✥ Τῇ Ϛ’ (6ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων Μεγάλων Μαρτύρων Τεσσαράκοντα Δύο, τῶν ἐν τῷ Ἀμορίῳ, ΘΕΟΔΩΡΟΥ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΚΑΛΛΙΣΤΟΥ, ΘΕΟΦΙΛΟΥ, ΒΑΣΩΗ καὶ τῶν σὺν αὐτοῖς.
Ἑπταπλαρίθμως συντεθειμένον φέρει,
Τὸν ἓξ ἀριθμὸν ἡ τετμημένη φάλαγξ.
Τεσσαράκοντα κάρηνα δυοῖν ἅμα ἕκτῃ ἐκάρθη.
Τὸ Ελληνικὸν τούτων Μαρτύριον συνέγραψε Μιχαὴλ ὁ Σύγκελλος, ἔστι δὲ αὐτοῦ ἡ ἀρχή· «Μαρτύρων ἄθλοις, Θεὸς μὲν εὐφραίνεται καὶ δοξάζεται». Σώζεται ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῆ τῶν Ἰβήρων, ἐν ᾗ σώζεται καὶ ἔτερος λόγος εἰς τοὺς αὐτοὺς Μάρτυρας, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἐμοὶ δοκοῦσιν οἱ Μάρτυρες». Εἰς τὴν Μεγίστην Λαύραν σώζεται καὶ ἕτερον τούτων Μαρτύριον, οὗ ἡ ἀρχή· «Φαιδρὰ μὲν τῆς πανηγύρεως». Μετηγμένον εἰς τὴν ἁπλὴν Ἑλληνικὴν εὕρηται ἐν τῷ Νέῳ Λειμωναρίῳ ἐκδοθέντι ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Νικηφόρου τοῦ Χίου ἐν Βενετίᾳ ἐν ἔτει 1819. Τὴν μετάφρασιν τῶν ἐν τῷ «Νέῳ Λειμωναρίῳ» περιεχομένων Βίων ἐποίησαν οἱ μεγάλοι τοῦ γένους διδάσκαλοι Μακάριος Ἀρχιεπίσκοπος Κορίνθου ὁ Νοταρᾶς (†1805), Ἀθανάσιος ὁ Πάριος (†1813) καὶ Νικηφόρος ὁ Χῖος (†1821). Τὸ ἐνταῦθα παρατιθέμενον Μαρτύριον ληφθὲν ἐκ τοῦ «Νέου Λειμωναρίου» παρατίθεται διεσκευασμένον κατὰ τὴν φράσιν. Ὁ ἀρχικὸς συγγραφεὺς τοῦ Μαρτυρίου, ὄστις ὑπῆρξεν ὁ σύγχρονος Εὐόδιος, δὲν διέσωσε δυστυχῶς τὰ ὀνόματα καὶ τῶν 42 τούτων Ἁγίων Μαρτύρων, τοὺς ὡς ἄνω δὲ μόνον πέντε, οἵτινες ἦσαν καὶ οἱ προκριτώτεροι, ἀναφέρει ὀνομαστικῶς. Ἐκ τῶν ἱστοριῶν Συμεὼν τοῦ Μαγίστρου καὶ Γεωργίου Μοναχοῦ πληροφορούμεθα καὶ τρία εἰσέτι ὀνόματα τούτων Μελισσηνοῦ καὶ Ἀετίου τῶν στρατηγῶν καὶ Κρατεροῦ τοῦ εὐνούχου.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΑΡΚΑΔΙΟΥ
Ὀσφὺν νοητὴν ἀρεταῖς ἐζωσμένος
Εὔζωνος, Ἀρκάδιε, πρὸς Πόλον τρέχεις.
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ΗΣΥΧΙΟΣ ὁ Θαυματουργὸς ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.
Δούς, Ἡσύχιε, σαυτὸν ἡσὐχῳ βίῳ
Τέλους φθάσαντος, ἡσυχάζεις ἐκ βίου.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς ΜΑΞΙΜΟΣ λιθοβοληθεὶς τελειοῦται.
Ὅλῳ βλέπων νῷ Μάξιμος πρὸς τὰ στέφη,
Πρὸς τὰς βολὰς ὑπῆρχε τῶν λίθων λίθος.
✥ Ὁ Ἅγιος Μάρτυς ΕΥΦΡΟΣΥΝΟΣ ὕδωρ κοχλάζον ποτισθεὶς τελειοῦται.
Ζέον πεπωκὼς φιάλῃ κοίλῃ πόμα,
Ὁ Μάρτυς Εὐφρόσυνος εὐφράνθη μάλα.
✥ Ἡ Εὕρεσις τοῦ ΤΙΜΙΟΥ καὶ ΖΩΟΠΟΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ παρὰ τῆς Μακαρίας Ἑλένης.
Δίδωσιν ἡμῖν Ἑλένη ταύτην χάριν,
Βλέπειν τὸ σῶσαν ἐκ φθορᾶς ἡμᾶς ξύλον.
✥ Ἡ Εὕρεσις τῶν ΤΙΜΙΩΝ ΗΛΩΝ, οἳ, μετὰ τὸ εὑρεθῆναι, οἱ μὲν τῷ κράνει τῆς κεφαλῆς τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ἐνεμίγησαν, οἱ δὲ τῷ χαλινῶ τοῦ ἵππου αὐτοῦ, προστάξει τῆς Ἁγίας Ἑλένης τῆς μητρός του.
Φανέντες Ἧλοι Βασιλεῖ, τοῦ μὲν κράνους,
ἄγαλμα κεῖνται, τοῦ χαλινοῦ δὲ κράτος.
Τὰ περὶ τῆς Εὑρέσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ τῶν Τιμίων Ἥλων ἐκτενῶς ἐκτίθενται εἰς τὴν ιδʹ (14ην) Σεπτεμβρίου, καθ’ ἣν τὴν Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἑορτάζομεν, ἔνθα καὶ βλέπε περὶ αὐτῶν ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Σημαντικά τινα γεγονότα σχετικὰ μὲ τὴν Εὕρεσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ τῶν Τιμίων Ἥλων ἀναφέρονται ἐν τῷ αὐτῷ Θʹ τόμῳ, ἐν ταῖς ὑποσημειώσεσιν εἰς τὴν Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Βλέπε σχετικῶς καὶ εἰς τὸ Συναξάριον τῆς ιγʹ (13 ης) Σεπτεμβρίου εἰς τὰ Ἐγκαίνια τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἀναστάσεως. Σημειώνει δὲ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης εἰς τὴν παροῦσαν Εὕρεσιν καὶ τὰ ἑξῆς· «Παΐσιος ὁ Γάζης φέρει μάρτυρα τὸν ἐκ Τουρώνης Γρηγόριον λέγοντα, ὅτι ἡ Ἁγία Ἑλένη, ζητοῦσα τὸ Τίμιον Ξύλον τοῦ Σταυροῦ, εὗρε τοὺς τρεῖς Σταυρούς, τὸν Σταυρὸν τοῦ Κυρίου καὶ τοὺς τῶν δύο ληστῶν μετὰ τῶν καρφίων· καὶ τὰ μὲν καρφία τῶν λῃστῶν ἦσαν μαῦρα καὶ σκωριασμένα, τὰ δὲ καρφία τοῦ Κυρίου ἤστραπτον καὶ ἔλαμπον. Ὅθεν οὐχὶ ὀρθῶς λέγουσί τινες, ὅτι οἱ λησταὶ δὲν ἐκαρφώθησαν εἰς τοὺς Σταυροὺς μὲ καρφία, ἀλλ’ ἐσταυρώθησαν σφικτοδεθέντες μὲ σχοινία κατὰ τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας. Τὴν Εὕρεσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ τῶν Τιμίων Ἥλων ἱστοροῦσι καὶ πολλοὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν Πατέρων καὶ συγγραφέων (Σωκράτης ὁ Σχολαστικός, Ἐκκλ. Ἱστορ. Αʹ ιζʹ, Ἑλλ. Πατρολ., τόμ. 67ος στ. 117 κ. ἑξ., Θεοδώρητος Κύρου, Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία Βʹ αʹ, Ἑλλ. Πατρολ., τόμ. 67ος στ. 929, Ἀμβρόσιος, De obitu Theodossi XLII, Λατ. Πατρολ., τόμ. 16ος στ. 1863, Παυλῖνος Νόλης Epist. ad Severum, Λατ. Πατρολ., τόμ. 61ος στ. 328, Νικηφόρος Κάλλιστος, Ἐκκλ. Ἱστορ. Ηʹ κθʹ, Ἑλλ. Πατρολ., Τόμ. 164ος στ. 109).
✥ Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ καὶ ΕΥΒΟΥΛΟΣ ξίφει τελειοῦνται.
Δεῦρο ξίφει θάνωμεν, Εὐβούλῳ λέγει,
Ἰουλιανὸς εἰσφέρων εὐβουλίαν.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
