Ὅτι ὁ θάνατος εἶναι τὸ πικρότερον ποτήριον, ἐξ ὅσων εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ πίῃ ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος, οὐδεὶς ἀγνοεῖ, ἀλλὰ καὶ ὅτι ὁ ἴδιος διὰ τῶν Πρωτοπλάστων ἐφεῦρε τοῦτο καὶ ὁ ἴδιος δι’ ἑαυτὸν τὸ πικρότατον αὐτοῦ περιεχόμενον παρεσκεύασεν, ἔτι δὲ καὶ ὅτι ἕκαστος τῶν ἐπιγενομένων πράττει πᾶν ὅ,τι δύναται διὰ νὰ καταστήσῃ ἔτι πλέον πικρότερον τὸ δι’ ἰδίαν χρῆσιν προοριζόμενον πόμα καὶ τοῦτο εἶναι ἀληθέστατον, καὶ οὐδείς περὶ τούτου πρέπει νὰ ἀμφιβάλλῃ. Πάντες δειλιῶμεν τὸν θάνατον, πάντες καὶ ἐπί τῷ ἀκούσματι αὐτοῦ φρίττομεν, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ νὰ πληροῦμεν τὸ δι’ ἡμᾶς αὐτοὺς προοριζόμενον ποτήριον δι’ ἔτι πικροτέρας χολῆς οὐδόλως παυόμεθα. Φρίττομεν οὐχί μόνον διὰ τὸν ἡμέτερον θάνατον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸν τοιοῦτον τῶν ἀγαπητῶν ἡμῖν προσώπων.

Ὄντως φοβερώτατος ἐχθρὸς τῶν ἀνθρώπων ὁ θάνατος. Ἀδυσώτητος, χωρίζει γονεῖς ἀπὸ τὰ τέκνα, συζύγους ἀπὸ τὰς συζυγίας. Μία μόνη παρηγορία, μία μόνη ἐλπίς ὑπάρχει, ὁ Χριστός. Αὐτὸς μόνος, ὡς εὔσπλαγχνος Πατήρ, προσκαλεῖ ἡμᾶς διὰ νὰ λυτρώσῃ ἀπὸ τὰ πικρὰ τοῦ θανάτου δεσμά· «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς» (Ματθ. ιαʹ 28) βοᾷ πρὸς ἡμᾶς, «Ἐγώ εἰμι, λέγει, ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωή· ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, κἄν ἀποθάνῃ, ζήσεται· καὶ πᾶς ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς ἐμὲ οὐ μὴ ἀποθάνῃ εἰς τὸν αἰῶνα» (Ἰωάν. ιαʹ 25-26). Τίς ἕτερος εἶπε πλέον παρηγορητικοὺς κατὰ τοῦ θανάτου λόγους; Ποῖον ἄλλο χαριέστερον διὰ τοὺς ἀνθρώπους εὐαγγέλιον ἀπὸ τὸ εὐαγγέλιον τῆς κατὰ τοῦ θανάτου νίκης τοῦ ἀνθρώπου; Καὶ ὁ ἀποθανὼν θέλει ἀναστηθῆ καὶ ὁ ζῶν καὶ πιστεύων εἰς τὸν Χριστὸν οὐδέποτε θέλει ἀποθάνει. Ὢ χαρᾶς εὐαγγέλια! Ὢ παρηγορία ἀνείκαστος! Ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ τὸ ἀψευδὲς τῶν ὑποσχέσεων τούτων τοῦ Κυρίου ἐβεβαίωσεν.

Ἡ ἀψευδὴς λοιπὸν ἐλπίς τῆς ἀναστάσεως πάντων τῶν ἀπ’ αἰῶνος κεκοιμημένων ἐν πίστει καὶ εὐσεβείᾳ πατέρων καὶ ἀδελφῶν ἡμῶν ὡδήγησε τοὺς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας Πατέρας, ἵνα ὁρίσουν τὰ ὑπὲρ τούτων μνημόσυνα καὶ τὰς εἰδικὰς πρὸς ἀνάμνησιν αὐτῶν συνάξεις ὡς ἡ σημερινή, περὶ ἧς τὸ Συναξάριον τῆς ἡμέρας πραγματεύεται. Ἀλλὰ καὶ πλεῖστα ὅσα περὶ τοῦ θέματος τούτου ἔγραψαν οἱ Ἁγιοι Πατέρες, ὧν τινων λόγους ἔχομεν καταχωρίσει ἐν τῷ ἡμετέρῳ «Μεγάλῳ Συναξαριστῇ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τόσον κατὰ τὴν παροῦσαν ἡμέραν, ὅσον καὶ κατὰ τὸ Σάββατον τὸ πρὸ τῆς Κυριακῆς τῶν Ἀπόκρεω (βλέπε ἐν τόμῳ ΙΓʹ). Πλὴν ὅμως τῆς διὰ τοῦ καλάμου περιγραφῆς τῶν φοβερῶν τοῦ θανάτου συνθηκῶν καὶ πλείστας ὅσας διὰ τοῦ χρωστῆρος σκιαγραφίας παρέδωκεν ἡμῖν ἡ ἱερὰ εἰκονογραφία, ἐξ ὧν ἀρκετὰς ἔχομεν καταχωρίσει ἐν ταῖς προρρηθείσαις ἀνωτέρω σελίσι τοῦ ΙΓʹ τόμου.