Ἀπριλίου Λ’ (30η)

Τῇ Λ’ (30ῇ) τοῦ αὐτοῦ μηνός, μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου ΙΑΚΩΒΟΥ, ἀδελφοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.

Ὡς ἀμνὸς Ἰάκωβος ἀχθεὶς ἐσφάγη
Τῆς εὐσεβείας μηρυκίζων τοὺς λόγους.
Κτεῖνε μάχαιρα φόνοιο Ἰάκωβον τριακοστῇ.

Εἰς τὸν θεῖον τοῦτον Ἀπόστολον Ἰάκωβον ἐγκώμιον πλέκει Νικήτας ὁ Ρήτωρ, οὗ ἡ ἀρχή· «Πρῴην μὲν ἡ ζῶσα τῆς ἀληθινῆς Θεολογίας πηγή», ὅπερ σῴζεται ἐν τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ, ἐν τῷ Κοινοβίῳ τοῦ Διονυσίου, ἐν τῷ τρίτῳ Πανηγυρικῷ τῆς ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου, ὡς καὶ ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων. Ἀκολουθίαν εἰς τὸν θεῖον τοῦτον Ἀπόστολον, πλὴν τῆς ἐν τῷ Μηναίῳ, ἐποίησε καὶ ὁ Νικομηδείας Γεώργιος, ἧς ὁ Κανὼν φέρει ἀκροστιχίδα: «Κέρας ἔκοψας Ἰάκωβε τῶν πλάνων· Γεώργιος». Εὕρηται ἐν τῷ ὑπ’ ἀριθ. 1564 Κώδικι τῶν Παρισίων, φύλ. 68 β. Ἀνέκδοτα Στιχηρά, Ἰδιόμελα καὶ Καθίσματα εὕρηνται εἰς τοὺς Κώδικας Λαύρας Γʹ 74 καὶ Δʹ 19, Παρισίων 13 καὶ 1575 καὶ εἰς Κώδικα τῶν Καυσοκαλυβίων.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

   

Ὁ Ἅγιος ΚΛΗΜΗΣ ὁ Ποιητὴς τῶν Κανόνων ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Τέρψας ὁ Κλήμης γηγενεῖς ᾠδαῖς κάτω,
Ἀπῆλθε τέρψων, ὥσπερ οἶμαι, καὶ Νόας.

Ὁ ἐν Ἁγίοις οὗτος Πατὴρ ἡμῶν Κλήμης ὑπῆρξε Βυζαντινὸς Ὑμνογράφος ζήσας κατὰ τὸν Θʹ αἰῶνα. Οἱ Συναξαρισταὶ οὐδὲν περὶ τούτου ὑπόμνημα παραθέτουν. Ὁ Λεοντουπόλεως Σωφρόνιος ἐν τῷ «Ἁγιολογίῳ» (σελ. 253) λέγει τὰ ἑξῆς: «Ἐξ ὅσων γνωρίζω ἐκ πηγῶν ἁγιογραφικῶν ἀνεκδότων, ὁ Κλήμης ἦν Στουδίτης Μοναχὸς καὶ μαθητὴς Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, ἡγουμενεύσας μετὰ τὸν θάνατον τοῦ διδασκάλου αὐτοῦ ἐν τῇ Μονῇ. Ὑπῆρξεν ἐκ τῶν ἐνθέρμων ὀπαδῶν τῆς προσκυνήσεως τῶν ἱερῶν Εἰκόνων, ὅπως, ἄλλως τε, ἦσαν καὶ οἱ λοιποὶ Στουδῖται, καὶ ὑπέστη καὶ αὐτὸς διωγμοὺς καὶ ἐξορίας, ἀποθανὼν ἐν τῇ ξένῃ (ἄγνωστον ποῦ) ὡς Ὁμολογητὴς τῆς Πίστεως». Λατῖνοι τινὲς ἰσχυρίσθησαν κακῶς καὶ ὅλως ἀστηρίκτως, ὅτι ὑπῆρξε Μοναχὸς Κρυπτοφερρίτης. Οὗτος συνέθεσεν ἀρκετοὺς Κανόνας εἰς τὴν Ὑπεραγίαν Θεοτόκον καὶ εἰς ἄλλους Ἁγίους, ἐξ ὧν ἐξεδόθησαν εἰς τύπον ἐννέα, πλεῖστοι δὲ ἄλλοι εὑρίσκονται ἀνέκδοτοι εἰς διαφόρους Βιβλιοθήκας. Ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς Μονῆς Κρυπτοφέρρης φέρονται ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου τούτου Κλήμεντος δέκα τοιαῦται συνθέσεις, ἀνέκδοτοι εἰσέτι. Ἀκολουθίαν αὐτοῦ συνέθεσεν ὁ ποιητὴς Θεοφάνης εὑρισκομένην εἰς τὸν Παρισινὸν Κώδικα 1575 φύλ. 98α. Ταύτης ὁ Κανὼν φέρει ἀκροστιχίδα: «Κλήμεντα μέλπω τὸν μελουργὸν ἐμφρόνως». Τύποις Ἀκολουθίαν τοῦ Ἁγίου τούτου ἐξέδωκεν ὁ Σ. Πετρίδης ἐν Byz. Zeitschrift τ. XII, σελ. 571-581.

 

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς ΜΑΞΙΜΟΣ ξίφει κατὰ γαστέρα μέσην πληγεὶς τελειοῦται.

Μάξιμος εὑρὼν τὴν ξῖ συλλαβὴν μέσην,
Τὸ γαστρὸς ἡμῖν μηνύει μέσον ξίφος 
[1].

 

Ἡ εὕρεσις τῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος ΒΑΣΙΛΕΩΣ Ἐπισκόπου Ἀμασείας.

Χρὴ μηδὲ νεκρὸν λανθάνειν Βασιλέα,
Βασιλέως θνήξαντα τοῦ ζῶντος χάριν.

Ἡ κυρίως μνήμη καὶ τὸ Συναξάριον τοῦ Ἁγίου τούτου Βασιλέως γράφονται κατὰ τὴν κϛʹ (26ην) τοῦ παρόντος μηνός (βλ. σελ. 524-536).

 

Τῇ αὐτῆ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΔΟΝΑΤΟΥ Ἐπισκόπου Εὐροίας.

Τὶς μὴ Δονᾶτον δοξάσει ἐν τοῖς λόγοις,
Ὅν περ τὰ ἔργα πανταχοῦ ἐδόξασαν;

Ὁ Βίος καὶ ἡ Ἀκολουθία τοῦ ἐν Ἁγίοις τούτου Πατρὸς ἡμῶν Δονάτου, σῳζόμενος ἐν ἀρχαίοις χειρογράφοις, ἐξεδόθη τύποις δὶς ἐν Βενετίᾳ τῷ 1690 καὶ τῷ 1774. Ἐσχάτως ἐξεδόθη καὶ ἐν Ἀθήναις τῷ 1964. Τὸ ἱερὸν τοῦ Ἁγίου Λείψανον ἐνεταφιάσθη εἰς τὸν παρὰ τοῦ ἰδίου τοῦ Ἁγίου προετοιμασθέντα τάφον ἐν τῷ Ναῷ τῷ ὑπ’ αὐτοῦ οἰκοδομηθέντι ἐν Ὀμφαλίῳ, περὶ οὗ γίνεται λόγος ἐν τῷ Συναξαρίῳ. Κατὰ τοὺς ἰσχυρισμοὺς τῶν Λατίνων, ἀνακαλυφθὲν τοῦτο ὑπὸ Βενετῶν καὶ συληθέν, ἀπήχθη εἰς Βενετίαν ἐν ἔτει 1125, ἔνθα καὶ νῦν, κατὰ τοὺς ἰδίους πάντοτε ἰσχυρισμούς, εὑρίσκεται. Ἐν τῷ Συναξαριστῇ τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου γράφεται ὅτι, καθ’ ἃ λέγεται, τοῦτο εὑρίσκεται κεκρυμμένον εἰς τὸ Σούλι τῆς Ἠπείρου.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

   

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἡ Ἁγία Νεομάρτυς ΑΡΓΥΡΗ ἡ κατὰ τὸ ἔτος ͵αψκε’ (1725) ἐν Κωνσταντινοπόλει τὸν Χριστὸν ὁμολογήσασα καὶ βασανισθεῖσα ἐν τῇ φυλακῇ τελειοῦται.

Ἡ Ἀργυρῆ δέ, τοῖς φυλακῆς βασάνοις,
Ὑπὲρ τὸ ἀργύριον ἡμᾶς φαιδρύνει.

Τὸ Μαρτύριον τῆς Ἁγίας Νεομάρτυρος Ἀργυρῆς συγγραφὲν ὑπὸ τοῦ Καισαρίου Δαπόντε ἐξεδόθη τύποις συμπεριληφθὲν ἐν τῷ «Νέῳ Μαρτυρολογίῳ» τοῦ Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ἐξ οὗ καὶ παραληφθὲν παρατίθεται ἐνταῦθα διεσκευασμένον κατὰ τὴν φράσιν. Ἡ Ἀκολουθία αὐτῆς ἐξεδόθη ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν ἔτει 1912 εἰς ἰδιαίτερον βιβλίον ὑπὸ τὸν τίτλον «Ἡ Νεομάρτυς Ἀργυρῆ, 1688-1721». Ἐν αὐτῷ γράφεται ὅτι ἡ Ἁγία ἐτελειώθη ἐν ἔτει 1721.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

    

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

  

Ὑποσημειώσεις

[1] Ὁ ποιητὴς τοῦ διστίχου τούτου Χριστοφόρος ὁ Πατρίκιος κάμνει ἐδῶ λογοπαίγνιον λέγων, ὅτι, καθὼς εἰς τὸ ὄνομα Μάξιμος ἡ «ξῖ» συλλαβὴ εὑρίσκεται εἰς τὸ μέσον τῶν δύο ἄλλων συλλαβῶν, οὕτω καὶ ἡ συλλαβὴ αὕτη ἐφανέρωσεν αἰνιγματωδῶς τὸ ξίφος, ὅπερ ἐνεπήχθη ἐν τῷ μέσῳ τῆς κοιλίας του, διότι καὶ ἡ λέξις ξίφος ἀρχίζει ἀπὸ τῆς συλλαβῆς «ξῖ».