Ἰανουαρίου ΙΘ’ (19η)

✥ Τῇ ΙΘ’ (19ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν καὶ συνωνύμων ΜΑΚΑΡΙΩΝ, τοῦ τε ἀναχωρητοῦ καὶ Αἰγυπτίου καὶ τοῦ πολιτικοῦ Ἀλεξανδρέως.

Θανοῦσα θείων ἡ δυὰς Μακαρίων,
Ζωῆς μετέσχε τῆς μακαριωτάτης.
Γῆν μακάρων λάχον ἐννεακαιδεκάτῃ Μακάριοι.

+ - ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ Click to collapse
Ὁ Βίος τοῦ Ὁσίου Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου συγγραφεὶς ὑπὸ τοῦ Μεταφραστοῦ Συμεῶνος μετηνέχθη εἰς τὴν ἁπλῆν ὑπὸ Ἀγαπίου τοῦ Κρητὸς καί συμπεριελήφθη εἰς τὸ ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδοθὲν «Ἐκλόγιον». Εἰς τοῦτον τὸν Μέγαν Μακάριον ἀποδίδονται αἱ Πεντήκοντα Πνευματικαὶ Ὁμιλίαι, πολλάκις εἰς τύπον ἐκδοθεῖσαι. Τοῦ δὲ Ὁσίου Μακαρίου τοῦ Ἀλεξανδρέως συνεγράφη ὑπὸ τοῦ Ἡρακλείδου, συγγραφέως τοῦ «Λαυσαϊκοῦ», εἰς ὃ καὶ τὸν κατεχώρησεν. Ἐκ τῶν δύο τούτων βιβλίων παραληφθέντες οἱ Βίοι οὗτοι μεταφέρονται ἐνταῦθα διεσκευασμένοι κατὰ τὴν φράσιν. Εἰς τοὺς δύο Ὁσίους Μακαρίους, τόν τε Αἰγύπτιον καὶ τὸν Ἀλεξανδρέα, ἐποίησε συμπληρωματικὴν Ἀκολουθίαν ὁ Ὑμνογράφος πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης, ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς τέσσαρας ὁμωνύμους Μακαρίους ἐποίησεν ὁ αὐτὸς πατὴρ Γεράσιμος ἑτέραν τοιαύτην κοινὴν Ἀκολουθίαν, ἤτοι εἰς τὸν Αἰγύπτιον, τὸν Ἀλεξανδρέα, τὸν Ρωμαῖον καὶ τὸν Κορίνθου.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

   

✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος ΕΥΦΡΑΣΙΑΣ.

Ψεύδει σοφῷ φυγοῦσα σαρκὸς τὴν ὕβριν,
Ἀθλεῖς ἀληθῶς ἐκ ξίφους, Εὐφρασία.

ΕΥΦΡΑΣΙΑ ἡ Ἁγία Μάρτυς ἦτο ἐκ Νικομηδείας κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ, ἐν ἔτει σϟ’ (290), καταγομένη ἀπὸ γένος ὀνομαστὸν καὶ ἔχουσα γνώμην σώφρονα καὶ εὐσεβῆ. Αὕτη λοιπὸν διαβληθεῖσα ὡς Χριστιανὴ καὶ μὴ πεισθεῖσα νὰ προσφέρῃ θυσίαν εἰς τοὺς δαίμονας, δέρεται δυνατά, καὶ ἐπειδὴ ἐπέμενεν εἰς τὴν ὁμολογίαν τῆς τοῦ Χριστοῦ πίστεως παρεδόθη εἰς ἕνα βάρβαρον ὅπως τὴν ἀτιμάσῃ. Ἐξηπατήθη ὅμως αὐτὸς ὑπὸ τῆς Ἁγίας μὲ τοιοῦτον σοφὸν τρόπον: Ὑπεσχέθη ἡ Ἁγία εἰς τὸν βάρβαρον ἐκεῖνον, ὅτι, ἐὰν αὐτὸς δὲν τὴν πειράξῃ, θέλει τοῦ δώσει ἰατρικόν τι, διὰ τοῦ ὁποίου θέλει διαμείνει ἄτρωτος ἐναντίον παντὸς ξίφους καὶ ἀκοντίου ἐχθρικοῦ. Ταῦτα δὲ λέγουσα, προσέθηκε καὶ τοῦτο, ὅτι, ἐὰν θέλῃς νὰ πληροφορηθῇς, ὅτι αὐτὸ τὸ ὁποῖον σοῦ λέγω εἶναι ἀληθές, δοκίμασον εἰς τὸν ἰδικόν μου λαιμόν καὶ εὐθὺς ἐξέτεινε τὸν λαιμόν της. Ὁ δὲ βάρβαρος, νομίσας ὅτι τοῦ λέγει ἀληθῆ, καὶ κτυπήσας δυνατώτερα εἰς τὸν λαιμόν της διὰ τοῦ ξίφους, ἀπέκοψε τὴν ἁγίαν αὐτῆς κεφαλήν· καὶ οὕτω μείνασα ἀμόλυντος ἔλαβεν ἡ μακαρία τὸν ἄφθαρτον στέφανον τοῦ Μαρτυρίου.

 

✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ γέγονεν ἡ εἰς τὸν Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ τοῦ Θεολόγου.

Ἔχει νεκρὸν σὸν ἡ καλὴ μετοικία [1],
Καλῶ γάρ, ὡς σύ, τοὺς Ἀποστόλους, Πάτερ.

      

✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τελεῖται ἡ ἀνάμνησις τοῦ ἐν Νικαίᾳ γενομένου μεγίστου θαύματος, ὅτε ὁ Μέγας ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ διὰ προσευχῆς ἠνέῳξε τὰς πύλας τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας καὶ παρέθετο αὐτὸν τοῖς Ὀρθοδόξοις.

Πῶς οὐκ ἂν ᾖρε, Βασίλειε, τὰς πύλας,
Μέγας Ναός σοι, Ναῷ τῷ ἐμψύχῳ;

      

✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν ΑΡΣΕΝΙΟΥ Ἀρχιεπισκόπου Κερκύρας.

Κοσμήσας Ἀρσένιος ἡμῖν τὸν θρόνον,
Νῦν πρὸς τὸν αἰθέριον ἀπέβη πόλον,
Ἐννέα καὶ δεκάτῃ κῦρ Ἀρσένιον Νῶες ἦραν.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

  

✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν ΜΕΛΕΤΙΟΥ τοῦ Γαλλησιώτου τοῦ Ὁμολογητοῦ, ὅστις ἐχρημάτισεν ἐν ἔτει ͵ασν’ (1250).

Κτείνει Δαβὶδ μὲν ἀλλόφυλον σφενδόνῃ,
Κτείνει δὲ Μελέτιος Αὐσόνων πλάνην.

+ - ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ Click to collapse
Τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου τούτου μετέφρασεν ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης καὶ κατεχώρησεν εἰς τὸ «Νέον Ἐκλόγιον», ἐξ οὗ καὶ παρελήφθη. Εἰς τοῦτον συνέθεσε καὶ Ἀκολουθίαν ὁ αὐτὸς Ὅσιος Νικόδημος.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

   

✥ Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ Ἐπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ, τοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας μονομάχου καὶ ὑπερμάχου καὶ φύλακος.

Κρατεῖ μὲν Ἄτλας μυθικῶς ὤμοις Πόλον,
Κρατεῖ δ’ ἀληθῶς Μᾶρκος Ὀρθοδοξίαν.
Τῇ δ’ ἐνάτῃ δεκάτῃ τε νόες ἔνθεν Μᾶρκον ἄειραν.

+ - ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ Click to collapse
Τὰ τοῦ θεσπεσίου τούτου Πατρὸς τρόπαια ἐξύμνησαν σοφοὶ καὶ μεγάλοι διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ὁ μέγας Ἐκκλησιάρχης Σίλβεστρος ὁ Συρόπουλος, Θεόδωρος ὁ Γαζῆς, Γεννάδιος ὁ Σχολάριος, Νεκτάριος καὶ Δοσίθεος οἱ Πατριάρχαι Ἱεροσολύμων, Ἀθανάσιος ὁ Πάριος καὶ ἄλλοι. Ἐξ ὅλων τούτων ἀρυσθεὶς ὁ ἐξ Ἐφέσου Ἁγιορείτης Μοναχὸς Κάλλιστος Ζωγράφος ἐξέδωκεν ἐν Ἀθήναις τῷ ἔτει 1887 πολυσέλιδον βιβλίον ὑπὸ τὸν τίτλον «Βιογραφία καὶ τὰ ἐν τῇ Φλωρεντινῇ ψευδοσυνόδῳ κατὰ τῶν Λατίνων ὑπερφυῆ κατορθώματα τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Μάρκου Ἀρχιεπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ», τὸ ὁποίον παραλαβόντες κατεχωρήσαμεν καὶ ἡμεῖς πλατυτάτην ἐξιστόρησιν τῶν ἐν τῇ Φλωρεντινῇ ψευδοσυνόδῳ καὶ τῶν συνεπείᾳ ταύτης διαδραματισθέντων γεγονότων, ἐν ἰδιαιτέρῳ παραρτήματι εἰς τὸ τέλος τοῦ Β’ τόμου (Μηνός Φεβρουαρίου) τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», οὕτως ὥστε καὶ ὁ Α’ τόμος ἐλαφρύνεται τοῦ ὄγκου καὶ ὁ Β’ τόμος ἐνισχύεται. Τούτων δὲ οὕτως ἐχόντων, καταχωρίζομεν ἐνταῦθα τὴν Βιογραφίαν μόνον τοῦ Ἁγίου Μάρκου, καθ’ ὅσον μάλιστα τοιουτοτρόπως διαφυλάττεται καὶ ὁ προορισμὸς τῶν Συναξαρίων καὶ εὐχερὴς καθίσταται ἡ ἀνάγνωσις τοῦ Βίου τοῦ Ἁγίου, τὸ δὲ ἱστορικὸντῆς ὄντως ὑπερφυοῦς δράσεως αὐτοῦ κατὰ τὴν Φλωρεντινὴν ψευδοσύνοδον καὶ τὰ περὶ αὐτῆς γενικώτερον εὑρήσει τις, ὡς ἀνωτέρω εἴπομεν. Ἡ ἐνταῦθα ἤδη καταχωρουμένη Βιογραφία ἐσταχυολογήθη ἐκ τοῦ προαναφερθέντος βιβλίου τοῦ Μοναχοῦ Καλλίστου Ζωγράφου, καταχωρίζεται δὲ ἁπλοποιημένη. Βιογραφίαν τοῦ Ἁγίου, ἐκτὸς τῶν προαναφερθέντων, συνέγραψε καὶ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ Ἰωάννης ὁ Εὐγενικὸς ὑπὸ τὸν τίτλον «Βιογραφία τοῦ ἀοιδίμου Μάρκου», ἥτις ἀπόκειται ἀνέκδοτος εἰσέτι ἐν τῇ Συνοδικῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς Μόσχας (ἀριθ. 393 σελ. 119). Πλὴν τῶν παλαιῶν τούτων συγγραφέων ἔγραψαν περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρκου καὶ πλεῖστοι ἄλλοι παλαιότεροι καὶ νεώτεροι.

Εἰς τὸν Ἅγιον τοῦτον Μᾶρκον συνέθεσε γλαφυρὰν Ἀκολουθίαν ὁ Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, προτραπεὶς πρὸς τοῦτο, ὡς ὁ ἴδιος λέγει, ὑπὸ τοῦ Ἱεροδιδασκάλου Ἀθανασίου τοῦ Παρίου, ὅστις Ἀθανάσιος ἔγραψε διὰ ρητορικοῦ καλάμου καὶ τὸν κατὰ πλάτος Βίον τοῦ Ἁγίου ἐν τῷ βιβλίῳ αὑτοῦ τῷ καλουμένῳ «Ἀντίπαπας». Εἰς τοῦτον τὸν Ἅγιον συνέταξε Παρακλητικὸν Κανόνα ὁ Πατὴρ Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ
ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ

    

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

   

Ὑποσημειώσεις

[1] Τοὺς λόγους τούτους εἶπε ὁ Θεολόγος Γρηγόριος ἐν τῷ Συντακτηρίῳ λόγῳ του εἰς τοὺς ἑκατὸν πεντήκοντα Ἐπισκόπους τῆς Ἁγίας καὶ Οἰκουμενικῆς δευτέρας Συνόδου διὰ τὸν ἐν Κωνσταντινουπόλει Ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, οὕτω λέγων· «Χαίρετε, Ἀπόστολοι, ἡ καλὴ μετοικία». Σημείωσαι ὅτι λόγος εὑρίσκεται ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τῶν Ἰβήρων διαλαμβάνων περὶ τῆς ἐπανόδου τῶν λειψάνων τοῦ θείου τούτου Γρηγορίου, οὗ ἡ ἀρχή· «Πανήγυριν ἱερὰν καὶ ὑπέρλαμπρον».

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ