Τὸ Ἑλληνικὸν τούτου Μαρτύριον σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Τῆς εἰδωλικῆς μανίας ἐπικρατούσης». Τοῦτο ἁπλοποιημένον κατεχώρησεν ὁ Ἀγάπιος εἰς τὴν «Καλοκαιρινήν», ἐξ ἧς μεταφέρεται ἐνταῦθα διεσκευασμένον κατὰ τὴν φράσιν. Τὴν δὲ Ἀκολουθίαν τοῦ Ἁγίου Καλλινίκου συνεπλήρωσεν ὁ γνωστὸς Πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.

Οὗτος εἶναι Κωνσταντῖνος ὁ πρῶτος, ὅστις ἔγινε Πατριάρχης ἐπὶ Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου ἐν ἔτει 674, πατριαρχεύσας ἔτη δύο καὶ μῆνας ἕνδεκα. Λέγομεν δὲ ὁ πρῶτος Κωνσταντῖνος, διότι ὁ δεύτερος Κωνσταντῖνος ὁ Κωνσταντινουπόλεως ἦτο αἱρετικός, ἤτοι εἰκονομάχος, ἐπὶ Κωνσταντίνου τοῦ Κοπρωνύμου.

Ὁ βασιλεὺς οὗτος Θεοδόσιος ὠνομάσθη Μικρός, εἴτε πρὸς διάκρισιν ἀπὸ τοῦ πάππου αὐτοῦ Θεοδοσίου τοῦ μεγάλου, εἴτε διότι ἦτο μικρᾶς ἡλικίας ὅτε ἀπέθανεν ὁ πατήρ του Ἀρκάδιος καὶ ἐβασίλευσεν αὐτός· ἦτο δὲ τότε ἑπτὰ ἐτῶν, ἀνατρεφόμενος καὶ διοικούμενος ὑπό τε τῆς ἀδελφῆς του Πουλχερίας καὶ ὑπὸ τοῦ βασιλέως τῶν Περσῶν Ἰσδιγέρδου, τὸν ὁποῖον ὁ πατήρ του ἀφῆκεν ἐπίτροπον καὶ κηδεμόνα ἐπ’ αὐτόν. Βασιλεύσας δὲ ἐν ἔτει 408, τοσαύτας προόδους ἐποίησεν ὡς ἐκ τῆς καλῆς ἀνατροφῆς καὶ διδασκαλίας, ἧς ἔτυχε παρὰ τῆς ἀδελφῆς αὐτοῦ Πουλχερίας, καὶ τοσαύτην εὐλάβειαν καὶ ὁσιότητα ἀπέκτησε, καίτοι φύσει ὢν βαρύνους καὶ ὑπὸ τῶν εὐνούχων ἐξαπατώμενος, ὥστε κατέστη ἡ βασιλεία αὐτοῦ τοσοῦτον ἤρεμος ὡς νὰ ἦτο μία ἐκκλησία.

Ὅθεν κατὰ τοὺς χρόνους αὐτοῦ ἐπεκράτει εἰρήνη εἰς τὴν Ἀνατολήν, ὁ δὲ Χριστιανισμὸς διεδόθη εἰς τὴν Περσίαν διὰ τοῦ Ἀντιόχου, τὸν ὁποῖον ἀπέστειλεν εἰς Κωνσταντινούπολιν ὁ Ἰσδιγέρδης. Ὁ δὲ ἐχθρὸς τῶν καλῶν διάβολος, μὴ ὑποφέρων τὴν κοινὴν εἰρήνην τῆς Ἐκκλησίας, ἐφανέρωσε τὸν δυσσεβῆ Νεστόριον, ὅστις ἐβλασφήμει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς δὲν εἶναι τέλειος ἄνθρωπος, ἀλλὰ ψιλὸς ἄνθρωπος καὶ ἑπομένως οὔτε τὴν αὐτὸν ἀσπόρως τεκοῦσαν ὠνόμαζε Θεοτόκον. Διὰ τοῦτο ὁ ἀοίδιμος οὗτος βασιλεὺς ἐφρόντισε νὰ συγκροτήσῃ ἐν Ἐφέσῳ τὴν Ἁγίαν καὶ Οἰκουμενικὴν τρίτην Σύνοδον, ἐν ἔτει 431· δι’ αὐτῆς δὲ τὸν μὲν ἀνθρωπολάτρην καὶ ἰουδαιόφρονα Νεστόριον ἀνεθεμάτισε, τὸν δὲ Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν τέλειον Θεὸν καὶ τέλειον ἄνθρωπον ἀνεκήρυξε, καὶ τὴν τοῦτον ἀσπόρως τεκοῦσαν Θεοτόκον ἐδογμάτισε.

Νόστιμον εἶναι τὸ διήγημα, ὅπερ ἀναφέρει ὁ Εὐεργετινὸς περὶ τοῦ βασιλέως τούτου, ὅτι Μοναχός τις Αἰγύπτιος πορευθεὶς εἰς Κωνσταντινούπολιν ἔμεινεν εἰς μίαν τῶν ἐξοχῶν αὐτῆς, διερχόμενος δὲ ἐκεῖθεν, κατὰ τύχην, ὁ νέος Θεοδόσιος, ἀφῆκε τοὺς ἀνθρώπους τοὺς ὁποίους εἶχε μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ ἐλθὼν μόνος ἔκρουσε τὴν θύραν τοῦ κελλίου τοῦ Μοναχοῦ. Ὁ δὲ Μοναχὸς ἀνοίξας ἐγνώρισε μὲν αὐτόν, τὸν ἐδέχθη ὅμως ὡς ἁπλοῦν στρατιώτην· ὅταν δὲ εἰσῆλθεν ὁ βασιλεὺς εἰς τὸ κελλίον, ἐποίησεν ὁ γέρων εὐχὴν καὶ ἐκάθησεν. Ὅθεν ἠρώτησεν ὁ βασιλεύς, πῶς ἔχουσιν οἱ Πατέρες οἱ ἐν Αἰγύπτῳ, ὁ δὲ γέρων ἀπεκρίθη· «Ὅλοι εὔχονται διὰ τὴν σωτηρίαν σου. Ἐγερθεὶς δὲ ὁ γέρων καὶ βρέξας ἄρτους, ἔβαλε καὶ ὀλίγον ἔλαιον καὶ ἅλας καὶ εἶπεν εἰς τὸν βασιλέα· «φάγε ὀλίγον». Ὁ δὲ Βασιλεὺς ἔφαγε, καὶ λαβὼν ἔπιε καὶ ὕδωρ. Τότε εἶπεν εἰς αὐτὸν ὁ βασιλεύς· «Ἠξεύρεις ποῖος εἶμαι ἐγώ;». Ὁ δὲ γέρων ἀπεκρίθη· «Ὁ Θεός σὲ ἠξεύρει». Εἶτα λέγει ἐκεῖνος· «Ἐγὼ εἶμαι ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος». Ὁ δὲ γέρων εὐθὺς προσεκύνησεν αὐτόν. Λέγει πάλιν ὁ βασιλεύς· «Μακάριοι εἶσθε σεῖς οἱ Μοναχοί, καθότι εἶσθε ἀπηλλαγμένοι τῶν φροντίδων τοῦ βίου, σὲ βεβαιῶ δέ, ὅτι, καίτοι γεννηθεὶς ἐν τῇ βασιλείᾳ, οὐδέποτε ἔφαγον ἄρτον οὔτε ἔπιον ὕδωρ μεθ’ ὅσης ἡδονῆς ἔφαγον καὶ ἔπιον σήμερον». Ἔκτοτε ἤρχισεν ὁ βασιλεὺς νὰ τιμᾷ τὸν Ὅσιον, αὐτὸς δὲ ἀποφεύγων τὰς τιμὰς τῶν ἀνθρώπων ἀνεχώρησεν εἰς Αἴγυπτον. Οὕτω λοιπὸν διανύσας τὸ στάδιον τῆς ζωῆς του ὁ φιλομόναχος βασιλεύς, καὶ βασιλεύσας ἔτη τεσσαράκοντα δύο, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον (ὅρα πὲρὶ αὐτοῦ καὶ εἰς τὸν Βʹ τόμον τοῦ Μελετίου).