Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ὁ Εὐεργετινὸς (Βιβλίον Γʹ Ὑπόθεσις ΚϚʹ ἡμετέρα ἔκδοσις τόμος Γʹ) ὅτι ἦτο ἀνώτερος ἀπὸ πᾶσαν ἀνθρωπαρέσκειαν καὶ κενοδοξίαν. Μετέβη, λέγει, μίαν φορὰν εἰς αὐτὸν ὁ ἱερεὺς Εὐλόγιος, ὅστις ἔτρωγεν ἐπὶ δύο ἡμέρας μίαν φοράν, πολλάκις δὲ καὶ μίαν φορὰν τὴν ἑβδομάδα ἐπῆγε δὲ ἐλπίζων, ὅτι θέλει εὕρει περισσοτέραν σκληραγωγίαν εἰς αὐτόν. Ὁ δὲ Ἰωσὴφ δεχθεὶς αὐτὸν μετὰ χαρᾶς ἐπρόσταξε τὸν μαθητήν του καὶ ἡτοίμασε κάποιαν παρηγορίαν φαγητοῦ.

Ὅτε δὲ ἐκάθισαν νὰ φάγωσιν, εἶπον οἱ μαθηταὶ τοῦ Εὐλογίου· «Ὁ Ἱερεὺς δὲν τρώγει ἄλλο τι εἰμὴ μόνον ἄρτον καὶ ἅλας». Ὁ δὲ Ἀββᾶς Ἰωσὴφ σιωπῶν ἔτρωγεν, ἔμεινε δὲ ὁ Εὐλόγιος ἐκεῖ τρεῖς ἡμέρας, καὶ δὲν ἤκουσε νὰ ψάλῃ ἢ νὰ προσευχηθῇ ὁ Ἰωσήφ, ἢ κανεὶς ἀπὸ τοὺς μαθητάς του (διότι κρυπτὴ καὶ νοερὰ ἦτο ἡ ἐργασία καὶ ἡ προσευχή των). Ὅθεν ἀνεχώρησεν ὁ Εὐλόγιος μὲ τοὺς μαθητάς του χωρὶς νὰ ὠφεληθῇ.

Ἐπειδὴ δὲ ἔγινε σκότος κατ’ οἰκονομίαν Θεοῦ, πλανηθέντες εἰς τὸν δρόμον, ἐγύρισαν πάλιν εἰς τὸν Ὅσιον Ἰωσήφ προτοῦ δὲ ἀκόμη κτυπήσωσι τὴν θύραν, ἤκουσαν ἔξωθεν ψάλλοντα τὸν Ἰωσὴφ μὲ τοὺς μαθητάς του. Ἐπειδὴ δὲ ἀνέμενον ἔξωθεν ἐπὶ πολὺ καὶ ἐκεῖνοι δὲν κατέπαυον τὴν ψαλμῳδίαν, ἔκρουσαν τὴν θύραν, ὡς δὲ ἤκουσεν ὁ Ἰωσήφ, ἀμέσως ἔπαυσε τὴν ψαλμῳδίαν. Διψήσαντος δὲ τοῦ Εὐλογίου ἀπὸ τὸ καῦμα, ἔδωκεν αὐτῷ εἰς μαθητὴς τοῦ Ἰωσὴφ νερόν, μεμιγμένον μὲ ὕδωρ τῆς θαλάσσης καὶ τοῦ ποταμοῦ, τὸ ὁποῖον ἦτο τόσον πικρόν, ὥστε ὁ Εὐλόγιος δὲν ἠδυνήθη νὰ τὸ πίῃ.

Τότε προσέπεσεν εἰς τὸν γέροντα Ἰωσήφ, καὶ ἠρώτησεν αὐτὸν λέγων· «Διατί, ὦ Ἀββᾶ, ὅτε μὲν εἴμεθα μαζί σας δὲν ἐψάλλετε, ἀφ’ οὗ δὲ ἐφύγομεν ἡμεῖς, τότε ἐψάλλετε; Διατὶ δὲ τότε μὲν ἔμπροσθέν μας ἐπίνετε οἶνον, τώρα δὲ ἔπιον τὸ νερόν σας καὶ εἶναι ἁλμυρὸν καὶ ἄνοστον;».

Εἰς ταῦτα ὁ Ἰωσὴφ ἀπεκρίθη· «ἐκεῖνον μὲν τὸν ὀλίγον οἶνον, τὸν ἐπίομεν διὰ τὴν ἀγάπην καὶ ἀντάμωσίν σου, τοῦτο δὲ τὸ νερὸν εἶναι συνηθισμένον τὸ ὁποῖον πίνουσιν οἱ ἀδελφοὶ πάντες». Ὁμοίως ἀπεκρίθη καὶ διὰ τὴν ψαλμῳδίαν, ὅτι κατ’ οἰκονομίαν τὴν ἔκρυψαν διὰ νὰ μὴ φανῶσιν ὡς ἀνθρωπάρεσκοι. Ὅθεν μὲ τοὺς λόγους τούτους ἔκοψεν ἀπὸ τὸν Εὐλόγιον ὅλα τὰ ἀνθρώπινα, καὶ τὸν κατέπεισε νὰ ἐργάζεται ἐν τῷ κρυπτῷ καὶ ὄχι ἐν ἀνθρωπαρεσκείᾳ. Ὁ δὲ Εὐλόγιος μεγάλως ὠφεληθείς, εἶπεν εἰς τὸν Ἰωσήφ· «Ὄντως ἡ ἐργασία σας, ἐν ἀληθείᾳ ἐστί». Ἔλεγον δὲ περὶ τῶν τότε Σκητιωτῶν, ὅτι ἐὰν ἐγνώριζέ τις τὴν ἀρετήν των, δὲν εἶχον πλέον αὐτὴν ὡς ἀρετήν, ἀλλ’ ὡς ἁμαρτίαν.