Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ Ἐπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ, τοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας μονομάχου καὶ ὑπερμάχου καὶ φύλακος.

Ἐπειδὴ ὅμως διὰ τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ ὁ ρηθεὶς βασιλεὺς Ἰωάννης ἐμωράνθη, καὶ οὐδόλως ἔλαβεν ὑπ’ ὄψιν τὰς πατρικὰς νουθεσίας τοῦ μακαρίτου πατρός του βασιλέως Μανουήλ [4], τὸν μὲν Θεὸν τὸν ποιήσαντα αὐτὸν βασιλέα ἐγκατέλιπε, συνέλαβε δὲ ὀλεθρίαν βουλήν, ἵνα μετὰ τῆς Ἀνατολικῆς Συνόδου τῶν Ἀρχιερέων, μεταβῶσιν εἰς Ἰταλίαν πρὸς τὸν ἀντίθεον Πάπαν καὶ συγκροτήσωσι μετὰ τῶν Λατίνων Σύνοδον, ὅπως εἶχε συνεννοηθῆ μετ’ αὐτοῦ διὰ νὰ ἑνώσωσι δῆθεν τὰς ἀπὸ μακροῦ χρόνου ἐσχισμένας Ἐκκλησίας, μᾶλλον δὲ νὰ ὑποτάξῃ τὴν Ἁγίαν Ὀρθόδοξον εἰς τὸν Πάπαν. Διὰ τοῦ τρόπου αὐτοῦ ἤλπιζεν ὁ ταλαίπωρος, ὅτι ὁ Πάπας θὰ προέτρεπε τοὺς ὑπ’ αὐτὸν βασιλεῖς τῆς δύσεως νὰ δώσωσι στρατιωτικὴν βοήθειαν καὶ δυνηθῇ νὰ ἐκδιώξῃ τοὺς βαρβάρους, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον τὰς ἄλλας πόλεις τοῦ Βυζαντίου ἠπείλουν νὰ καταλάβουν, ἀλλὰ καὶ αὐτὴν ταύτην τὴν βασιλίδα τῶν πόλεων νὰ ὑποδουλώσουν.

Ἀφοῦ ταῦτα ἠβουλήθη ὁ βασιλεύς, ἐφανέρωσε τὴν βουλήν του εἰς τοὺς Πατριάρχας καὶ ἐζήτησε νὰ διορίσωσι τοποτηρητὰς καὶ ἀντιπροσώπους των. Ἔστειλε δὲ πρέσβεις καὶ εἰς τοὺς βασιλεῖς τῆς Ρωσίας, τῆς Ἰβηρίας, τῆς Τραπεζοῦντος καὶ εἰς τὸν αὐθέντην τῆς Βλαχίας, ἵνα ἀποστείλωσιν ἐκ μέρους αὐτῶν ἀντιπροσώπους διὰ τὴν Σύνοδον. Συνήχθησαν λοιπὸν κατὰ τὸ βασιλικὸν πρόσταγμα οἱ Ἀρχιερεῖς, διωρίσθησαν δὲ καὶ οἱ τοποτηρηταί. Ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας εἶχε διορίσει τοποτηρητήν του τὸν Ἅγιον Μᾶρκον Ἱερομόναχον ἔτι ὄντα καὶ ἡσυχάζοντα εἰς τὴν Μονὴν τῶν Μαγγάνων. Ἐπίσης καὶ ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων διώρισε τὸν Ἅγιον. Ἑτοιμαζόμενος δὲ νὰ ἔλθῃ διὰ τὴν Σύνοδον ὁ Ἐφέσου Ἰωάσαφ, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον, ἐξελέγη δὲ τότε, ὡς ἀνωτέρω εἴπομεν, Μητροπολίτης Ἐφέσου ὁ Ἅγιος Μᾶρκος. Τότε διώρισεν αὐτὸν τοποτηρητήν του καὶ ὁ Πατριάρχης Ἀντιοχείας· τόσον ἦτο ὀνομαστὸς ὁ Ἅγιος Μᾶρκος καὶ κατὰ τὴν ἀρετὴν καὶ κατὰ τὴν σοφίαν, ὥστε καὶ μακρὰν ὄντα, εἰς τοῦτον ἀπέβλεψαν καὶ οἱ τρεῖς Πατριάρχαι.

Καὶ πράγματι τὴν ἐκλογὴν αὐτὴν ἐδικαίωσεν ὁ Ἅγιος, διότι συναχθείσης τῆς Συνόδου ἐν Ἰταλίᾳ πρῶτον εἰς τὴν Φερράραν καὶ ὕστερον εἰς τὴν Φλωρεντίαν, μόνος ὁ Ἅγιος ὑπερεμάχησεν ἕως τέλους ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ δὲν ὑπέγραψε τὸν ψευδώνυμον ὅρον τῆς ἑνώσεως, ἐνῷ ἅπαντες σχεδὸν οἱ λοιποὶ ἐκάμφθησαν καὶ ὑπέγραψαν. Τόσον δὲ ἐστοίχισεν εἰς τὸν Πάπαν ἡ ἄρνησις τοῦ Ἁγίου νὰ ὑπογράψῃ ὥστε ἐξεφώνησε


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὰ ἀντιρρητικὰ αὐτοῦ εὑρήσεις ἐν Τόμῳ Καταλλαγῆς, σελ. 206.

[2] Ὅρα ἐν τῷ Τόμῳ Χαρᾶς, σελ. 611.

[3] Οὗτος εἶναι Ἰωάννης Η’ ὁ Παλαιολόγος βασιλεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1423-1448, προτελευταῖος αὐτοκράτωρ τοῦ Βυζαντίου, τὸν ὁποῖον ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ ἀδελφός του Κωνσταντῖνος ὁ ΙΑ’.

[4] Μανουὴλ Β’ ὁ Παλαιολόγος υἱὸς τοῦ Ἰωάννου Ε’ καὶ πατὴρ τοῦ Ἰωάννου Η’, ἐβασίλευσε κατὰ τὰ ἔτη 1391-1425. Εἰς τὸ τέλος τῆς ζωῆς του ἐγένετο Μοναχός.

[5] Ὡς σημειοῖ καὶ ὁ Ἱεροσολύμων Νεκτάριος ἐν τῷ θ’ (9ῳ) τμήματι τοῦ Συνταγματίου αὐτοῦ σελ. 185 καὶ 186.