Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Ἠκολούθει, λέγει, τὸν Κύριον ὁ Πέτρος καὶ ὁ ἄλλος Μαθητής, δηλαδὴ ὁ Ἰωάννης· δὲν λέγει δὲ τὸ ὄνομά του, χάριν ταπεινοφροσύνης, διότι περὶ ἑαυτοῦ ὁμιλεῖ. Ἦτο δὲ ὁ θεῖος Ἰωάννης γνωστὸς εἰς τὸν ἀρχιερέα καὶ διὰ τοῦτο εἰσῆλθεν ἐλευθέρως, ὁμοῦ μετὰ τοῦ Ἰησοῦ, εἰς τὴν αὐλὴν αὐτοῦ. Πρέπον ὅμως εἶναι νὰ μάθωμεν, ἀπὸ τίνα αἰτίαν ἦτο ὁ Ἰωάννης γνώριμος. Λέγουσιν οἱ Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, ὅτι ὁ Ζεβεδαῖος, ὁ πατὴρ τοῦ Ἰωάννου, εἶχεν οἶκον μέγαν καὶ θαυμαστόν, πλησίον τοῦ Ἱεροῦ. Αὐτὸν τὸν οἶκον τὸν ἐχώρισεν ὁ Ζεβεδαῖος εἰς δύο, καὶ τὸ μὲν ἓν μέρος τὸ προσέφερεν εἰς τοὺς ἀρχιερεῖς (νὰ διαμένῃ ἐκεῖ ὁ ἑκάστοτε ἀρχιερεὺς τοῦ χρόνου), εἰς δὲ τὸ ἄλλο μέρος ἐκάθητο αὐτός. Τοῦτο δὲ ἦτο τὸ ὑπερῷον, τοὐτέστι τὸ ἀνώγαιον, τὸ ὁποῖον ἀκούομεν εἰς τὸ ἱερὸν Εὐαγγέλιον, ὅτι ὁ Χριστὸς ἐποίησε τὸ νομικὸν Πάσχα καὶ εἰς τὸ ὁποῖον παρέδωκε τὸν Μυστικὸν Δεῖπνον καὶ ἔνιψε τοὺς πόδας τῶν Μαθητῶν. Εἰς τὸν ἴδιον αὐτὸν τόπον εἶπε πρὸς τοὺς Μαθητὰς αὑτοῦ τοὺς θεολογικοὺς λόγους, τοὺς ὁποίους ἠκούσαμεν εἰς τὸ πρῶτον Εὐαγγέλιον τῆς Μεγάλης Πέμπτης· εἰς αὐτὸν καὶ οἱ Μαθηταὶ ἐκρύπτοντο μετὰ τὴν Ἀνάστασιν, διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων· εἰς αὐτὸν ἔγινε καὶ ἡ ψηλάφησις τοῦ Θωμᾶ καὶ ἡ κάθοδος τοῦ Παναγίου Πνεύματος ἐν τῇ Πεντηκοστῇ. Ἀλλὰ καὶ ἡ Κυρία Θεοτόκος εἰς αὐτὸν τὸν οἶκον ἐκάθητο ἅπαντα τὸν χρόνον τῆς ζωῆς αὐτῆς. Ἀπὸ τὴν τοιαύτην λοιπὸν αἰτίαν, τὴν ὁποίον εἶπον, τὸ νὰ χαρίσῃ δηλαδὴ ὁ Ζεβεδαῖος τὸν οἶκόν του εἰς τοὺς ἀρχιερεῖς, ἦτο γνώριμος ὁ Ἰωάννης εἰς τὸν Καϊάφαν, καθότι αὐτὸς ἐκάθητο ἐκεῖ τότε, τὸν χρόνον ἐκεῖνον. Διὰ τοῦτο, ὡς ἔχων παρρησίαν πρὸς τοὺς ὑπηρέτας τοῦ ἀρχιρέως καὶ πρὸς τὴν θυρωρόν, εἶπεν εἰς αὐτὴν καὶ εἰσήγαγεν ἐντὸς τοῦ οἴκου τὸν Πέτρον. Εἶναι ὅμως καὶ τρίτος Μαθητής, ὅστις ἠκολούθησε τὸν Ἰησοῦν μετὰ τὴν σύλληψιν αὐτοῦ· μαρτυρεῖ δὲ τοῦτο ὁ θεῖος Εὐαγγελιστὴς Μάρκος λέγων:

«Καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον πάντες. Καὶ εἷς τις νεανίσκος ἠκολούθησεν αὐτῷ περιβεβλημένος σινδόνα ἐπὶ γυμνοῦ· καὶ κρατοῦσιν αὐτὸν οἱ νεανίσκοι. Ὁ δὲ καταλιπὼν τὴν σινδόνα, γυμνὸς ἔφυγεν ἀπ’ αὐτῶν» (Μάρκ. ιδ’ 50-52).

Ἀλλὰ τίνος ἕνεκεν, ἀφέντες τότε τὸν Χριστόν, οἱ ἄλλοι Μαθηταὶ ἔφυγον; Διὰ νὰ ἐκπληρωθῶσιν οἱ λόγοι τοῦ Κυρίου, τοὺς ὁποίους εἶπε τὸ ἑσπέρας τῆς Μεγάλης Πέμπτης εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν· «Πάντες ὑμεῖς σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐμοὶ ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ· γέγραπται γάρ· Πατάξω τὸν ποιμένα καὶ διασκορπισθήσεται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης» (Ματθ. κϛ’ 31, Ζαχ. ιγ’ 7).


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.