Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Εἰς μὲν λοιπὸν τὴν ἀρχήν, ὡς λέγουσιν οἱ θεῖοι Εὐαγγελισταί, «Πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον» (Ματθ. κϛ’ 56)· ἤτοι ὅλοι οἱ Μαθηταὶ τοῦ Χριστοῦ τὸν ἄφησαν καὶ ἔφυγον, κατόπιν δὲ ἠκολούθησεν ὁ Πέτρος καὶ ὁ Μάρκος καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ Θεολόγος. Διατὶ δὲ εἰς τὴν ἀρχὴν ἔφυγον ὅλοι καὶ μετὰ ἠκολούθησαν οἱ τρεῖς; Διότι εἰς μὲν τὴν ἀρχὴν ἔφυγον πάντες δειλιάσαντες. Ὅμως μετὰ ταῦτα ἀναθαρρήσαντες οὗτοι οἱ τρεῖς ἠκολούθησαν τὸν Χριστόν· ὁ μὲν Πέτρος, καθότι ἠγάπα ὑπερβαλλόντως τὸν Χριστόν· ὁ δὲ Μάρκος, διότι ἠκολούθει εἰς τὸν πνευματικὸν αὐτοῦ πατέρα Πέτρον καὶ εἰς τὸν Διδάσκαλον Χριστόν, ὁ δὲ Ἰωάννης, καθότι δὲν ἐφοβεῖτο νὰ πάθῃ κακόν, ἐπειδὴ ἦτο γνώριμος τοῦ ἀρχιερέως.

«Οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ τὸ συνέδριον ὅλον ἐζήτουν ψευδομαρτυρίαν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ, ὅπως θανατώσωσιν αὐτόν· καὶ οὐχ εὗρον. Καὶ πολλῶν ψευδομαρτύρων προσελθόντων οὐχ εὗρον· ὕστερον δὲ προσελθόντες δύο ψευδομάρτυρες εἶπον· Οὗτος ἔφη· Δύναμαι καταλῦσαι τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, καὶ διὰ τριῶν ἡμερῶν οἰκοδομῆσαι αὐτόν» (Ματθ. κϛ’ 59-61).

Θέλοντες, λέγει, οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι νὰ στηρίξωσι τὴν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ κατηγορίαν, ἐζήτουν ψευδομάρτυρας, ἀλλὰ δὲν εὕρισκον, διότι ἂν καὶ πολλῶν ψευδομαρτύρων ἐλθόντων, τὸ ψεῦδος δὲν ἠδύνατο νὰ στερεωθῇ. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Προφήτης Δαβὶδ λέγει εἰς τὸν τριακοστὸν τέταρτον Ψαλμὸν· «Ἀναστάντες μάρτυρες ἄδικοι, ἃ οὐκ ἐγίνωσκον ἐπηρώτων με» (λδ’ 11). Ὕστερον δὲ ἦλθον δύο ψευδομάρτυρες καὶ εἶπον· «Ἡμεῖς ἠκούσαμεν ἀπὸ τὸ στόμα του, ὅτι εἶπε· δύναμαι νὰ χαλάσω τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ καὶ εἰς τρεῖς ἡμέρας νὰ τὸν κτίσω». Ἀληθῶς ψευδομάρτυρες ἦσαν οἱ παράνομοι, διότι ὁ Χριστός, ὡς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης εἰς τὸ δεύτερον κεφάλαιον, δὲν εἶπε δύναμαι νὰ χαλάσω τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ χαλάσετε τὸν ναὸν τοῦτον (Ἰωάν. β’ 19), τοὐτέστι, θανατώσατε τὸ Σῶμά μου τοῦτο. Καὶ πάλιν δὲν εἶπε δύναμαι νὰ τὸν κτίσω εἰς τρεῖς ἡμέρας, ἀλλὰ ἐγερῶ αὐτὸν (αὐτόθι), ἤτοι θὰ τὸν ἀναστήσω, ὅπερ ἀληθῶς ἐποίησε καὶ ἀνέστησε τὸ Σῶμά του, τὸ θανατωθὲν ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων, εἰς τρεῖς ἡμέρας.

«Καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ· Οὐδὲν ἀποκρίνῃ; τί οὗτοί σου καταμαρτυροῦσιν; Ὁ δὲ Ἰησοῦς ἐσιώπα» (Ματθ. κϛ’ 62-63).


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.