Εἰς τὴν Γέννησιν τῆς Θεοτόκου λόγους πανηγυρικοὺς ἔχουσιν Ἀνδρέας ὁ Κρήτης τρεῖς, ὧν τοῦ μὲν πρώτου ἡ ἀρχὴ εἶναι αὕτη· «Πάλιν ἑορτὴ καὶ πάλιν πανήγυρις», τοῦ δὲ δευτέρου· «Εἰ μετρεῖται γῆ σπιθαμῇ», καὶ τοῦ τρίτου· «Ἀρχὴ μὲν ἑορτῶν». Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, οὗ ἡ ἀρχή· «Λαμπρῶς πανηγυρίζει». Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, οὗ ἡ ἀρχή· «Πᾶς μὲν καιρὸς ἐπιτήδειος». Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς οὗ ἡ ἀρχή· «Δεῦτε πάντα τὰ ἔθνη». Σῴζονται δὲ οὗτοι ἐν τῇ Λαύρᾳ ἐν τῷ Κοινοβίῳ τοῦ Διονυσίου καὶ ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Βατοπαιδίου. Ἐν τῷ ἕκτῳ δὲ πανηγυρικὸν τῆς αὐτῆς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου σῴζεται εἰς λόγος διαλαμβάνων περὶ γεννήσεως καὶ ἀνατροφῆς τῆς Θεοτόκου, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἐχρῆν ἀληθῶς τὴν Παρθένον». Ἀλλὰ καὶ ὁ Μεταφραστὴς Συμεὼν ἔχει λόγον εἰς τὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου, ὅστις σῴζεται ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τῶν Ἰβήρων· ἐν δὲ τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ σῴζεται καὶ τέταρτος λόγος τοῦ Ἀνδρέου Κρήτης, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἄλλοι μὲν ἄλλας ἑορτῶν ὑποθέσεις». Ἔχει δὲ ἐγκώμιον εἰς αὐτὴν καὶ Φώτιος ὁ Πατριάρχης καὶ Λέων ὁ Σοφός. Λόγους ἐπίσης εἰς τὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου ἁπλοϊκοὺς εὑρήσεις εἰς τὴν Εὐαγγελικὴν Σάλπιγγα, τὸν Μηνιάτην, τὴν Ἀποστολικὴν Σαγήνην καὶ ἀλλαχοῦ. Ἐκ τῶν, ὡς ἀνωτέρω, λόγων τούτων καταχωροῦμεν ἐνταῦθα, μετὰ τὸ Συναξάριον, λόγους τρεῖς, ἐξ ὧν δύο εἰς τὸ ἀρχικὸν κείμενον χάριν τῶν φιλομαθῶν τῶν ἐπιποθούντων νὰ ἀπολαύσωσιν αὐτουσίους τοὺς λόγους τῶν Πατέρων καὶ ἕνα διὰ τοὺς ἁπλουστέρους ἐκ τῆς Εὐαγγελικῆς Σάλπιγγος. Οἱ εἰς τὸ ἀρχαῖον κείμενον δύο εἶναι ὁ μὲν εἷς ὁ τρίτος τοῦ Ἀνδρέου Κρήτης, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἀρχὴ μὲν ἑορτῶν», ὁ δὲ ἕτερος τοῦ Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, οὗ ἡ ἀρχή· «Δεῦτε πάντα τὰ ἔθνη».

Εἰς τὴν Γέννησιν τῆς Θεοτόκου ὀκτωήχους κανόνας, ἐμελούργησεν ὁ Ὑμνογράφος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Ὁσιολογιώτατος Μοναχὸς πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.

Τὸ Μαρτύριον τοῦτο ἐλήφθη ἐκ τοῦ «Νέου Μαρτυρολογίου», καταχωρίζεται δὲ ἐνταῦθα διορθωθὲν κατὰ τὴν φρᾶσιν.

Τὸ Συναξάριον αὐτοῦ ἐλήφθη ἐκ τῆς «Ἱστορίας τῆς Μονῆς Βαζελῶν», ἐν Τραπεζοῦντι 1909. Ἡ Μονὴ Βαζελὼν ἢ Βαζελῶνος, ἥτις καὶ Ζαβουλὼν ὠνομάζετο, ὑπῆρξεν ἔνδοξος καὶ ἱστορικὴ Μονὴ τῆς Τραπεζοῦντος τοῦ Πόντου κειμένη ὑπεράνω γραφικῆς κοιλάδος, τὴν ὁποίαν διατρέχει ὁ παραπόταμος τῆς Ματσούκας, ὅστις ἐκβάλλει εἰς τὸν Πυξίτην ποταμόν, παρὰ τὰς πηγὰς τοῦ ὁποίου εὑρίσκεται ἡ ἐπίσης ἱστορικὴ Μονὴ Σουμελᾶ. Κατὰ τὴν παράδοσιν ἡ Μονὴ Βαζελῶνος ἐκτίσθη πρὸ τῆς Μονῆς Σουμελᾶ, ἤτοι περὶ τὸ ἔτος 270. Αὕτη καταστραφεῖσα ὑπὸ τῶν Περσῶν, ἀνηγέρθη ἐκ νέου μεγαλοπρεπὴς καὶ ὡραία δαπάναις τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ. Ἡ μεγίστη αὐτῆς ἀκμὴ ἐσημειώθη κατὰ τὴν περίοδον τῆς Αὐτοκρατορίας τῆς Τραπεζοῦντος (1204-1461). Ἐν αὐτῇ ὑπῆρχον πολύτιμα χειρόγραφα, χρυσόβουλλα αὐτοκρατόρων καὶ θαυμάσια ἔργα τέχνης, ἰδία ξυλογλυπτικῆς. Μετὰ τὴν καταστροφὴν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ τὴν ἐξ αὐτῆς ἀναχώρησιν τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἐν ἔτει 1923, ἡ Μονὴ Βαζελῶνος ὑπέστη τὴν τύχην τὴν ὁποίαν διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν ὑπέστησαν καὶ αἱ ἄλλαι ἑλληνικαὶ Μοναί, ἐρημαθεῖσα, διαρπαγεῖσα καὶ ἐρειπωθεῖσα ὑπὸ τῶν Τούρκων.