✥ Τῇ ΚΒ’ (22ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου ΦΙΛΗΜΟΝΟΣ καὶ τῶν σὺν αὐτῷ ΑΡΧΙΠΠΟΥ, ΟΝΗΣΙΜΟΥ καὶ ΑΠΦΙΑΣ.
Εἰς τὸν Φιλήμονα·
Χώραν φιλοῦντα τὸν Φιλήμονα χλόης,
Χλωροῖς λόγοις τύπτουσιν οἱ μιαιφόνοι.
Εἰς τὸν Ἄρχιππον·
Ποθῶν τὸν ἀκρόγωνον Ἄρχιππος λίθον,
Κατηλοήθη [1] τῷ πόθῳ τούτου λίθοις.
Εἰς τὸν Ὀνήσιμον·
Ἥπλωσεν Ὀνήσιμος εἰς θλάσιν σκέλη,
Παύλου σκελῶν δραμόντα γενναίους δρόμους.
Εἰς τὴν Ἀπφίαν·
Ἡπλωμένην παίουσιν εἰς γῆν Ἀπφίαν,
Εἰς οὐρανοὺς ἔχουσαν ὄμμα καρδίας,
Εἰκάδι δευτερίῃ Φιλήμονα ἔνθεν ἄειραν.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΚΙΚΙΛΙΑΣ, ΒΑΛΕΡΙΑΝΟΥ καὶ ΤΙΒΟΥΡΤΙΟΥ.
Εἰς τὴν Κικιλίαν·
Λουτροῦ φέρεις ἔκκαυσιν, ὦ Κικιλία,
Λούῃ δὲ λουτρὸν αἵματος διὰ ξίφους.
Εἰς τὸν Βαλεριανὸν καὶ Τιβούρτιον·
Βαλεριανὸν καὶ συναθλητὴν ἅμα,
Κτείνει ξίφος βάλλοντας ὕβρεσι πλάνην.
Τὸ Μαρτύριον αὐτῶν ἑλληνιστὶ συνεγράφη ὑπὸ τοῦ Ὁσίου Συμεῶνος τοῦ Μεταφραστοῦ, μετηνέχθη δὲ εἰς τὴν ἁπλῆν ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς ὑφ’ οὗ καὶ ἐξεδόθη τύποις συμπεριληφθὲν εἰς τὸ «Ἐκλόγιον». Ἐκ τούτου παραληφθὲν παρατίθεται ἐνταῦθα διεσκευασμένον κατὰ τὴν φράσιν. Ἡ Ἁγία Μάρτυς Κικιλία γράφεται ὑπὸ τῶν Δυτικῶν Καικιλία, οὕτω δὲ ἀναγράφεται τὸ ὄνομά της καὶ εἰς ὅλα τὰ ἐνταῦθα ἐκδεδόμενα Ἑλληνικὰ Λεξικά. Εἰς τὸν Συναξαριστὴν ὅμως, χειρόγραφον καὶ τετυπωμένους, τὰ Μηναῖα καὶ τὸ Ὡρολόγιον, ὡς καὶ εἰς τοὺς Ἕλληνας ἱστορικοὺς Πατέρας (Δοσίθεον, Νικόδημον κ.λ.π.) γράφεται Κικιλία, διὸ καὶ ἡμεῖς οὕτως αὐτὴν γράφομεν. Προσθέτει δὲ ὁ Δοσίθεος, ὅτι ἡ Ἁγία αὕτη Παρθενομάρτυς Κικιλία ἔφερε πάντοτε μεθ’ ἑαυτῆς ἓν ἅγιον Εὐαγγέλιον πρὸς ἀμυντήριον αὐτῆς καὶ φυλακτήριον (βλ. σελ. 739 τῆς Δωδεκαβίβλου). Τὰ λείψανα τῆς Ἁγίας ταύτης Μάρτυρος Κικιλίας ἀνευρέθησαν τὸ 1599 κατὰ γενομένην ἀνασκαφὴν εἰς τὴν Κατακόμβην τοῦ Καλλίξτου ἐν Ρώμῃ. Σημειοῦμεν ἔτι ὅτι διωρθώσαμεν ἐνταῦθα τὴν χρονολογίαν καθ’ ἣν ἤθλησαν οἱ Ἅγιοι οὗτοι, διότι ἡ ἀναγραφομένη εἰς τὸν χειρόγραφον Συναξαριστὴν (288) ἦτο ἐσφαλμένη. Ἡ Ἁγία αὕτη τιμᾶται μεγάλως ὑπὸ τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας καὶ θεωρεῖται ὑπ’ αὐτῆς προστάτις τῆς μουσικῆς.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Ὁ ἄνωθεν Ἅγιος ΜΑΞΙΜΟΣ ὁ Καπιτουλάριος αἰκισθεὶς τελειοῦται.
Μάξιμος αἰκίζεται ὁ φρουρᾶς φύλαξ,
Εὐθὺς ὑπάρξας ἐντολῶν Θεοῦ φύλαξ.
✥ Μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων ΜΑΡΚΟΥ, ΣΤΕΦΑΝΟΥ καὶ ΜΑΡΚΟΥ.
Τμηθεὶς ξίφει, Στέφανε, σὺν Μάρκοις δύο,
Πολλοὺς σὺν αὐτοῖς τοὺς στεφάνους λαμβάνεις.
ΜΑΡΚΟΣ, ΣΤΕΦΑΝΟΣ καὶ ΜΑΡΚΟΣ οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἦσαν κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Διοκλητιανοῦ καὶ τοῦ ἡγεμόνος Μάγου ἐν ἔτει σϟ’ (290), καταγόμενοι ἀπὸ τὴν πόλιν Ἀντιόχειαν τῆς Πισιδίας. Συλληφθέντες δὲ καὶ τὸν Χριστὸν παρρησίᾳ ὁμολογήσαντες, ἔλαβον πρῶτον πολλοτάτας βασάνους· εἶτα μὴ πεισθέντες νὰ ἀρνηθῶσι τὸν Χριστόν, ἀπεκεφαλίσθησαν καὶ οὕτως ἔλαβον οἱ μακάριοι τοὺς στεφάνους τοῦ Μαρτυρίου.
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Μάρτυς ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ ὁ Παλαιστινὸς ξίφει τελειοῦται.
Πρὸς τὴν τομὴν ὥρμησεν οἷα πρὸς πάλην,
Καὶ Προκόπιος θρέμμα τῆς Παλαιστίνης.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος ΜΕΝΙΓΝΟΥ τοῦ κναφέως.
Κάραν, κναφεῦ Μένιγνε, τμηθεὶς ἐκ ξίφους,
Κνάπτεις σεαυτόν, κἂν ρύπους εἶχες, πλύνῃ.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρα ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ΑΒΒΑΣ ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.
Ἀββᾶν τὸν ἐκτύπωμα ὄντα Ἀββάδων,
Τιμῶ πρεπόντως ὡς τεκνίων πατέρα.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν ΚΑΛΛΙΣΤΟΣ ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.
Κάλλιστος ἐχθρὸν τὸν κάκιστον πτερνίσας,
Φίλος Θεῷ πρόσεισιν ἐκλελεγμένος.
Ὁ Ὅσιος οὗτος Κάλλιστος φαίνεται ὅτι εἶναι ὁ Ξανθόπουλος, ὁ ἐν τῷ Μοναστηρίῳ τῶν Ξανθοπούλων ἐνασκούμενος πρότερον, τὸ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος τοῦ Ἄθω εὑρισκόμενον, κατὰ τὸν Μελέτιον (τόμ. Γʹ σελ. 203). Τὸ Μοναστήριον δὲ τοῦτο, λέγει ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ τοῦ Παντοκράτορος, συμπεραίνων τοῦτο ἀπὸ γράμμα τοῦ ἰδίου τούτου Ὁσίου Καλλίστου, εὑρισκόμενον ἐν τῇ βασιλικῇ ταύτῃ Μονῇ, ὅπερ ἀνέγνωσεν ὁ Ὅσιος Νικόδημος καὶ εἰς τὸ ὁποῖον ὁ ἴδιος ὁ Ὅσιος Κάλλιστος ἀναφέρει ὅτι ἡσύχαζεν ἐν τῷ Ἡσυχαστηρίῳ τοῦ Ἁγίου Ὀνουφρίου, τὸ ἔξω τῆς Μονῆς τοῦ Παντοκράτορος εὑρισκόμενον καὶ ὅτι ἡ Μονὴ αὕτη εἶναι ἰδική του. Ὕστερον δὲ ἔγινε Πατριάρχης. Ἀφήσας δὲ τὴν Πατριαρχίαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀπέκτησε σύμπνουν τὸν Ἰγνάτιον, Ξανθόπουλον ἐπίσης καὶ αὐτὸν καλούμενον, καὶ ἐκ τῆς αὐτῆς πόλεως γεννηθέντα (τῆς βασιλευούσης δηλαδή)· ὅθεν ὡς μία ψυχὴ εἰς δύο σώματα ἑνωθέντες, πνευματικῶς τε καὶ θεοφρόνως καὶ λίαν ὑψηλῶς ἐφιλοσόφησαν περὶ νοερᾶς προσευχῆς εἰς ἑκατὸν κεφάλαια, διὰ τοῦ τελείου ἀριθμοῦ τελείαν τὴν περὶ ταύτης γνῶσιν ἐκθέμενοι, ὡς μαρτυρεῖ ὁ Θεσσαλονίκης ἱερὸς Συμεών, ἐν κεφ. 295, σελ. 216, σειρᾷ 5. Τὰ κεφάλαια δὲ ταῦτα εὑρίσκονται τετυπωμένα εἰς τὴν «Φιλοκαλίαν τῶν Ἱερῶν Νηπτικῶν». Εἶναι δὲ ὁ Κάλλιστος οὗτος δεύτερος, πατριαρχεύσας ἐπὶ Μανουὴλ τοῦ Παλαιολόγου ἐν ἔτει 1391 βασιλεύσαντος. Διότι ὁ πρῶτος Κάλλιστος ἐπατριάρχευσεν ἐν ἔτει ατνʹ (1350) ἐπὶ Ἰωάννου τοῦ Παλαιολόγου καὶ ἑορτάζεται κατὰ τὴν εἰκοστὴν Ἰουνίου. (Βλέπε περὶ τούτου εἰς Τόμον Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». Βλέπε ἐπίσης περὶ τούτου τὸν Μελέτιον τόμ. Γʹ σελ. 230). Πρέπει ὅμως νὰ προσθέσωμεν ἐνταῦθα ὅτι Μονὴ καλουμένη τῶν Ξανθοπούλων ὑπῆρχε καὶ ἐν Κωνσταντινουπόλει.
Σημείωσαι ὅτι πολλοὶ λέγουσι, ὅτι τὰ ἐν τῇ Φιλοκαλίᾳ φερόμενα κεφάλαια ἐπ’ ὀνόματι Καλλίστου Τηλικούδη καὶ Καλλίστου Πατριάρχου καὶ Καλλίστου Καταφυγιώτου εἶναι ἔργον καὶ πόνος τοῦ Καλλίστου τούτου τοῦ Ξανθοπούλου καὶ ὠνομάσθη ἀπὸ τὴν Μονὴν τῆς Θεοτόκου τὴν ὀνομαζομένην Καταφυγήν, ἥτις εὑρίσκεται εἰς τὴν ἐπαρχίαν Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης, ὅπου καὶ ᾄδεται λόγος ἐκ παραδόσεως, ὅτι ἠσκήτευσεν ἐκεῖ ὁ Ἅγιος Κάλλιστος. Ἄλλοι δὲ ἀποδίδουσι τὰ ἀνωτέρω κεφάλαια εἰς τὸν πρῶτον Κάλλιστον τὸν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως. Προσθέτει δὲ ὁ ἀνωτέρω Συμεὼν ὁ Θεσσαλονίκης περὶ τοῦ Καλλίστου τούτου καὶ Ἰγνατίου, ὅτι «τῆς Θείας ἐλλάμψεως τῆς ἐν τῷ ὄρει, ὡς καὶ οἱ Ἀπόστολοι τετύχηκασι καὶ δέδεικται τοῦτο πολλοῖς ἐναργῶς εἰς μαρτύριον, τὴν ὄψιν ἀστράπτοντες, κατὰ τὸν Στέφανον, ὁραθέντες, ὡς οὐ τῇ καρδίᾳ μόνον, ἀλλὰ καὶ τῇ ὄψει τούτων ἐγχυθείσης τῆς Χάριτος διὸ καὶ κατὰ τὸν μέγαν ἐκεῖνον Μωσῆν ὤφθησαν (ὡς μεμαρτυρήκασιν οἱ ἰδόντες) ἀστράψαντες ἡλιοειδῶς τῇ μορφῇ».
✥ Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ καὶ ΕΥΦΗΜΙΑ ξίφει τελειοῦνται.
Τὴν Εὐφημίαν σοὶ συνευφημεῖν ἔγνων,
Σοὶ συσφαγεῖσαν χριστόφρον, Χριστοφόρε.
✥ Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ΘΑΛΛΕΛΑΙΟΣ καὶ ΑΝΘΙΜΟΣ ξίφει τελειοῦνται.
Οἱ Θαλλέλαιος, Ἄνθιμος τετμημένοι,
Ἀειθαλῶς ἀνθοῦσιν ὡ θεῖα ξύλα.
✥ Ὁ Ἅγιος Μάρτυς ΘΑΔΔΑΙΟΣ ἐν τροχῷ δεθεὶς καὶ κατὰ πρανοῦς ἀφεθεὶς τελειοῦται.
Κατὰ πρανοῦς Θαδδαῖον ὁ τροχὸς στρέφει,
Φωνὴ δὲ βροντῆς ἐν τροχῷ ψαλμὸς λέγει.
✥ Ὁ Ἅγιος Μάρτυς ΑΓΑΠΙΩΝ θηρσὶν ἐκδοθεὶς καὶ μὴ βλαβεὶς ὑπ’ αὐτῶν τελειοῦται.
Ἀπῆλθε θηρσὶ μὴ βλαβεὶς Ἀγαπίων,
Τοῦτον γὰρ ἠγάπησε καὶ θηρῶν φύσις.
✥ Ὁ Ἅγιος Μάρτυς ΑΓΑΠΙΟΣ ξίφει τελειοῦται.
Ὑπὲρ Θεοῦ ταθέντος ἐν τῷ κρανίῳ
Ξίφει σόν, Ἀγάπιε, τείνεις κρανίον.
✥ Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς ΣΙΣΙΝΙΟΣ ξίφει τελειοῦται.
Εἶχε θύτην με, νῦν δὲ καὶ θῦμα, Λόγε,
Ἔχεις με Σισίνιον ἐκ ξίφους, Λόγε.
✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Ἱεράρχου καὶ θαυματουργοῦ ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ Ἐπισκόπου Βουλγαρίας τοῦ ἐν τῇ Ἀχρίδι, τοῦ καὶ Βουλγαροκήρυκος ἐπονομαζομένου.
Τῶν Βουλγάρων κήρυκα, Κλήμεντα μέγαν,
Σιγῇ τις ἂν κρύψειεν ἀρετῆς φίλος;
Τὸν κατὰ πλάτος Βίον τοῦ Ἁγίου τούτου Κλήμεντος συνέγραψε μὲν ἑλληνιστὶ ὁ ἱερὸς Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, μετέφρασε δέ τις εἰς τὸ ἁπλοῦν κεκολοβωμένον καὶ ἀτελῆ. Ὅθεν ὁ ἀείμνηστος διδάσκαλος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, διορθώσας αὐτόν, πλατύνας, ἀναπληρώσας καὶ σημειώμασι καταγλαΐσας, ἐξέδωκεν ἄρτιον καὶ ὁλόκληρον, «Κρίσιν Οὐρανοῦ» τοῦτον ἐπονομάσας, ὁμοῦ μὲ τὸ θαῦμα τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, τὸ ὁποῖον ἐπίσης ὁ αὐτὸς ὠνόμασε «Κρίσιν Οὐρανοῦ», ὅστις δὲ ἐπιθυμεῖ ἂς ἀναγνώσῃ αὐτὸν ἐκεῖ, ἵνα καταλάβῃ πλατύτερον τὰ περὶ τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος. Σημείωσαι ὅτι καὶ ᾀσματικὴ Ἀκολουθία εὑρίσκεται τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος τούτου, σῳζομένη εἰς ἰδίαν φυλλάδα ἐν Μοσχοπόλει τετυπωμένην. Καὶ τοῦτο δὲ σημείωσαι, ὅτι οἱ ἑπτὰ κήρυκες καὶ διδάσκαλοι τῶν Βουλγάρων, ἤτοι ὁ Κύριλλος, ὁ Μεθόδιος, ὁ Κλήμης, ὁ Σάββας, ὁ Ἀγγελάριος, ὁ Γοράσδος καὶ ὁ Ναοὺμ ἑορτάζονται ὁμοῦ, ἔχει δὲ ἐκδοθῆ ἐν Μοσχοπόλει ἰδιαιτέρα φυλλάδα περιλαμβάνουσα καὶ τοὺς ἑπτά. Σημειοῖ δὲ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ὅτι εἰς τὸν χειρόγραφον Συναξαριστὴν τοῦ Πρωτάτου τὸν παλαιότερον, εὗρε τὸ Συναξάριον τοῦτο τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος γεγραμμένον κατὰ τὴν εἰκοστὴν ἑβδόμην τοῦ Ἰουλίου. Ἐπειδὴ ὅμως ἤδη, ὡς σημειοῖ, εἶχεν ἴδει κατὰ πλάτος τετυπωμένον τὸν Βίον τούτου καὶ γεγραμμένον κατὰ τὴν εἰκοστὴν δευτέραν τοῦ Νοεμβρίου, τούτου ἕνεκα ἐσημείωσε καὶ αὐτὸς τὴν μνήμην αὐτοῦ κατὰ τὴν ἰδίαν ἡμερομηνίαν, τὴν ὁποίαν καὶ ἡμεῖς ἠκολουθήσαμεν εἰς ἑτέραν ὅμως τετυπωμένην ἐπίσης φυλλάδα γράφεται ἡ μνήμη αὐτοῦ κατὰ τὴν εἰκοστὴν πέμπτην τοῦ Νοεμβρίου.
ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
✥ Ἡ κοίμησις τοῦ Ἁγίου ΜΙΧΑΗΛ Δουκὸς Τφερίας Ρώσου.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Ὑποσημειώσεις
[1] Ἤτοι ἡλωνίσθη.
