Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

ΕΙΚΟΝΑ
Τοιχογραφία ἐκ τοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Νικολάου τοῦ
Ὀρφανοῦ ἐν Θεσσαλονίκῃ. Έργον ΙΔʹ αἰῶνος.

Διὰ νὰ γίνῃ δὲ ὁ λόγος ἡμῶν καταληπτὸς ἀπὸ ὅλους, θέλομεν προτάσσει τῆς διηγήσεως τοὺς στίχους τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου τμηματικῶς καὶ κάτωθεν θέλομεν ἑρμηνεύει αὐτοὺς φέροντες εἰς τὸ μέσον καὶ τὰς μαρτυρίας τῶν ἄλλων Εὐαγγελιστῶν. Θέλομεν δὲ ἀκολουθήσει τὴν σειρὰν τῆς διηγήσεως τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου, τοῦ ὁποίου τὴν περιγραφὴν τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου θέλομεν ἑρμηνεύσει. Ὅμως εἰς ὅσα σημεῖα οἱ ἄλλοι Εὐαγγελισταὶ ὡμίλησαν σαφέστερον ἐν ταῖς λεπτομερείαις, θέλομεν φέρει εἰς τὸ μέσον καὶ τοὺς στίχους αὐτῶν, διὰ νὰ καταστῇ πληρεστέρα ἡ ἐξιστόρησις τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου. Ἄρχεται δὲ ἡ παροῦσα διήγησις ἀπὸ τῆς συλλήψεως τοῦ Κυρίου ἐν τῷ κήπῳ τῆς Γεθσημανῆ, ὅπως ἀρχίζῃ καὶ τὸ Συναξάριον τῆς ἡμέρας, διότι τὰ προηγούμενα τῆς συλλήψεως, δηλαδὴ τὰ περὶ τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, τῆς παραδόσεως τῶν ἁγίων καὶ φρικτῶν Μυστηρίων, τῆς ὑπερφυοῦς Προσευχῆς καὶ τῆς ἀγωνίας τοῦ Κυρίου καὶ τῶν Μαθητῶν, ὡς καὶ τὰ περὶ τῆς Προδοσίας τοῦ Ἰούδα τὰ εἴπτομεν κατὰ τὰς χθεσινὰς ὁμιλίας. Ἂς ἀκούσωμεν λοιπὸν μετὰ προσοχῆς τῆς διηγήσεως.

«Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ οἱ στρατιῶται κρατήσαντες τὸν Ἰησοῦν, ἀπήγαγον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν» (Ματθ. κϛ’ 57).

Ἀφοῦ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ὑπὸ τοῦ φίλου καὶ μαθητοῦ Αὐτοῦ προδοθεὶς συνελήφθη ἐν τῷ κήπῳ τῆς Γεθσημανῆ ὡδηγήθη ὑπὸ τῶν συλλαβόντων αὐτὸν εἰς τὸν Καϊάφαν, ὅστις ἦτο ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου· ἐκεῖ δὲ καὶ οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν. Πρὶν ἢ ὅμως ὑπάγωσιν εἰς τὸν Καϊάφαν, ἔφεραν τὸν Χριστὸν εἰς τὸν Ἄνναν, τὸν ἀρχιερέα, ὅστις ἦτο πρεσβύτερος εἰς τὴν ἡλικίαν καὶ πενθερὸς τοῦ Καϊάφα, καθὼς τοῦτο μαρτυρεῖ ὁ θεῖος Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης λέγων:

«Ἡ οὖν σπεῖρα καὶ ὁ χιλίαρχος καὶ οἱ ὑπηρέται τῶν Ἰουδαίων συνέλαβον τὸν Ἰησοῦν, καὶ ἔδησαν αὐτόν καὶ ἀπήγαγον αὐτὸν πρὸς Ἄνναν πρῶτον· ἦν γὰρ πενθερὸς τοῦ Καϊάφα, ὃς ἦν ἀρχιερεὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐκείνου. Ἦν δὲ Καϊάφας ὁ συμβουλεύσας τοῖς Ἰουδαίοις, ὅτι συμφέρει ἕνα ἄνθρωπον ἀπολέσθαι ὑπὲρ τοῦ λαοῦ» (Ἰωάν. ιη’ 12-14).

Ἰδέτε πόσην σύγχυσιν εἶχον οἱ μιαροὶ Ἰουδαῖοι, πόσην σπουδήν, πόσην ἀγωνίαν, ὡσὰν νὰ ἤθελαν νὰ συλλάβουν μέγαν τινὰ καὶ φοβερὸν ἀρχιστασιαστήν, οὕτως ἐσυνάζοντο πλῆθος πολύ· ὄχι δὲ μόνον τοὺς ὑπηρέτας αὐτῶν ἀπέστειλαν, ἀλλὰ καὶ τὴν σπεῖραν καὶ τὸν χιλίαρχον.


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.