Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν ΜΑΡΚΟΥ Ἐπισκόπου Ἐφέσου τοῦ Εὐγενικοῦ, τοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας μονομάχου καὶ ὑπερμάχου καὶ φύλακος.

Τρωθεὶς λοιπὸν ὁ εὐλογημένος Μανουὴλ θείου ἔρωτος, ἐγκαταλείψας τὰ βιοτικὰ πράγματα καὶ τὴν περὶ ταῦτα μανίαν καὶ τύρβην καὶ ἀγαπήσας τὴν μακαρίαν ἡσυχαστικὴν ζωήν, προσῆλθεν εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, τὴν ἐπιλεγομένην τῶν Μαγγάνων, εἰς τὴν ὁποίαν ἠγωνίζοντο οἱ πλέον ἐνάρετοι τῶν Μοναχῶν τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καὶ ὑπέστρωσε διὰ τὸν Χριστὸν τὸν εὐγενικὸν αὐτοῦ αὐχένα εἰς τὸν ζυγὸν, τῆς μακαρίας ὑποταγῆς καὶ τῆς ἐπιπόνου καὶ σκληρᾶς διαίτης, τὴν ὁποίαν ἐφήρμοζον οἱ Ὅσιοι ἐκεῖνοι Πατέρες. Καλῶς δὲ καὶ ἀξίως διανύσας τοὺς ἀσκητικοὺς διαύλους τῆς ὑποταγῆς, καὶ ὄργανον χρηματίσας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὑπὲρ τοῦ ὁποίου ἔμελλε καὶ νὰ ἀγωνισθῇ, εἰκοσιπενταετὴς ἐκάρη Μοναχὸς καὶ ἀπὸ Μανουὴλ μετωνομάσθη Μᾶρκος· μετὰ δὲ ταῦτα ἔλαβε καὶ τὸ τῆς Ἱερωσύνης ἀξίωμα. Ἐγένετο δὲ καὶ διευθυντὴς τοῦ πατριαρχικοῦ φροντιστηρίου, ἐκ τοῦ ὁποίου πολλοὶ ἐξῆλθον διδάσκαλοι. Μαθητὴς δὲ τοῦ Ἁγίου ὑπῆρξε καὶ ὁ Γεώργιος Σχολάριος ὁ μετὰ τὴν ἃλωσιν γενόμενος πρῶτος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ τὸ ὄνομα Γεννάδιος.

Τόσον δὲ ἦτο περιφανὴς ὁ μακάριος Μᾶρκος διὰ τὴν λαμπρότητα τῆς ἀρετῆς καὶ σοφίας αὐτοῦ, ὄχι μόνον εἰς τοὺς ἐκ τοῦ πλησίον βλέποντας αὐτόν, ἀλλ’ ἔτι καὶ εἰς τοὺς μακρὰν ὄντας, καθὼς λέγει καὶ ὁ Θεόδωρος ὁ Ἱερομνήμων εἰς διάλογον μετὰ Μοναχοῦ τινος· «Θαυμάσιος ὁ ἄνθρωπος (ὁ θεῖος Μᾶρκος) πᾶσι πνευματικοῖς χαρίσμασι κεκοσμημένος, πρὸ τῆς ἀρχιερωσύνης βίον ἀσκήσας ὁσιώτατον» [2], ὥστε Ἱερομόναχον ἔτι ὄντα ὁ τῆς Ἀλεξανδρείας Πατριάρχης, παραδραμὼν τοὺς ἐγκρίτους Μητροπολίτας καὶ τοὺς ὑπερτίμους τῶν ὑπερτίμων ἅπαντας, ἐξέλεξε τοῦτον τοποτηρητὴν ἑαυτοῦ εἰς τὴν μελετωμένην σύνοδον διὰ τὴν ἕνωσιν τῶν Ἐκκλησιῶν. Τοσαύτης καὶ τοιαύτης ὑπολήψεως καὶ φήμης ἔτι καὶ πρὸ τῆς ἀρχιερωσύνης ἐτύγχανε παρὰ πάντων ὁ ἱερὸς Μᾶρκος, ὥστε ψήφῳ μὲν κανονικῇ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ἀξιώσει δὲ ἐπιμόνῳ μᾶλλον δὲ ἐπιταγῇ ἀπαραιτήτῳ τοῦ βασιλέως Ἰωάννου τοῦ Παλαιολόγου [3], ἀνάγεται εἰς τῂν ὑψηλὴν καθεδραν τῆς τῶν Ἐφεσίων Μητροπόλεως, καὶ θέτει ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τὸ μέγα τοῦτο φῶς, τῆς τοῦ Ἁγίου Μάρκου ἀρετῆς καὶ σοφίας, εἰς τὴν ὑψηλὴν λυχνίαν τῆς Μητροπόλεως τῶν Ἐφεσίων, ἢ μᾶλλον νὰ εἴπωμεν, πυρσὸν ὅλης τῆς οἰκουμένης καὶ ἄλλον στῦλον φωτός, ὁ ὁποῖος προηγεῖτο τοῦ Ὀρθοδόξου λαοῦ καὶ ἐφώτιζεν αὐτόν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Τὰ ἀντιρρητικὰ αὐτοῦ εὑρήσεις ἐν Τόμῳ Καταλλαγῆς, σελ. 206.

[2] Ὅρα ἐν τῷ Τόμῳ Χαρᾶς, σελ. 611.

[3] Οὗτος εἶναι Ἰωάννης Η’ ὁ Παλαιολόγος βασιλεύσας κατὰ τὰ ἔτη 1423-1448, προτελευταῖος αὐτοκράτωρ τοῦ Βυζαντίου, τὸν ὁποῖον ἀποθανόντα διεδέχθη ὁ ἀδελφός του Κωνσταντῖνος ὁ ΙΑ’.

[4] Μανουὴλ Β’ ὁ Παλαιολόγος υἱὸς τοῦ Ἰωάννου Ε’ καὶ πατὴρ τοῦ Ἰωάννου Η’, ἐβασίλευσε κατὰ τὰ ἔτη 1391-1425. Εἰς τὸ τέλος τῆς ζωῆς του ἐγένετο Μοναχός.

[5] Ὡς σημειοῖ καὶ ὁ Ἱεροσολύμων Νεκτάριος ἐν τῷ θ’ (9ῳ) τμήματι τοῦ Συνταγματίου αὐτοῦ σελ. 185 καὶ 186.