Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Ἱερὸν δὲ ἐλέγετο ὁ Ναός, τὸν ὁποῖον ἔκτισεν ὁ Σολομὼν καὶ εἰς τὸν ὁποῖον μόνον κατὰ τὰς τρεῖς μεγάλας ἑορτὰς συνηθροίζοντο οἱ Ἰουδαῖοι, οἱ τοπικοὶ καὶ οἱ ξένοι, ἤτοι τὸ Πάσχα, τὴν Πεντηκοστὴν καὶ τὴν Σκηνοπηγίαν. Ὁ Χριστὸς λοιπὸν καὶ εἰς τὰς Συναγωγὰς ταύτας καὶ εἰς τὸ Ἱερὸν ἐδίδασκε κατὰ τὰ Σάββατα καὶ τὰς μεγάλας ἑορτὰς καθὼς τὸ διηγοῦνται οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ Εὐαγγελισταί· διὰ τοῦτο καὶ εἶπε πρὸς τὸν ἀρχιερέα.

«Τί μὲ ἐπερωτᾷς; ἐπερώτησον, τοὺς ἀκηκοότας τί ἐλάλησα αὐτοῖς· ἴδε, οὗτοι οἴδασι, ἃ εἶπον ἐγὼ» (Ἰωάν. ιη’ 21).

Διατί ἐνταῦθα καλεῖ ὁ Κύριος τοὺς ὑπηρέτας πρὸς μαρτυρίαν; Ἐπειδὴ ἀποσταλέντες παρὰ τῶν ἀρχιερέων νὰ τὸν συλλάβουν ποτέ, ὡς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης εἰς τὸ ἕβδομον κεφάλαιον, θαυμάσαντες τὴν διδαχὴν αὐτοῦ, δὲν τὸν συνέλαβον, ἀλλ’ ἐπιστρέψαντες εἶπον εἰς τοὺς ἀρχιερεῖς· «Οὐδεὶς ἄνθρωπος ὡμίλησέ ποτε, ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος» (Ἰωάν. ζ’ 46). Διὰ τοῦτο ὁ Χριστὸς ὑπενθυμίζων εἰς τοὺς ὑπηρέτας τῶν ἀρχιερέων τοὺς λόγους ἐκείνους, τοὺς ὁποίους ἤκουσαν τότε, καλεῖ αὐτοὺς εἰς μαρτυρίαν.

«Ταῦτα δὲ αὐτοῦ εἰπόντος εἷς τῶν ὑπηρετῶν παρεστηκὼς ἔδωκε ράπισμα τῷ Ἰησοῦ εἰπών· Οὕτως ἀποκρίνῃ τῷ ἀρχιερεῖ;» (Ἰωάν. ιη’ 22).

Ταῦτα τοῦ Ἰησοῦ εἰπόντος, εἷς τῶν ὑπηρετῶν, ὁ Μάλχος, ἀκούσας ὅτι ὁ Χριστος καλεῖ τοὺς ὑπηρέτας μάρτυρας τῶν λόγων αὐτοῦ, διὰ νὰ δείξῃ πρὸς τὸν αὐθέντην του, ὅτι δὲν εἶναι ἐξ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐθαύμασαν τὴν διδαχήν του, ἐρράπισε τὸν Χριστόν, λέγων πρὸς αὐτόν· «Οὕτως ἀποκρίνεσαι εἰς τὸν ἀρχιερέα;». Τοιαύτην ἀνταμοιβὴν ἔδωκεν ὁ ἀχάριστος εἰς τὸν Χριστόν, διότι ἰάτρευσε τὸ ὠτίον αὐτοῦ. Τὶ δὲ εἶπεν ὁ Χριστὸς εἰς αὐτόν, τὸν τότε μὲν θαυμάσαντα τὴν διδαχὴν αὐτοῦ, νῦν δὲ ραπίσαντα; Ἀνεξικάκως ἐρωτᾷ·

«Ἀπεκρίθη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· Εἰ κακῶς ἐλάλησα, μαρτύρησον περὶ τοῦ κακοῦ· εἰ δὲ καλῶς, τί μὲ δέρεις;» (Ἰωάν. ιη’ 23).

Ἐάν, εἶπε, τότε, ὅτε ἐδίδασκον, σᾶς ἐδίδαξα κακῶς, μαρτύρησον τώρα περὶ τῆς κακῆς διδασκαλίας μου ἐκείνης· ἐὰν δὲ τότε ἀκούων ἐθαύμαζες, πῶς τώρα μὲ δέρεις; Ἂς ἀφήσωμεν ὅμως τὸν ἠγαπημένον Μαθητήν τὸν Ἰωάννην καὶ ἂς ἐπανέλθωμεν εἰς τὸν Εὐαγγελιστὴν Ματθαῖον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.