Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Ποῖος εἶναι ὁ Ποιμὴν καὶ ποῖα τὰ πρόβατα; Ποιμὴν εἶναι ὁ Χριστὸς καὶ πρόβατα οἱ Μαθηταὶ αὐτοῦ. Ὅταν δηλαδὴ ὁ Χριστὸς συλληφθῆ, τότε θὰ διασκορπισθῶσιν οἱ Μαθηταὶ αὐτοῦ. Διατί δὲ ὁ Πέτρος ἠκολούθει; Διότι τὸν ἐβίαζεν ἡ πρὸς Χριστὸν ἀγάπη καὶ ὁ ἔνθεος ἔρως. Καὶ διατί, ὡς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ἀπὸ μακρόθεν; Διότι ἐφοβεῖτο τοὺς Ἰουδαίους· ἐπειδὴ ἄνθρωπος ἦτο καὶ αὐτὸς καὶ εἶχε τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, τὴν δὲ σάρκα ἀσθενῆ. Ἄλλωστε δὲν εἶχε τότε ἀκόμη ἐπιδημήσει εἰς τοὺς Μαθητὰς ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὅπερ ἔγινε κατὰ τὴν Πεντηκοστήν. Διατί δὲ ἕως τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως μόνον; Διότι δὲν τὸν ἄφησαν οἱ ὑπηρέται νὰ εἰσέλθῃ ἐντός. Ποῖος δὲ ἦτο ὁ νεανίσκος, ὅστις ἠκολούθει καὶ αὐτὸς τότε κατὰ πόδας τὸν Χριστόν; Οὗτος, λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Μάρκος, ἐφόρει ἕνα μόνον ὑποκάμισον ἐπάνω εἰς τὸ σῶμά του καὶ ὡς τὸν εἶδον οἱ ἄλλοι νεανίσκοι, οἱ ὑπηρέται τῶν Ἰουδαίων, ὅτι ἀκολουθεῖ τὸν Χριστόν, τὸν ἔπιασαν καὶ τοῦ ἔσχισαν τὸ ὑποκάμισον· ἐκεῖνος δὲ ἀφήσας αὐτὸ ἔφυγε. Πρῶτον ὅμως ἂς ἴδωμεν, ποῖος ἦτο ὁ νεανίσκος· καὶ δεύτερον, τὶ συμβολίζει ἡ ἀλληγορία, ὅτι ἄφησε τὸ ὑποκάμισόν του καὶ ἔφυγε γυμνός.

Καὶ πρὸς μὲν τὸ πρῶτον ζήτημα λέγομεν, ὅτι τινὲς φρονοῦν, ὅτι ὁ νεανίσκος ἐκεῖνος ἦτο ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος, διότι αὐτὸς καθ’ ὅλην του τὴν ζωὴν ἄλλο ἔνδυμα δὲν ἐφόρεσε, παρὰ μόνον ἕνα ὑποκάμισον λινόν. Ἄλλοι πάλιν λέγουσιν, ὅτι ἦτο αὐτὸς οὗτος ὁ Εὐαγγελιστὴς Μάρκος, ὅστις τὸ διηγεῖται καὶ διὰ τοῦτο, ἐκ ταπεινοφροσύνης, δὲν λέγει οὐδὲ τὸ ὄνομα τοῦ νεανίσκου ἐκείνου, καθότι ἦτο ὁ ἴδιος, ὁ γράφων· διότι αὐτὸς ἠκολούθει πάντοτε τὸν Πέτρον, ὡς θετός του υἱὸς ὅπου ἦτο. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Πέτρος, εἰς τὸ τέλος τῆς Καθολικῆς αὐτοῦ Α’ Ἐπιστολῆς, ὀνομάζει αὐτὸν υἱὸν ἑαυτοῦ, λέγων· «Ἀσπάζεται ὑμᾶς… Μάρκος, ὁ υἱός μου» (Α’ Πέτρου ε’ 13)· οὐχὶ ὅτι ἦτο, ὡς νομίζουσί τινες, φυσικὸς αὐτοῦ υἱός, ἀλλὰ κατὰ πνεῦμα. Πρὸς δὲ τὸ δεύτερον λέγομεν, ὅτι Μάρκος ἑρμηνεύεται ἐντολὴ ὑψηλή. Διδάσκει λοιπὸν ἡμᾶς ἡ ἱστορία αὕτη τοῦ θείου Μάρκου, ὅτι, ὅταν καὶ ἡμεῖς περιπέσωμεν εἴς τινα πειρασμόν, διὰ τὴν ὑψηλὴν ἐντολὴν τοῦ Χριστοῦ, νὰ ἀπορρίπτωμεν καὶ αὐτό, σχεδὸν εἰπεῖν, τὸ ὑποκάμισον ἡμῶν καὶ νὰ ἀπομένωμεν γυμνοὶ πάντων τῶν βιοτικῶν. Οὕτως ἐποίησε καὶ ὁ σώφρων Ἰωσὴφ εἰς τὴν Αἴγυπτον καὶ ἄφησε τὸ ἔνδυμά του εἰς τὰς χεῖρας τῆς κυρίας αὐτοῦ, διὰ νὰ λυτρωθῇ ἀπὸ τὴν μοιχείαν. Διὰ τοῦτο παραγγέλλει καὶ ὁ Χριστὸς εἰς τὸ πέμπτον κεφάλαιον τοῦ κατὰ Ματθαῖον ἁγίου Εὐαγγελίου, λέγων· «Τῷ θέλοντί σοι κριθῆναι καὶ τὸν χιτῶνά σου λαβεῖν, ἄφες αὐτῷ καὶ τὸ ἱμάτιον» (Ματθ. ε’ 40).


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.