Λόγος εἰς τὴν παρείσβασιν τῶν νηστειῶν καὶ εἰς τὸν Ϛ’ Ψαλμόν, τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἀναστασίου ἡγουμένου τοῦ ὄρους Σινᾶ.

Ὕστερα εἶδε δύο φωτεινοὺς ἄνδρας, οἵτινες ἔφεραν καὶ ζυγὸν καὶ ἀφοῦ οἱ αἰθίοπες ἐτοποθέτησαν εἰς τὸν ἕνα δίσκον ὅλα τὰ χειρόγραφα τοῦ λῃστοῦ, ἡ πλάστιγξ ἔκλινε πρὸς τὴν μίαν πλευράν· ὁ ἄλλος δίσκος κενὸς καὶ ἐλαφρὸς ἦτο ἀνυψωμένος. Λέγουν λοιπὸν οἱ δύο φωτεινοὶ Ἄγγελοι· «Ἰδοὺ ἡμεῖς δὲν ἔχομεν τίποτε νὰ παρουσιάσωμεν». Λέγει τότε ὁ εἷς πρὸς τὸν ἄλλον· «Τί εἶναι δυνατὸν νὰ εἴπωμεν; Οὔτε δέκα ἡμέραι δὲν ἔχουν παρέλθει, ἀφ’ ὅτου ἔπαυσε τοὺς φόνους καὶ ἀφῆκε τὸ λῃστρικὸν καταφύγιόν του· τί καλὸν ζητοῦμεν παρ’ αὐτοῦ;». Καὶ ἐνῷ ἔλεγον ταῦτα, τοὺς εἶδε νὰ ψάχνουν εἰς τὴν κλίνην του, μήπως εὕρουν καὶ αὐτοὶ κανὲν ἀγαθόν. Καὶ ὅταν ὁ εἷς εὗρε τὸν κεφαλόδεσμον, μὲ τὸν ὁποῖον ὁ λῃστὴς ἐσπόγγιζε τὰ δάκρυά του, λέγει πρὸς τὸν σύντροφόν του· «Τοῦτο εἶναι τὸ μανδήλιον τῆς κεφαλῆς του μὲ τὸ ὁποῖον ἐσφόγγιζε τὰ δάκρυά του· ἂς τὸ βάλωμεν εἰς τὸν δίσκον τοῦ ζυγοῦ καὶ μαζὶ μὲ αὐτὸ καὶ τὴν φιλανθρωπίαν τοῦ Θεοῦ καὶ ἴσως ἐπιτύχωμεν τίποτε!». Εὐθὺς τότε ὡς ἐτοποθέτησαν μόνον τὸν κεφαλόδεσμον εἰς τὸν ἀνυψωμένον δίσκον τοῦ ζυγοῦ, ἡ πλάστιγξ ἔκλινεν ἀπὸ τὸ βάρος πρὸς τὸ μέρος ἐκεῖνο καὶ ὅλα τὰ χειρόγαφα, τὰ ὁποῖα εὑρίσκοντο εἰς τὸν ἄλλον διεσκορπίσθησαν. Οἱ Ἄγγελοι βλέποντες τοῦτο μὲ μίαν φωνὴν ἐφώναξαν· «Ἐνίκησεν ἡ φιλανθρωπία τοῦ Δεσπότου». Καὶ παραλαβόντες τὴν ψυχὴν τοῦ λῃστοῦ τὴν ἐπῆραν μεθ’ ἑαυτῶν, οἱ δὲ αἰθίοπες ἔφυγον κατῃσχυμμένοι.

Ἰδὼν ταῦτα ὁ ἰατρὸς εἰς τὸν ὕπνον του, ἀμέσως ἐξύπνησε, ἐφόρεσε τὰ ἐνδύματά του καὶ ἦλθε τρέχων εἰς τὸ νοσοκομεῖον καὶ ἐλθὼν πλησίον τῆς κλίνης τοῦ λῃστοῦ, τὸ μὲν σῶμα τοῦ λῃστοῦ εὗρεν ἀκόμη θερμόν, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ἀπελθοῦσαν πρὸς Κύριον, καὶ τὸ μανδήλιον τοποθετημένον ἐπὶ τῶν ὀφθαλμῶν του καὶ βρεγμένον ἀπὸ τὰ δάκρυα. Ἀφοῦ λοιπὸν ὁ ἰατρὸς ἔμαθεν ἀπὸ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐκοιμῶντο πλησίον τοῦ λῃστοῦ τὴν ἐξομολόγησιν τὴν ὁποίαν ἔκαμεν ὁ λῃστὴς πρὸς τὸν Θεόν, παρέλαβε τὸ μανδήλιον καὶ παρουσιάσθη εἰς τὸν εὐσεβέστατον βασιλέα καὶ ἀφοῦ ἀνέφερεν εἰς αὐτὸν ὅσα εἶδεν εἰς τὸ ὄνειρόν του καὶ ὅσα ἤκουσε ἀπὸ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἐκοιμῶντο πλησίον τοῦ λῃστοῦ καὶ τοῦ ἔδειξε καὶ τὸν κεφαλόδεσμον, εἶπεν εἰς τὸν βασιλέα· «Ἂς εὐχαριστήσωμεν τὸν Θεόν, εὐσεβέστατε βασιλεῦ. Γνωρίζομεν ὅτι ἕνας λῃστὴς ἐσώθη διὰ τῆς ἐξομολογήσεως ὅταν ἐσταυρώνετο ὁ Βασιλεὺς τῶν οὐρανῶν· εἴδομεν ὅμως καὶ ἄλλον λῃστήν, ὁ ὁποῖος διὰ τῆς ἐξομολογήσεως τῶν ἁμαρτιῶν του ἐσώθη ἐπὶ τῆς ἰδικῆς σου βασιλείας».


Ὑποσημειώσεις

[1] Λογοθέτης· γραμματεὺς τῆς Βυζαντινῆς ἐποχῆς, ὁ ὁποῖος ἀνεγίνωσκε τὰς ἀποφάσεις τῶν αὐτοκρατόρων κ.λ.π.

[2] «Ράκος ἀποκαθημένης» χαρακτηρίζει ὁ Προφήτης Ἡσαΐας, ἐν τῷ ἀνωτέρω μνημονευομένῳ χωρίῳ, πᾶσαν ἡμῶν τὴν δικαιοσύνην. Ἅπασαι δηλαδὴ αἱ ἀρεταὶ ἡμῶν τόσον πολὺ ἀκάθαρτοι εἶναι, ὅσον τὸ ράκος τῆς ἀποκαθημένης. Ἀποκαθημένην δὲ ὀνομάζει ἡ Ἁγία Γραφὴ τὴν ἐμμηνορροοῦσαν γυναῖκα, τὴν ὁποίαν καὶ χαρακτηρίζει ἀκάθαρτον (Λευϊτ. ιεʹ 19-33, κʹ 18). Τὸ δὲ ράκος τῆς ἀποκαθημένης οὐχὶ μόνον βρωμερὸν καὶ ἄχρηστον τυγχάνει αὐτὸ καθ’ ἑαυτό, διὰ τὴν ἀκαθαρσίαν αὐτοῦ, ἀλλὰ καὶ νομικῶς εἶναι ἀκάθαρτον καὶ ὅστις ἐγγίσῃ αὐτὸ θεωρεῖται καὶ αὐτὸς ἀκάθαρτος (ἔνθ’ ἀνωτέρω ιεʹ 20).

[3] Τὴν προσευχὴν ταύτην τοῦ Μανασσῆ ὡς λίαν κατανυκτικὴν καὶ προτρεπτικὴν εἰς μετάνοιαν συμπεριέλαβον οἱ Πατέρες εἰς τὰς εὐχὰς τοῦ Μεγάλου Ἀποδείπνου ἐν τῷ Ὡρολογίῳ, ἔνθα καὶ βλέπε αὐτήν.

[4] Βλέπε σχετικὴν ὑποσημείωσιν περὶ τούτου καὶ ἐν τῷ Βίῳ τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου εἰς τὴν κϛʹ (26ῃ) Σεπτεμβρίου, ἐν τόμῳ Θʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

[5] Τὸ νοσοκομεῖον τοῦτο ᾠκοδόμησεν ὁ μέγας Ἰουστινιανὸς μετὰ τὴν θεραπείαν του ἀπὸ τὸν Ὅσιον Σαμψὼν τὸν Ξενοδόχον, διὸ καὶ ἔδωκεν εἰς αὐτὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ὁσίου (βλέπε ἐν τόμῳ Ϛʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κζʹ (27ῃ) τοῦ μηνὸς Ἰουνίου).

[6] Ἐκσπηλευτής· ἡ λέξις δὲν ἀπαντᾷ εἰς τὰ λεξικά. Ἡ σημασία αὐτῆς εἶναι προφανής. Πλησιάζουν, λέγει, ἐκεῖνοι, οἵτινες θὰ μὲ ἀφαρπάσουν, θὰ μὲ ἐκσπάσουν βιαίως ἀπὸ τοῦ σπηλαίου μου (μεταφορικῶς ἀπὸ τοῦ ἁμαρτωλοῦ μου σώματος).

[7] Προφθάσωμεν τὸ πρόσωπον αὐτοῦ· ἂς παρουσιασθῶμεν, δηλαδή, ὅσον τὸ δυνατὸν συντομώτερον ἐνώπιόν Του, διὰ νὰ τὸν ὑμνήσωμεν. Ἂς σπεύσωμεν νὰ τὸν δοξολογήσωμεν αἰφνιδιάζοντες αὐτὸν διὰ τῆς ταχυτάτης προθυμίας μας.