Ἐπειδὴ ὅμως διὰ τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ ὁ ρηθεὶς βασιλεὺς Ἰωάννης ἐμωράνθη, καὶ οὐδόλως ἔλαβεν ὑπ’ ὄψιν τὰς πατρικὰς νουθεσίας τοῦ μακαρίτου πατρός του βασιλέως Μανουήλ [4], τὸν μὲν Θεὸν τὸν ποιήσαντα αὐτὸν βασιλέα ἐγκατέλιπε, συνέλαβε δὲ ὀλεθρίαν βουλήν, ἵνα μετὰ τῆς Ἀνατολικῆς Συνόδου τῶν Ἀρχιερέων, μεταβῶσιν εἰς Ἰταλίαν πρὸς τὸν ἀντίθεον Πάπαν καὶ συγκροτήσωσι μετὰ τῶν Λατίνων Σύνοδον, ὅπως εἶχε συνεννοηθῆ μετ’ αὐτοῦ διὰ νὰ ἑνώσωσι δῆθεν τὰς ἀπὸ μακροῦ χρόνου ἐσχισμένας Ἐκκλησίας, μᾶλλον δὲ νὰ ὑποτάξῃ τὴν Ἁγίαν Ὀρθόδοξον εἰς τὸν Πάπαν. Διὰ τοῦ τρόπου αὐτοῦ ἤλπιζεν ὁ ταλαίπωρος, ὅτι ὁ Πάπας θὰ προέτρεπε τοὺς ὑπ’ αὐτὸν βασιλεῖς τῆς δύσεως νὰ δώσωσι στρατιωτικὴν βοήθειαν καὶ δυνηθῇ νὰ ἐκδιώξῃ τοὺς βαρβάρους, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον τὰς ἄλλας πόλεις τοῦ Βυζαντίου ἠπείλουν νὰ καταλάβουν, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ταύτην τὴν βασιλίδα τῶν πόλεων νὰ ὑποδουλώσουν.

Ἀφοῦ ταῦτα ἠβουλήθη ὁ βασιλεύς, ἐφανέρωσε τὴν βουλήν του εἰς τοὺς Πατριάρχας καὶ ἐζήτησε νὰ διορίσωσι τοποτηρητὰς καὶ ἀντιπροσώπους των. Ἔστειλε δὲ πρέσβεις καὶ εἰς τοὺς βασιλεῖς τῆς Ρωσίας, τῆς Ἰβηρίας, τῆς Τραπεζοῦντος καὶ εἰς τὸν αὐθέντην τῆς Βλαχίας, ἵνα ἀποστείλωσιν ἐκ μέρους αὐτῶν ἀντιπροσώπους διὰ τὴν Σύνοδον. Συνήχθησαν λοιπὸν κατὰ τὸ βασιλικὸν πρόσταγμα οἱ Ἀρχιερεῖς, διωρίσθησαν δὲ καὶ οἱ τοποτηρηταί. Ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας εἶχε διορίσει τοποτηρητήν του τὸν Ἅγιον Μᾶρκον Ἱερομόναχον ἔτι ὄντα καὶ ἡσυχάζοντα εἰς τὴν Μονὴν τῶν Μαγγάνων. Ἐπίσης καὶ ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων διώρισε τὸν Ἅγιον. Ἑτοιμαζόμενος δὲ νὰ ἔλθῃ διὰ τὴν Σύνοδον ὁ Ἐφέσου Ἰωάσαφ, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον, ἐξελέγη δὲ τότε, ὡς ἀνωτέρω εἴπομεν, Μητροπολίτης Ἐφέσου ὁ Ἅγιος Μᾶρκος. Τότε διώρισεν αὐτὸν τοποτηρητήν του καὶ ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας· τόσον ἦτο ὀνομαστὸς ὁ Ἅγιος Μᾶρκος καὶ κατὰ τὴν ἀρετὴν καὶ κατὰ τὴν σοφίαν, ὥστε καὶ μακρὰν ὄντα, εἰς τοῦτον ἀπέβλεψαν καὶ οἱ τρεῖς Πατριάρχαι.

Καὶ πράγματι τὴν ἐκλογὴν αὐτὴν ἐδικαίωσεν ὁ Ἅγιος, διότι συναχθείσης τῆς Συνόδου ἐν Ἰταλίᾳ πρῶτον εἰς τὴν Φερράραν καὶ ὕστερον εἰς τὴν Φλωρεντίαν, μόνος ὁ Ἅγιος ὑπερεμάχησεν ἕως τέλους ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ δὲν ὑπέγραψε τὸν ψευδώνυμον ὅρον τῆς ἑνώσεως, ἐνῷ ἅπαντες σχεδὸν οἱ λοιποὶ ἐκάμφθησαν καὶ ὑπέγραψαν. Τόσον δὲ ἐστοίχισεν εἰς τὸν Πάπαν ἡ ἄρνησις τοῦ Ἁγίου νὰ ὑπογράψῃ ὥστε ἐξεφώνησε