✥ Τῇ ΚϚ’ (26ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς τὴν σύναξιν ἐπιτελοῦμεν τοῦ Ἀρχαγγέλου ΓΑΒΡΙΗΛ, ἄνωθεν καὶ ἐξ ἀρχῆς παραδεδομένην, ὡς τῷ θείῳ καὶ ὑπερφυεῖ καὶ ἀπορρήτῳ μυστηρίῳ τῆς τοῦ Χριστοῦ οἰκονομίας καθυπουργήσαντος.
Τὴν σὴν ἀπαγγείλαντα σάρκωσιν Νόα,
Τιμῇ πρεπούσῃ πᾶσα σὰρξ τιμᾷ, Λόγε,
Εἰκάδι ἀμφ’ ὕμνους Γαβριὴλ κτίσιν ἕκτῃ ἐγείρει.
μα περὶ τοῦ θείου τούτου καὶ μεγίστου Ἀρχαγγέλου Γαβριὴλ ἐπακολουθεῖ εἰς τὴν κατά τὴν σήμερον σημειουμένην Σύναξιν πρὸς τιμὴν αὐτοῦ. Ἀλλὰ καὶ ἐκ τῶν χειρογράφων τοιούτων μόνος ὁ ἐν τῷ Κώδικι 170 τῆς Μεγίστης Λαύρας περιλαμβάνει μικρὸν Ὑπόμνημα, ὅπερ καὶ τὸ πρῶτον παραθέτομεν ἐνταῦθα διεσκευασμένον κατά τὴν φράσιν. Ἐν τῷ ἐν λόγῳ Κώδικι 170 πλὴν τών ἀνωτέρω σημειοῦνται καὶ οἱ ἑξῆς στίχοι:
Σύγχαιρε καὶ σύ, Γαβριήλ, τῇ Παρθένῳ
κοινὴ γὰρ αὐτῆς ἡ χαρὰ καὶ τῶν Νόων.
Ὁ θεῖος Γαβριὴλ ἀναφέρεται ὀνομαστικῶς εἴς τε τὴν Παλαιὰν καὶ τὴν Καινὴν Διαθήκην τετράκις (Δανιὴλ ηʹ 16, θʹ 21, Λουκᾶ αʹ 19, 26), ἀνωνύμως δὲ μὲ τὴν ἔνδειξιν Ἄγγελος ἢ Ἀρχάγγελος πλειστάκις. Ὁ θεῖος Γαβριὴλ συντιμᾶται μετὰ τοῦ Ἀρχιστρατήγου Μιχαὴλ τὴν ηʹ (8ην) Νοεμβρίου, ἐν ᾗ καὶ βλέπε τὰ περὶ τούτου πλατύτερον ἐν τόμῳ ΙΑʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Μόνος ὁ θεῖος Γαβριήλ, πλὴν τῆς σήμερον, τιμᾶται καὶ κατὰ τὴν ιαʹ Ἰουνίου (βλ. τόμ. Ϛʹ) καὶ ιγʹ Ἰουλίου (βλ. τόμ. Ζʹ).
Γαβριὴλ δέ, κατὰ τὸν Κωνσταντινουπόλεως Πρόκλον, σημαίνει Θεὸς καὶ ἄνθρωπος· διὸ καὶ αὐτὸς ἐξαιρέτως ὑπηρέτησεν εἰς τὸ μυστήριον τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας τοῦ Θεανθρώπου Λόγου. Προσθέτει δὲ καὶ Θεοφάνης ὁ Κεραμεύς, ὁ Ταυρομενίας Ἐπίσκοπος, ὅτι τὰ ἑπτὰ γράμματα τὰ ἀπαρτίζοντα τὸ ὄνομα τοῦ θείου Γαβριὴλ σημαίνουσιν, ὅτι ὁ ὑπ’ αὐτοῦ εὐαγγελισθεὶς ὡς μέλλων νὰ γεννηθῇ Χριστὸς ἔρχεται πρὸς σωτηρίαν τοῦ Κόσμου παντός, τοῦ μετρουμένου ὑπὸ τῆς ἑβδομάδος καὶ περατουμένου εἰς αἰῶνας ἑπτὰ (Λόγος εἰς τὸν Εὐαγγελισμὸν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου).
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ἅγίων ΕΙΚΟΣΙ ΕΞ ΜΑΡΤΥΡΩΝ τῶν ἐν Γοτθίᾳ μαρτυρησάντων, ἐξ ὧν εἰσι Πρεσβύτεροι δύο, Βαθούσης καὶ Οὐΐρκας μετὰ δύο υἱῶν αὐτοῦ καὶ τριῶν θυγατέρων καὶ Ἀρπύλας μονάζων, λαϊκοὶ δέ, Ἀβήπας Ἀγνάς, Ρύαξ, Ἡγάθραξ, Ἡσκόος, Σύλλας Σίγητζας, Σουηρίλας, Σεΐμβλας, Θέρμας, Φίλγας καὶ ἐκ τῶν γυναικῶν Ἄννα, Ἀλλάς, Βάρις, Μωϊκώ, Μαμίκα, Οὐϊρκὼ καὶ Ἀνιμαΐς.
Τόσην πυρὶ φλέγουσι πληθὺν Μαρτύρων,
Ὅσας ἄγει μὴν σήμερον τὰς ἡμέρας.
ΒΑΘΟΥΣΗΣ, ΟΥΪΡΚΑΣ οἱ Πρεσβύτεροι καὶ Μάρτυρες καὶ οἱ σὺν αὐτοῖς ἀθλήσαντες Ἅγιοι Μάρτυρες, εἴκοσι ἓξ ὅλοι τὸν ἀριθμόν, ἔζησαν κατὰ τοὺς χρόνους Ἰουγγουρίχου βασιλέως τῶν Γότθων καὶ Γρατιανοῦ βασιλέως Ρωμαίων τοῦ βασιλεύσαντος κατὰ τὰ ἔτη τοε’-τπγ’ (375-383). Διὰ δὲ τὴν εἰς Χριστὸν ὁμολογίαν ἔλαβον διὰ πυρὸς τὸν τοῦ Μαρτυρίου ἄφθαρτον στέφανον ὑπὸ τοῦ ρηθέντος Ἰουγγουρίχου, διότι οὗτος, ὁ ἀσεβέστατος, κατέκαυσε τὴν Ἐκκλησίαν τῶν Χριστιανῶν, εἰς τὴν ὁποίαν κατεκάησαν καὶ οἱ ἀνωτέρω εἴκοσι ἓξ Μάρτυρες. Τότε δὲ συνέβη καὶ τοῦτο τὸ θαυμάσιον: Χριστιανός τις ἔφερεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν προσφοράν, συλληφθεὶς δὲ ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρας καὶ τὸν Χριστὸν ὁμολογήσας, ἀντὶ τῆς ἀψύχου προσφορᾶς ἐγένετο αὐτὸς ὁ ἴδιος προσφορὰ εἰς τὸν Θεόν, ὁλοκαυτωθεὶς διὰ πυρὸς καὶ λαβών, ὁ ἀοίδιμος, τοῦ Μαρτυρίου τὸν στέφανον.
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΚΟΔΡΑΤΟΥ, ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ, ΜΑΝΟΥΗΛ καὶ ἑτέρων ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ τῶν ἐν Ἀνατολῇ.
Εἰς τὸν Κοδράτον·
Κοδράτε, θαυμάζω σε τῆς εὐανδρίας,
πῶς ὑπτιάζων ἀνδρικῶς σφάττῃ μάκαρ.
Εἰς τὸν Θεοδόσιον·
Θεοδόσιος, τῷ Θεῷ ζῶν καὶ μόνῳ
Ζωὴν δι’ αὐτὸν ἐκ ξίφους καταστρέφει.
Εἰς τὸν Μανουήλ·
Ξίφει χεθήτω, κἂν κοτύλη φησί μοι,
ὁ Μανουὴλ πέφυκεν αἵματος μία.
Εἰς τούς Τεσσαράκοντα·
Τεσσαράκοντα Μάρτυρες διὰ ξίφους,
Θεῷ προσηνέχθησαν· ὢ τῆς ἀνδρείας!
ΚΟΔΡΑΤΟΣ, ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ, ΜΑΝΟΥΗΛ καὶ οἱ σὺν αὐτοῖς ἀθλήσαντες ἕτεροι Τεσσαράκοντα Ἅγιοι Μάρτυρες κατήγοντο ἐκ τῆς Ἀνατολῆς. Βλέποντες δὲ καθ’ ἑκάστην φονευομένους τοὺς Χριστιανοὺς ὑπὸ τῶν εἰδωλολατρῶν, συνεφώνησαν νὰ ὁμολογήσωσι παρρησίᾳ τὴν εἰς Χριστὸν Πίστιν, ὅπως γίνωσι κληρονόμοι τῆς Βασιλείας, τῶν οὐρανῶν. Μετέβησαν λοιπὸν αὐτόκλητοι καὶ παρεδόθησαν εἰς τὸν ἄρχοντα τῆς χώρας, ὁ ὁποῖος ἐξήταζε τότε καὶ ἐτιμώρει πολλοὺς Χριστιανούς! Παρουσιασθέντες δὲ ἔμπροσθεν αὐτοῦ, ὡμολόγησαν, ὅτι εἶναι Χριστιανοί. Ὅθεν ἐρρίφθησαν εἰς τὴν φυλακήν, ἀποφυλακίσαντες δὲ αὐτοὺς μετά τινας ἡμέρας, τοὺς ἐκρέμασαν γυμνοὺς ἐπὶ ξύλου καὶ κατεξέσχισαν τὰς πλευράς των. Κατόπιν τοὺς ἔσυραν ἐπὶ τριβόλων καὶ τελευταῖον τοὺς ἀπεκεφάλισαν, οὕτω δὲ ἔλαβον, οἱ μακάριοι, τοὺς στεφάνους τοῦ Μαρτυρίου.
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν καὶ Ὁμολογητὴς ΣΤΕΦΑΝΟΣ Ἡγούμενος Τριγλίας ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.
Θείου Στέφανος ἀμπελῶνος ἐργάτης,
Θεῷ παραστὰς καμάτου μισθὸν λάβῃ.
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἀναγινώσκεται ΔΙΗΓΗΣΙΣ ὠφέλιμος Μάλχου Μοναχοῦ αἰχμαλωτισθέντος.
Βλέψον, Μοναχέ, τίσιν οἵαν λαμβάνει,
Παρήκοος πᾶς καὶ διόρθωσιν λάβε.
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τοῦ Ὁσίου καὶ Θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ τοῦ Νέου, ἀδελφοῦ τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ ἐν τῷ Λάτρῳ.
Παθῶν βασιλεὺς ἀναδειχθεὶς τρισμάκαρ,
Βασιλείας μέτοχος ὤφθης τῆς ἄνω.