Ε’ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας

Συναξάριον τοῦ Μηναίου εἶτα τὸ παρόν·
   

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ Κυριακῇ πέμπτῃ τῶν Νηστειῶν, διετάχθημεν μνήμην ποιεῖσθαι τῆς Ὁσίας Μητρὸς ἡμῶν ΜΑΡΙΑΣ τῆς Αἰγυπτίας.

Ἀπῆρε πνεῦμα, σάρξ ἀπερρύη πάλαι.
Τὸν ὄστινον, γῆ, κρύπτε νεκρὸν Μαρίας.

Περὶ τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας βλέπε ἐν τόμῳ Δʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» εἰς τὴν αʹ (1ην) Ἀπριλίου, καθ’ ἣν ἐπιτελεῖται ἡ κυρίως μνήμη τῆς κοιμήσεως τῆς Ὁσίας καὶ ἐν ᾗ ἔχομεν καταχωρίσει τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτῆς, τὸν ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Σωφρονίου, Πατριάρχου Ἱεροσολύμων, συγγραφέντα. Μάλιστα περὶ προσθέτων χρησίμων πληροφοριῶν βλέπε εἰς τὸ Συναξάριον τοῦ κηδεύσαντος τὴν Ὁσίαν Μαρίαν Ὁσίου Ζωσιμᾶ, Ἀπριλίου δʹ (4ην).

Τίνος δ’ ἕνεκεν διετάχθη παρὰ τῶν Πατέρων, ὅπως πλὴν τῆς αʹ (1ην) Ἀπριλίου ἐπιτελοῦμεν καὶ κατὰ τὴν σήμερον τὴν μνήμην τῆς Ὁσίας, βλέπε ἐν ταῖς ὑποσημειώσεσι τῶν σελίδων 325-328 καὶ 350-353 τοῦ ἀνὰ χεῖρας τόμου. Σημειοῦμεν δὲ καὶ τοῦτο ἐνταῦθα ὅτι, πλὴν τῶν ἐκεῖσε ἀναφερομένων λόγων, ἡ μνήμη τῆς Ὁσίας Μαρίας διετάχθη ὅπως ἐπιτελῆται καὶ κατὰ τὴν σήμερον διότι ἡ αʹ (1ην) Ἀπριλίου συμπίπτει σχεδὸν πάντοτε ἐν Τεσσαρακοστῇ καὶ ἐν ἡμέραις καθ’ ἃς ἀπαγορεύεται ἡ τέλεσις πλήρους ἱερᾶς Λειτουργίας (καὶ ἑπομένως θὰ παρήρχετο καὶ αὕτη ἀπαρατήρητος) ἐνῷ οὐδέποτε ἀπέχει πολὺ ἀπὸ αὐτὴν ἡ παροῦσα Εʹ Κυριακή. Ἐγγὺς ἐπίσης τῆς λʹ (30ῆς) Μαρτίου, καθ’ ἣν ἐπιτελεῖται ἡ ἰδιαιτέρα μνήμη τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος, συμπίπτει καὶ ἡ Δʹ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, καθ’ ἥν, διὰ τοὺς αὐτοὺς λόγους, ἐπαναλαμβάνεται ἡ ἐπιτέλεσις τῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου τούτου. Τὴν σημασίαν τῆς σημερινῆς ἁγίας ἑορτῆς καὶ τὴν λίαν εὐάρμοστον ἔνταξιν αὐτῆς κατὰ τὴν σήμερον ἐξαίρων ὁ διακεκριμένος καθηγητὴς πανεπιστημίου Εὐάγγελος Θεοδώρου ἐν τῷ ἔργῳ του «Ἡ Μορφωτικὴ Ἀξία τοῦ ἰσχύοντος Τριῳδίου», ἐν σελίδι 51-52, γράφει τὰ ἑξῆς:

«Ἄριστα ἐντεταγμένη εἰς τὸν κύκλον τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς εἶναι καὶ ἡ ἰδιαιτέρως ἐπισημαινομένη ὑπὸ τῶν ᾀσμάτων Εʹ ἑβδομὰς τῶν Νηστειῶν, εἰς τὴν ὁποίαν ἡ μετάνοια καὶ ἡ ἐξ αὐτῆς κατάνυξις, ὡς ἀρίστη προπαρασκευὴ εἰς τὸ ἤδη δαψιλῶς ἐξαιρόμενον καὶ τονιζόμενον «σταυρώσιμον» Πάσχα, ἐξυμνεῖται κατ’ ἀριστοτεχνικὸν ὄντως τρόπον. Κατὰ τὴν Εʹ ἑβδομάδα δύο ἐκλεκτὰ δημιουργήματα τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικῆς ποιήσεως κοσμοῦσι καὶ λαμπρύνουσι τὴν Θείαν λατρείαν. Κατὰ τὴν ἑσπέραν τῆς Τετάρτης ψάλλεται ὁλόκληρος ὁ Μ. Κανών, ὅστις ἐψάλη ἤδη τμηματικῶς, ὡς ἐλέχθη, κατὰ τὴν «Καθαρὰν» Ἑβδομάδα (βλέπε σελ. 369-371), τῇ δὲ ἑσπέρᾳ τῆς Παρασκευῆς ψάλλεται ὁλόκληρος ὁ «Ἀκάθιστος ὕμνος», ὅστις ἐψάλη ἐπίσης τμηματικῶς κατὰ τὰς προηγηθείσας τέσσαρας Παρασκευὰς τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἀναζωπυρῶν τὸ πνεῦμα τῆς πασχαλίου χαρᾶς, ἥτις διαποτίζει καὶ αὐτὴν τὴν Μ. Τεσσαρακοστὴν (βλέπε σελ. 381-397). Ἡ ἐκδήλωσις δὲ τοῦ πνεύματος τῆς μετανοίας δὲν κορυφοῦται μόνον κατὰ τὸν Ὄρθρον τῆς Πέμπτης τῆς ἑβδομάδος ταύτης διὰ τοῦ Μ. Κανόνος, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν Εʹ Κυριακὴν τῶν νηστειῶν, ἥτις εἶναι ἀφιερωμένη εἰς τὴν μετάνοιαν τῆς Ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας. Τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, ὅπερ, ὡς τονίζει τὸ ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας ταύτης (Ἑβρ. θʹ 11-14), καθαρίζει «τὴν συνείδησιν ἡμῶν ἀπὸ νεκρῶν ἔργων», ὡς καὶ τὸ λουτρὸν τῶν δακρύων τῆς μετανοίας, ἀνέδειξαν ἐκ τῆς πρῴην ἁμαρτωλῆς τὴν ἀξιοθαύμαστον Ἀσκήτριαν ταύτην, ἥτις ἐπὶ 47 ἔτη διὰ τοῦ βίου τῆς μετανοίας αὑτῆς ἐλάμπρυνε τὴν ἔρημον, καταλιποῦσα ἡμῖν ἐξαίρετον ὑπόδειγμα μετανοίας. Ἐν τῇ εὐαγγελικῇ περικοπῇ τῆς ἡμέρας (Μάρκ. ιʹ 32-45) προλέγονται λεπτομερῶς τὰ πάθη τοῦ Χριστοῦ καὶ ἠχοῦσιν ἔτι ἐντονώτερον οἱ πένθιμοι κώδωνες τοῦ «σταυρωσίμου Πάσχα».

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

     

Διδαχὴ εἰς τὴν Ε’ Κυριακὴν τῶν νηστειῶν περὶ Παραδείσου, Ἡλία Μηνιάτη, ἐπισκόπου Κερνίκης καὶ Καλαβρύτων, ἐλαφρῶς διασκευασθεῖσα κατὰ τὸ λεκτικόν.

ΔΙΔΑΧΗ

                             

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ