Τοῦ Ἁγίου τούτου καὶ μεγάλου Ἱεράρχου Σπυρίδωνος εὔφημον μνείαν ποιοῦνται μεγάλοι συγγραφεῖς καὶ Ἅγιοι Διδάσκαλοι ἀπὸ αὐτοὺς ἔτι τοὺς χρόνους τῆς ὁσίας ζωῆς αὐτοῦ καὶ τῆς μακαρίας πρὸς Κύριον ἐκδημίας του. Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος (Ἀπολογ. Βʹ), ὁ Ἱερώνυμος (De Scriptor. Eccles.), ὁ Εὐσέβιος (Ἐκκλ. Ἱστ. Γʹ 3), ὁ Κυζικηνός, ὁ Γελάσιος, ὁ Ρουφῖνος (Αʹ 5), ὁ Σωζόμενος (Ἐκκλ. Ἱστ. αʹ, βʹ), ὁ Νικηφόρος Κάλλιστος (Ἐκκλ. Ἱστ. ηʹ 15, 42), ὁ Γρηγόριος Καισαρείας, ὁ Τριφύλλιος (ἐν τοῖς Ἰάμβοις αὐτοῦ), ὁ Σούρης (τόμ. 5), ὁ Λητομάνος (τόμ. εʹ), ὁ Βέδας, ὁ Σουΐδας, ὁ Βαρώνιος, ὁ Γλυκᾶς καὶ πλεῖστοι ἄλλοι ἐκ τῶν μετὰ ταῦτα ἔγραψαν, ἄλλος ἐκτενέστερον καὶ ἄλλος περιληπτικώτερον, ἐξυμνοῦντες καὶ ἐγκωμιάζοντες τὸν Ἅγιον. Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτοῦ συνέγραψεν ἑλληνιστὶ ὁ Μεταφραστὴς Συμεών, ἀρυσθεὶς ἐκ τῶν πρὸ αὐτοῦ συγγραψάντων καὶ μάλιστα ἐξ ἀνεκδότου Βίου τοῦ Ἁγίου, ἀποκειμένου ἐν χειρογράφῳ ἐν τῇ Μαρκιανῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς Βενετίας, οὗ περίληψιν ἀποτελεῖ ὁ τοῦ Μεταφραστοῦ. Ἕτερος χειρόγραφος Βίος τοῦ Ἁγίου πλατύτατος σῴζεται, κατὰ Ε. Βουλισμᾶν, ἐν Βιέννῃ, ἀλλὰ καὶ ἕτερος διάφορος καὶ τῶν δύο προηγουμένων, κατὰ τὸν Bantini, ἀπόκειται ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Μεδίκων τῆς Φλωρεντίας. Ὁ τοῦ Μεταφραστοῦ Συμεῶνος Βίος, οὗ ἡ ἀρχή· «Μέγιστον εἰς ψυχῆς ὠφέλειαν Βίος γενναίων καὶ φιλοθέων ἀνδρῶν», σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, ἐν τῇ Μονῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις. Τοῦτον ἁπλοποιήσας ὁ ἱερὸς Ἀγάπιος ὁ Κρὴς ἐξέδωκε τύποις μετ’ ἄλλων Βίων ὑπὸ τοῦ Μεταφραστοῦ καὶ αὐτῶν συντεταγμένων, εἰς βιβλίον ὑπὸ τὸν τίτλον «Παράδεισος», ἐξ οὗ παραληφθεὶς ὑφ’ ἡμῶν καταχωρίζεται ἐνταῦθα διεσκευασμένος κατὰ τὴν φράσιν.

Ἐγκώμια εἰς τὸν Ἅγιον Σπυρίδωνα ἔχουσιν ὁ Νικηφόρος Θεοτόκης καὶ Μακάριος ὁ Κωφός. Ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ τῷ 1674, συντεθεῖσα ὑπὸ Νικολάου τοῦ Βουλγάρεως, ἀνετυπώθη δὲ ἔκτοτε πολλάκις πλουτιζομένη ἑκάστοτε διὰ πολλῶν προσθηκῶν. Αἱ ἐννέα πρῶται ἐκδόσεις αὐτῆς, πλὴν τῆς τρίτης, ἐγένοντο ἐν Βενετίᾳ κατὰ τὰ ἔτη 1674, 1717, 1736, (ἐν Βουκουρεστίῳ), 1764, 1777-1779, 1778, 1807, 1810 καὶ 1813. Ἡ δεκάτη ἔκδοσις ἐγένετο ἐν Κερκύρᾳ ἐν ἔτει 1847. Ἡ ἑνδεκάτῃ ἐν Βενετίᾳ ἐν ἔτει 1861. Ἡ δωδεκάτη ἐν Κερκύρᾳ ἐν ἔτει 1872. Ἡ δεκάτη τρίτη ἐν Ἑνετίᾳ τῷ 1880. Ἡ δεκάτη τετάρτη ἐν Ἀθήναις τῷ 1883, ἡ δεκάτη πέμπτη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1895, ἡ δεκάτη ἕκτη ἐν Ἀθήναις τῷ 1901 καὶ ἡ δεκάτη ἑβδόμη ἐν Κερκύρᾳ ἐν ἔτει 1951 ὑπὸ τὸν τίτλον «Ἀσματικὴ Ἀκολουθία καὶ Βίος τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Σπυρίδωνος Ἐπισκόπου Τριμυθοῦντος τοῦ Θαυματουργοῦ Πατρὸς καὶ Προστάτου τῆς Κερκύρας —ἐπὶ τῇ συμπληρώσει 1603 ἐτῶν ἀπὸ τῆς ἐκδημίας αὐτοῦ— ἀναθεωρηθεῖσα, βελτιωθεῖσα καὶ αὐξηθεῖσα διὰ νέων προσθηκῶν ἱστορικῶν καὶ ποιητικῶν ἔργων ἐκδεδομένων καὶ ἀνεκδότων καὶ νέων θαυμάτων ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτου Κερκύρας καὶ Παξῶν Μεθοδίου». Αὕτη τυγχάνει ἡ σπουδαιοτέρα καὶ πλέον ἐπιμεμελημένη ἔκδοσις. Ἡ πλήρης καὶ πανηγυρικὴ Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου τούτου Πατρὸς συμπληρωθεῖσα ἐξ ἀρχαίων χειρογράφων ὑπὸ τοῦ γνωστοῦ Ὑμνογράφου Πατρὸς Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, συμπεριελήφθη καὶ εἰς τὴν νεωτέραν ἔκδοσιν τῶν Μηναίων ὑπὸ τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Εἰς τὸν Μέγαν καὶ Θαυματουργὸν Σπυρίδωνα συνέταξε λίαν γλαφυροὺς κδʹ (24) Οἴκους ὁ αὐτὸς Ὑμνογράφος Πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.

Περὶ τοῦ Ἁγίου τούτου λέγει ὁ Δοσίθεος εἰς τὴν Δωδεκάβιβλον, ὅτι ἦτο μαθητὴς Κλήμεντος τοῦ Στρωματέως, ὡς αὐτὸς ὁ ἴδιος μαρτυρεῖ, εἰς τὸν ὁποῖον ὁ Κλήμης ἀφιέρωσε τὸ βιβλίον του «Κανὼν Ἐκκλησιαστικὸς» ἢ πρὸς τοὺς Ἰουδαΐζοντας, ὑπῆρξε δὲ καὶ συμμαθητὴς τοῦ Ὠριγένους. Οὗτος, κατὰ τὸν Νικηφόρον, συνήγαγε πανταχόθεν τὰ συγγράμματα τοῦ Γαΐου, τοῦ Ἱππολύτου, τοῦ Βηρύλλου καὶ ἄλλων ἐκκλησιαστικῶν καὶ δι’ αὐτῶν κατεσκεύασε βιβλιοθήκην ἀξιόλογον εἰς Ἱερουσαλήμ, ὡς μαρτυρεῖ ὁ Εὐσέβιος (Εὐσ. Ἐκκλ. Ἱστ. Τόμ. ϛʹ σελ. 20). Ἀρχιεράτευσε δὲ εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα ἔτη τριάκοντα ἑπτὰ πλὴν τοῦ χρόνου καθ’ ὃν ἐχρημάτισε Βοηθὸς Ἐπίσκοπος. (Βλέπε σελ. 28 τῆς Δωδεκαβίβλου, καὶ τὸν Νικηφόρον γράφοντα εἰς τὸ πέμπτον βιβλίον περὶ τοῦ Μαρτυρίου αὐτοῦ. Ἐκ τῶν συγχρόνων βλέπε «Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία»).

Ὁ Βίος καὶ ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου τούτου Ἰωάννου συνεγράφησαν ὑπὸ Ἐμμανουὴλ τοῦ μεγάλου ρήτορος τῆς τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, συμπεριελήφθησαν δὲ εἰς τὸ «Νέον Μαρτυρολόγιον» κατὰ τὴν δευτέραν καὶ τρίτην ἔκδοσιν αὐτοῦ (σελ. 171-183 καὶ 172-184 ἀντιστοίχως). Ἐκ τούτου ληφθεὶς ὑφ’ ἡμῶν ὁ Βίος αὐτοῦ παρατίθεται ἐνταῦθα φραστικῶς διεσκευασμένος.

Τὸ Μενοίκιον εἶναι ὄρος τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας, κείμενον βορειοανατολικῶς τῶν Σερρῶν. Ὑπὸ τῶν Τούρκων ἐκαλεῖτο Μπόζ-Ντὰγ καὶ ὑπὸ τὴν ὀνομασίαν αὐτὴν εἶναι καὶ σήμερον γνωστὸν εἰς τοὺς κατοίκους τῆς περιοχῆς. Ἡ κορυφὴ αὐτοῦ (Καραγκιόζ-Γκιὸλ) φθάνει τὰ 1963 μέτρα. Ἀποτελεῖ διακλάδωσιν τοῦ Ὀρβήλου ὄρους καὶ φθάνει μέχρι τῆς κωμοπόλεως Νέας Ζίχνης. Ἡ παλαιὰ Ζίχνα εἶναι σήμερον μικρὸς συνοικισμὸς ὑπαγόμενος εἰς τὴν κοινότητα Νέας Ζίχνης τῆς ἐπαρχίας Φυλλίδος τοῦ Νομοῦ Σερρῶν. Μετὰ τῶν Σερρῶν συνδέεται δι’ ἁμαξιτῆς ὁδοῦ μήκους 25 χιλιομέτρων.