Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ Ἐπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ, τοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας μονομάχου καὶ ὑπερμάχου καὶ φύλακος.

ΕΙΚΟΝΑ

ΜΑΡΚΟΣ ὁ Εὐγενικός, ὁ πανάριστος καὶ κατ’ ἀλήθειαν μέγας Διδάσκαλος τῆς Ἀνατολικῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας, γέννημα μὲν καὶ θρέμμα ἐτύγχανε τῆς βασιλίδος τῶν πόλεων, δηλαδὴ τῆς ὄντως λαμπρᾶς καὶ μεγάλης Κωνσταντινουπόλεως γεννηθεὶς κατὰ τὸ ἔτος ͵ατϟβ’ (1392). Γονεῖς δὲ κατὰ σάρκα εἶχε, κατὰ μὲν τὸν βίον περιφανεῖς καὶ λαμπρούς, ὥστε καὶ Εὐγενικοὶ νὰ ἀποκαλοῦνται, κατὰ δὲ τὴν πίστιν εὐσεβεστάτους καὶ ὀρθοδοξοτάτους. Καὶ ὁ μὲν πατὴρ αὐτοῦ ὠνομάζετο Γεώργιος, Διάκονος ὢν καὶ Σακελλίων τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας, ἡ δὲ μήτηρ Μαρία, ἔχοντες τὴν κατοικίαν των εἰς τὸν Γαλατᾶν. Τὸ βαπτιστικὸν τοῦ Ἁγίου ὄνομα ἦτο Μανουήλ. Εἶχε δὲ καὶ ἀδελφὸν ὀνόματι Ἰωάννην.

Καίτοι δὲ τότε ἡ αὐτοκρατορία ἔπνεε τὰ λοίσθια καὶ τὰ πράγματα αὐτῆς εὑρίσκοντο εἰς ἐσχάτην καχεξίαν καὶ ὁ φοβερὸς κίνδυνος τῆς καταστροφῆς ἐπεκρέματο τῆς κεφαλῆς των, ἀμφότεροι οἱ παῖδες ἔλαβον μεγίστην παιδείαν ἐκπαιδευθέντες εἰς ἅπασαν τὴν ἔσω καὶ ἔξω σοφίαν, διότι ἤκμαζον τότε ἄνδρες ἐπὶ σοφίᾳ καὶ συνέσει διακρινόμενοι καὶ τοιοῦτοι ἦσαν Μανουὴλ ὁ Χρυσολωρᾶς, Γεννάδιος ὁ Σχολάριος, Γεώργιος ὁ Γεμιστός, Ἰωσὴφ ὁ Βρυέννιος, Θεόδωρος ὁ Γαζῆς, Ἰωάννης ὁ Ἀργυρόπουλος καὶ πλεῖστοι ἄλλοι.

Τότε λοιπὸν καὶ ἡ εὐγενικὴ αὐτὴ ξυνωρίς, ὁ ἱερὸς Μᾶρκος (Μανουὴλ τότε), καὶ ὁ αὐτάδελφος αὐτοῦ Ἰωάννης, ὡς δύο ἀστέρες φαεινοὶ ἀνέτειλαν, καὶ τὰ πρωτεῖα μεταξὺ τῶν διδασκάλων αὐτῶν εἶχον, τοὺς ὁποίους καὶ κατὰ πολὺ ὑπερέβαλλον ἄκροι φιλόσοφοι καὶ ἐπιστήμονες θεωρούμενοι, καθ’ ἃ πολλοὶ τῶν συγγραφέων τὴν σοφίαν τοῦ θείου Μάρκου μαρτυροῦσι καὶ ὑπερθεματίζουσιν. Ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰωάννης ὁμολογεῖται εἰς ἄκρον πεπαιδευμένος, ὥστε καὶ φιλόσοφος νὰ ἐπονομάζεται, καὶ κατ’ ἐξοχὴν οὕτω ἐκαλεῖτο καὶ ἐγνωρίζετο, ὡς μαρτυροῦσι καὶ πολλαὶ αὐτοῦ πρὸς Θεὸν εὐχαὶ τοῦ Ἰωάννου τοῦ φιλοσόφου ἐπιγραφὴν φέρουσαι· ἔτι δὲ καταφανὴς ἡ σοφία αὐτοῦ γίνεται ἐκ τῆς εὐστοχωτάτης καὶ λίαν ἐπιδεξίου ἀντιρρήσεως τοῦ ψευδωνύμου ὅρου τοῦ Φλωρεντινοῦ συνεδρίου [1]. Ἀλλὰ τὰ μὲν περὶ τοῦ φιλοσόφου Ἰωάννου, τὸν ὁποῖον καὶ Διάκονον καὶ Νομοφύλακα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας εὑρίσκομεν ἐπιγραφόμενον, ἂς ἔχουν τέλος ἐνταῦθα, ἂς φέρωμεν δὲ εἰς τὸ μέσον τὰ περὶ τοῦ ἱεροῦ τούτου Μάρκου, τοῦ ὁποίου τὴν μνήμην ἑορτάζομεν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὰ ἀντιρρητικὰ αὐτοῦ εὑρήσεις ἐν Τόμῳ Καταλλαγῆς, σελ. 206.

[2] Ὅρα ἐν τῷ Τόμῳ Χαρᾶς, σελ. 611.

[3] Οὗτος εἶναι Ἰωάννης Η’ ὁ Παλαιολόγος βασιλεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1423-1448, προτελευταῖος αὐτοκράτωρ τοῦ Βυζαντίου, τὸν ὁποῖον ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ ἀδελφός του Κωνσταντῖνος ὁ ΙΑ’.

[4] Μανουὴλ Β’ ὁ Παλαιολόγος υἱὸς τοῦ Ἰωάννου Ε’ καὶ πατὴρ τοῦ Ἰωάννου Η’, ἐβασίλευσε κατὰ τὰ ἔτη 1391-1425. Εἰς τὸ τέλος τῆς ζωῆς του ἐγένετο Μοναχός.

[5] Ὡς σημειοῖ καὶ ὁ Ἱεροσολύμων Νεκτάριος ἐν τῷ θ’ (9ῳ) τμήματι τοῦ Συνταγματίου αὐτοῦ σελ. 185 καὶ 186.