προκληθῆ λόγῳ ἀναμίξεως περιστατικῶν τινων τοῦ Βίου τῆς μιᾶς εἰς τὸν Βίον τῆς ἑτέρας, ὀφειλομένης εἰς τὴν συνωνυμίαν αὐτῶν, ἐκ τούτου δὲ καὶ διαφωνίαι καὶ παραλλαγαί τίνες τοῦ Βίου ἐξεδόθησαν. Ταύτας ἔχων ὑπ’ ὄψιν ὁ Ὅσιος Συμεὼν ὁ Μεταφραστὴς ἔγραψε δύο διαφόρους Βίους, ἕνα Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας, καὶ ἕτερον Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας. Καὶ ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ ὁ Ὑμνογράφος, ἀκμάσας ἑκατὸν ἔτη ἐνωρίτερον τοῦ Συμεῶνος, ἔγραψε Κανόνας εἰς ἀμφοτέρας τὰς Ἁγίας. Τὰ ἱερὰ τῆς Ἁγίας Λείψανα ἀνεκομίσθησαν εἰς Κωνσταντινούπολιν ὑπὸ τοῦ αὐτοκράτορος Λέοντος τοῦ Αʹ (457-474) καὶ ἀπετέθησαν «ἐν τῷ Μαρτυρίῳ αὐτῆς τῷ ὄντι ἐν τοῖς Δομνίνου ἐμβόλοις», ὁ δὲ Ὅσιος Μαρκιανὸς ὁ Οἰκονόμος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας σύγχρονος τοῦ Λέοντος Αʹ ἀνήγειρεν ἐν Κωνσταντινουπόλει μεγαλοπρεπῆ Ναὸν πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας (βλέπε περὶ τούτου ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου Μαρκιανοῦ, τῇ ιʹ (10ῃ) Ἰανουαρίου). Ἀλλὰ καὶ ἐν Ρώμῃ σῴζεται Ναὸς ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἁγίας ταύτης Ἀναστασίας οἰκοδομηθεὶς ἐπὶ Πάπα Δαμάσου (366-384). Εἰς τὴν Ἁγίαν ταύτην ἐγκώμιον ἔγραψεν ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. Πλὴν δὲ τῶν δύο Κανόνων Ἰωσὴφ τοῦ Ὑμνογράφου τροπάριά τινα συνέθεσαν εἰς αὐτὴν ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης καὶ Λέων ὁ Βυζάντιος, ὁ δὲ Δαμασκηνός, ὁ τότε μὲν Στουδίτης Μοναχὸς καὶ Ὑποδιάκονος, ὕστερον δὲ γενόμενος Ἐπίσκοπος Λιτῆς καὶ Ρενδίνης, ἐφιλοπόνησεν εἰς τὴν Ἁγίαν ᾀσματικὴν Ἀκολουθίαν, ἐγκώμιον καὶ Παρακλητικὸν Κανόνα, τὰ ὁποῖα ὕστερον ἐβελτίωσεν ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης. Ἀλλὰ καὶ ὁ Ὑμνογράφος Πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης συνεπλήρωσε τὰ ἐλλείποντα τῆς Ἀκολουθίας. Περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης Ἀναστασίας βλέπε καὶ εἰς τὴν ιςʹ (16ην) Ἀπριλίου, ἐν τῷ Συναξαρίῳ τῶν Ἁγίων Παρθενομαρτύρων Ἀγάπης, Εἰρήνης καὶ Χιονίας, ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Βλέπε καὶ εἰς τὴν κθʹ (29ην) Ὀκτωβρίου τὴν ὑποσημείωσιν ἐν τῷ Βίῳ τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Ρωμαίας, ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ». Τελεῖται δὲ ἡ αὐτῆς Σύναξις εἰς τὸν Μαρτυρικόν της Ναόν, ὅστις κεῖται παρὰ τῇ εἰσόδῳ τοῦ Δομνίνου.

Περὶ τοῦ Ἁγίου τούτου Μάρτυρος Χρυσογόνου βλέπε ἀνωτέρω εἰς τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Ἀναστασίας, ὡς ἐπίσης καὶ κατὰ τὴν ιςʹ (16ην) τοῦ Ἀπριλίου, ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγ. Συναξαριστοῦ», εἰς τὸ Μαρτύριον τῶν Ἁγίων Παρθενομαρτύρων Ἀγάπης, Εἰρήνης καὶ Χιονίας, ἔνθα ἀναφέρεται διὰ τὸν Ἅγιον Χρυσόγονον ὅτι ἀπεκεφαλίσθη πλησίον λίμνης τινός, ὅπου ἔμενον μετὰ τοῦ Ἁγίου Ζωΐλου.

Περὶ τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Θεοδότης καὶ τῶν Τέκνων αὐτῆς βλέπε ἐν τῷ ἄνω Μαρτυρίῳ τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Ἀναστασίας (σελ. 585-586).

Περὶ τοῦ Ἁγίου Ζωΐλου βλέπε ἐν τῷ αὐτῷ ὡς ἄνω Μαρτυρίῳ σελ. 581.