ΦΙΛΟΝΕΙΔΗΣ ὁ Ἅγιος ἔζη κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Διοκλητιανοῦ ἐν ἔτει τ’ (300), ἐγκεκλεισμένος ἐν τῇ νήσῳ Κύπρῳ εἰς φυλακὴν διὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ ὁμολογίαν ὁμοῦ μὲ τοὺς Ἁγίους Ἀριστοκλῆν, Δημητριανὸν καὶ Ἀθανάσιον τὸν ἀναγνώστην. Ἀφοῦ δὲ ἐκεῖνοι οἱ μακάριοι ἐτελειώθησαν μὲ τὸ μαρτύριον [1], μετ’ ὀλίγας ἡμέρας ἐξέδωκε δόγμα ὁ μιαρὸς Διοκλητιανός, ἵνα οἱ ἄσωτοι καὶ ἀκόλαστοι Ἕλληνες βιάζωσι τοὺς Χριστιανοὺς εἰς τὸ νὰ μολύνωσιν αὐτοὺς μὲ τὴν φθορὰν τῶν σωμάτων αὐτῶν. Τοῦτο δὲ τὸ διαβολικὸν δόγμα μαθὼν ὁ Ἅγιος Φιλονείδης, καὶ μὴ θέλων νὰ μολυνθῇ τὸ σῶμά του ἀπὸ τοὺς ἀσεβεῖς, ἀνέβη εἰς ἕνα ὑψηλὸν τόπον, καὶ δέσας τὴν κεφαλήν του καὶ τὸ πρόσωπόν του σκεπάσας μὲ τὸ ἔνδυμά του, ἔκλινε τὰ γόνατα εἰς προσευχήν. Ἀφοῦ δὲ προσηυχήθη ἐπὶ πολλὴν ὥραν, ἔρριψε τὸν ἑαυτόν του κάτω ὄρθιον. Προτοῦ δὲ τὸ σῶμα νὰ πέσῃ εἰς τὴν γῆν, ἐν τῷ μεταξὺ τοῦτο παρέδωκε τὴν μακαρίαν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ.
Κατ’ ἐκεῖνον δὲ τὸν καιρὸν δύο ἄνθρωποι περιεπάτουν εἰς μεγάλην ἀπόστασιν ἀπὸ τῆς πόλεως· εἰς τούτους λοιπὸν ἐφάνη ὁ Ἅγιος οὗτος Φιλονείδης τρέχων γυμνὸς ἔμπροσθέν των καὶ φορῶν μὲν στέφανον εἰς τὴν κεφαλήν, ἀλειμμένος δὲ ὢν μὲ μύρα εὐώδη, ὅστις κρατῶν κλάδον βαΐων εἰς τὰς χεῖρας του ἔλεγεν. «Εὐχαριστῶ σοι, Χριστέ μου, ὅτι ἐν σοὶ νενίκηκα, διότι ἀπὸ τὴν ἐπίγειον θύραν μὲ ἀνεβίβασας εἰς τὴν πύλην τῶν οὐρανῶν».
Ὅτε δὲ οἱ περιπατοῦντες ἐκεῖνοι ἄνθρωποι ἔφθασαν πλησίον τῆς πόλεως, ἔγινεν ἄφαντος ἀπὸ αὐτοὺς ὁ Ἅγιος· ὅθεν ἐλθόντες εἰς τὸν τόπον ἐκεῖνον, ὅπου ἔπεσε τὸ σῶμα τοῦ μάρτυρος, ἐγνώρισαν ὅτι αὐτὸ ἦτο ἐκείνου τοῦ ἰδίου, ὅστις ἐφάνη αὐτοῖς εἰς τὸν δρόμον. Μετὰ ταῦτα σηκώσαντες οἱ Ἕλληνες τὸ λείψανον καὶ βαλόντες αὐτὸ εἰς ἕνα σάκκον, τὸ ἐβύθισαν εἰς τὴν θάλασσαν. Ἀλλ’ ἡ θάλασσα παρευθὺς ἐταράχθη καὶ τὸ ἔρριψεν ἔξω. Ὕστερον δὲ εὑρόντες τὸ τίμιον λείψανον Χριστιανοί τινες ἐνεταφίασαν αὐτό. Σημείωσαι ὅτι ὁ τότε, Ἐπίσκοπος, Ἀρίστων ὀνομαζόμενος, συνελήφθη μὲν ἀπὸ τοὺς Ἕλληνας, ὕστερον δὲ ἐλευθερωθεὶς ἀπὸ αὐτούς, δὲν ἠξεύρω μὲ ποῖον τρόπον, συνέγραψε τὸ μαρτύριον τοῦτο καὶ Συναξάριον τοῦ Ἁγίου.