Ἀπριλίου ΚΒ’ (22α)

Τῇ ΚΒ’ (22ᾳ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν ΘΕΟΔΩΡΟΥ τοῦ Συκεώτου Ἐπισκόπου Ἀναστασιουπόλεως.

Καὶ Θεοδώρῳ καὶ νεκρῷ Θεοδώρου
Τὸ θαυματουργεῖν δῶρον ἐκ Θεοῦ μέγα.
Εἰκάδι δευτερίῃ Συκεώτην τύμβος ἔκρυψεν.

Τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου τούτου Πατρὸς ἡμῶν Θεοδώρου τοῦ Συκεώτου συνέγραψεν ὁ μαθητὴς αὐτοῦ Γεώργιος, ὅστις ἀναφέρων τὰ κατ’ αὐτὸν ἐν τῷ αὐτῷ τοῦ Ἁγίου Βίῳ οὕτως αὐτοβιογραφεῖται· «Ταῦτα δὲ πάντα (τὰ τοῦ βίου καὶ τῆς ἀσκήσεως τοῦ Ὁσίου) ἐγὼ ἐξεθέμην ὁ ἁμαρτωλὸς καὶ ἀνάξιος αὐτοῦ δοῦλος Ἐλεύσιος, ὁ καὶ Γεώργιος ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ Ἁγίου ἐπονομασθείς, ὃς οὐκ ἄμοιρος τῶν αὐτοῦ εὐεργετιῶν γέγονα, ἀλλὰ καὶ μειζόνως μετέσχον τούτων. Τῶν γὰρ ἐμῶν γονέων ἐκ τοῦ χωρίου Ἀδιγερμαρῶν ὁρμωμένων, ἱκανοὺς χρόνους ζησάντων ἀλλήλοις καὶ παιδοποιΐας ἐστερημένων, ἐλθόντων πρὸς τὸν Ἅγιον καὶ εὐχῶν παρ’ αὐτοῦ λαβόντων καὶ τὰς ζώνας εὐλογηθέντων, διὰ τῆς εὐχῆς αὐτοῦ συλληφθεὶς ἐτέχθην· καὶ νήπιος προσενεχθεὶς αὐτῷ, ἐν τῇ ἁγίᾳ Μονῇ αὐτοῦ ἀνετράφην καὶ ὑπὸ τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἡγουμένου ἐδιδάχθην τὰ πρὸς τὴν χρείαν γράμματα, τὴν ὑπὲρ ἐμοῦ ἀντεισαγωγὴν τῶν ἐμῶν γονέων ἕτερον υἱὸν εἰληφότων, διὰ τῆς εὐχῆς τοῦ Ἁγίου, ὃν τῆς αὐτοῦ ἐπωνυμίας ἠξίωσαν. Ἐμαθητεύθην δὲ τῷ Ἁγίῳ καὶ θεράποντι τοῦ Χριστοῦ τούτῳ, ἰδοὺ δωδέκατον ἔτος, ἐν οἷς ἠξιώθην καὶ πολλῶν θαυμάτων αὐτοῦ αὐτόπτης γενέσθαι. Τὰ ἐν τοῖς πρώτοις αὐτοῦ καὶ μέσοις χρόνοις γεγονότα, φιλοπονήσας ἔμαθον παρὰ τῶν κατ’ ἐκείνους τοὺς καιροὺς αὐτῷ διακονησάντων καὶ αὐτοπτῶν γεγονότων καὶ ἑτέρων τῶν τῇ πείρᾳ τὴν ἴασιν δεξαμένων, ἐξ ὧν τὰ μὲν ἔλαβον, τὰ δὲ ὄκνῳ παρέδραμον διὰ τὴν ἐμαυτοῦ μικροψυχίαν ἐκθέμενος ἐκ τῶν πολλῶν ὀλίγα. Εἰ γάρ τις ἅπαντα ἱστορῆσαι θελήσοι, οὐδ’ αὐτὸν οἶμαι τὸν συγγραφέα ἐπαρκέσαι πρὸς τὴν ἐξήγησιν, ἀλλ’ ἐπιλείψει αὐτῷ ὁ χρόνος διηγουμένῳ».

Διὰ τοῦ συγγράμματός του τούτου ὁ ἐν λόγῳ Γεώργιος ἀναδεικνύεται σπουδαῖος βιογράφος, πολλῶν ἐπαίνων καὶ εὐγνωμοσύνης παρὰ τῶν ἐπιγενομένων ἄξιος ὄχι μόνον διότι διέσωσε διὰ τούτου τόσον πολυτίμους πληροφορίας περὶ τῆς ἁγίας ζωῆς τοῦ μακαρίου Θεοδώρου, ἀλλὰ καὶ διότι παρέχει συγχρόνως δι’ αὐτοῦ πληθώραν πάσης φύσεως εἰδήσεων σχετικῶν μὲ τὴν ζωήν, τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους, ἔτι δὲ καὶ πλείστας ἄλλας γεωγραφικὰς καὶ ἱστορικὰς εἰδήσεις, ὧν ἡ γνησιότης καὶ ἡ ἀκρίβεια ἀποδεικνυομένη ἐκ τῶν πραγμάτων ἀναβιβάζει εἰς περίοπτον ὕψος τὴν ἀξίαν τοῦ ἐν λόγῳ κειμένου. Τοῦτο ἀνακαλύψας κατὰ τὰς ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῆς Βενετίας ἀναδιφήσεις του ὁ διδάκτωρ τῆς Φιλολογίας, Ἱεροδιάκονος τότε, Ἰωάννης Θεοφίλου, καὶ δεόντως ἐκτιμήσας τὴν ἀξίαν αὐτοῦ, ἐξέδωκε τύποις συμπεριλαβὼν αὐτὸ εἰς τὸ βιβλίον του «Μνημεῖα Ἁγιολογικά», ἐκδοθὲν ἐν Βενετίᾳ κατὰ τὸ ἔτος 1884 ἐκ τῶν τυπογραφείων τοῦ Φοίνικος. Ὁ ἐκδότης παρέδωκεν αὐτούσιον καὶ ἐν ὅλῃ του τῇ ἐκτάσει τὸ περιεχόμενον τοῦ κειμένου, ὡς εὗρε τοῦτο εἰς τὴν Βιβλιοθήκην τῆς Βενετίας, ἑτέρα ὅμως ἔρευνα διεξαχθεῖσα ἐσχάτως ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς Πάτμου ἔφερεν εἰς φῶς τὸν αὐτὸν Βίον ἔτι ἐκτενέστερον περιλαμβανόμενον εἰς τὸν ὑπ’ ἀριθμὸν 254 Κώδικα.

Παρὰ τὴν μεγάλην ἀναμφισβητήτως ἀξίαν τοῦ διὰ τῶν ὡς ἄνω Κωδίκων καὶ ἐκδόσεων παραδιδομένου πλατυτέρου Βίου τοῦ Ἁγίου δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ συμπεριληφθῇ οὗτος ὡς ἔχει ἐνταῦθα διά τε τὸ μῆκος αὐτοῦ καὶ τὸ δυσνόητον τῆς φράσεως, διὸ καὶ ἐπιτομὴν τούτου ποιήσαντες καὶ γλωσσικῶς διασκευάσαντες ἐπὶ τὸ ἁπλούστερον, ἵνα καὶ εὐληπτότερος καθίσταται καὶ ἀκόπως ἀναγινώσκεται καὶ κατ’ ἀκολουθίαν ἔτι πλουσιωτέραν τὴν ὠφέλειαν παρέχῃ, παραθέτομεν ἐνταῦθα. Ἐγκώμιον εἰς τὸν Ὅσιον τοῦτον Θεόδωρον λίαν ἐκτεταμένον ἐποίησεν ὁ Μοναχὸς καὶ Σκευοφύλαξ Νικηφόρος, ὅπερ ἐξεδόθη τύποις ὑπὸ C. Kirch ἐν Analecta Bollandiana, XX (1901), σ. 252-272. Τὴν Ἀκολουθίαν τοῦ Ὁσίου συνέθεσεν ὁ Ὅσιος Ἰωσὴφ ὁ Ὑμνογράφος, εὕρηται δὲ αὕτη εἰς τοὺς Κώδικας Λαυρεωτικὸν Θʹ 87 καὶ Παρισινὸν 1564 φ 47 β. Ἀκολουθίαν τοῦ Ἁγίου τούτου ἐλλιπῆ ἐξέδωκε καὶ ὁ Ἀθανάσιος Παπαδόπουλος-Κεραμεὺς ἐν τῇ «Ἐκκλησιαστικῇ Ἀληθείᾳ» ἔτος Κʹ (1890) σελ. 391-395.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

   

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Μάρτυς ΝΕΑΡΧΟΣ πυρὶ τελειοῦται.

Τοῦ πρός σε, Σῶτερ, ἐμπύρου θείου πόθου,
Νέαρχος εἶπεν, οὐδὲ πῦρ με χωρίσει.

 

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς πρὸς Χριστὸν γνωρίσεως τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ὅς ἐστι Σίμων ὁ Ζηλωτής.

Τὸν Ναζαρηνὸν γνούς, Ναθαναήλ, μέγαν,
Τὴν Ναζαρὲτ σίγησον ἄχρηστον λέγειν.

Κατὰ τοὺς Συναξαριστάς, ὡς καὶ ἐνταῦθα γράφεται, ὁ Ἅγιος οὗτος Ἀπόστολος Ναθαναὴλ εἶναι ὁ ἄλλως Σίμων καλούμενος, ὁ καὶ Ζηλωτὴς ἢ Κανανίτης ἐπιλεγόμενος. Ἡ ταύτισις ὅμως αὕτη ἀποκρούεται ὑπὸ τῶν νεωτέρων ἐρευνητῶν, οἵτινες ὑποστηρίζουσιν ὅτι Ναθαναὴλ εἶναι ὁ Βαρθολομαῖος, καθότι, ὡς λέγουσιν, οὐδαμοῦ τῶν Εὐαγγελίων ἀναφέρεται ἡ τοῦ Βαρθολομαίου κλῆσις, ἐνῷ σημειοῦται ἡ τοῦ Ναθαναὴλ (Ἰωάν. αʹ 46-52) καὶ διότι οἱ περὶ τοῦ Βαρθολομαίου ὁμιλοῦντες Εὐαγγελισταὶ ἀποσιωπῶσι τὸν Ναθαναήλ, ὁ δὲ Ἰωάννης μόνος ἀναφέρων αὐτὸν οὐδὲν περὶ Βαρθολομαίου λέγει. Βλέπε περὶ τοῦ θέματος τούτου ἐκτενὴ ὑποσημείωσιν ἐν τόμῳ Εʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», εἰς τὸν βίον τοῦ Ἀποστόλου Σίμωνος, τῇ ιʹ (10ῃ) τοῦ μηνὸς Μαΐου. Βαρθολομαῖος δὲ εἶναι πατρωνυμικὸν καὶ σημαίνει «υἱὸς Θολομαίου».

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ

       

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ