Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Ὁμοίως καὶ εἰς τὸ δέκατον ἕβδομον κεφάλαιον τῶν αὐτῶν Πράξεων, εὐσχήμονας ὀνομάζει τὰς γυναῖκας τῶν Βεροιαίων, λέγων· «Πολλοὶ μὲν οὖν ἐξ αὐτῶν ἐπίστευσαν καὶ τῶν Ἑλληνίδων γυναικῶν τῶν εὐσχημόνων καὶ ἀνδρῶν οὐκ ὀλίγοι» (αὐτόθι ιζ’ 12). Τὸ δὲ βουλευτής, ὡς λέγει ὁ Βουλγαρίας Θεοφύλακτος, ἦτο ἀξία τις, μᾶλλον δὲ ὑπηρεσία, κατὰ τὴν ὁποίαν ὁ ἔχων ἠναγκάζετο ἐκ τῆς βασιλείας νὰ ἐπιβλέπῃ τὰ περὶ τῆς καλῆς λειτουργίας τῆς ἀγορᾶς καὶ τῆς πόλεως ἐν γένει. Ἐκ ταύτης δὲ τῆς ὑπηρεσίας καὶ κίνδυνος ἠκολούθει εἰς τὸν ἔχοντα ταύτην, διότι ἐάν ποτε ἤθελε παρατηρηθῆ ἔλλειψις τροφίμων ἢ καὶ τῶν ἄλλων εἰδῶν πρώτης ἀνάγκης ἀπὸ τὴν ἀγορὰν ἢ ἐπήρχετο ἀνωμαλία τις εἰς τὴν πληρωμὴν τῶν φόρων, ἐτιμωρεῖτο ὑπὸ τῆς ἡγεμονίας ὁ βουλευτὴς ἐκεῖνος.

Τὸ δὲ τέταρτον, διατί δὲν ἐπῆγέ τις ἀπὸ τοὺς ἕνδεκα Μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ νὰ ζητήσῃ τὸ Σῶμα Αὐτοῦ ἀπὸ τὸν Πιλᾶτον, ἀλλ’ οὗτος ὁ Ἰωσήφ, εἶναι αὐτονόητον. Διότι οἱ μὲν Μαθηταὶ ἦσαν κεκρυμμένοι εἰς τὸν οἶκον τοῦ Ζεβεδαίου καὶ οὐδεὶς ἐτόλμα νὰ ἐξέλθῃ διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, μήπως τοὺς συλλάβωσιν ὡς συναποστάτας τοῦ Χριστοῦ· οὗτος δὲ ἐπειδὴ δὲν ἦτο φανερὸς Μαθητής, ἀλλὰ κεκρυμμένος, διὰ τοῦτο δὲν εἶχε καὶ τὸν φόβον νὰ τὸν ὑποπτευθῇ τις, οὔτε ὁ Πιλᾶτος, οὕτε οἱ Ἰουδαῖοι, ὡς συμμέτοχον τῆς δῆθεν ἀποστασίας τοῦ Χριστοῦ. Μᾶλλον δὲ ὡς ἔχων παρρησίαν καὶ γνωριμίαν πρὸς τὸν Πιλᾶτον ἀπὸ τὸν πλοῦτον καὶ τὸ ἀξίωμά του, διὰ τοῦτο ἀπετόλμησε καὶ ἐζήτησε τὸ Σῶμα τοῦ Κυρίου νὰ τὸ θάψῃ, ἵνα μὴ λάβωσιν αὐτὸ καὶ τὸ ἀτιμάσωσιν οἱ θεομάχοι Ἑβραῖοι.

Περὶ δὲ τοῦ πέμπτου, διατὶ ἠρώτησεν ὁ Πιλᾶτος τὸν κεντυρίωνα, ἐὰν ἀπέθανεν ὁ Χριστός, λέγομεν, ὅτι ἐνόμιζεν ὁ Πιλᾶτος ὅτι ὁ Χριστὸς ἀκόμη ζῇ καὶ διὰ τοῦτο θέλει ὁ Ἰωσὴφ νὰ τὸν καταβιβάσῃ. Φοβούμενος λοιπὸν μήπως ἀφεθῇ ὁ Χριστὸς καὶ γίνῃ πάλιν σύγχυσις ἐκ μέρους τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν γραμματέων, διὰ τοῦτο ἠρώτησεν ἐὰν ἔχῃ ὥραν, ὅπου ἐτελεύτησε. Ἀφοῦ δὲ ἐπληροφορήθη, ὅτι πράγματι ἀπέθανε, τότε ἐχάρισεν εἰς αὐτὸν τὸ νεκρὸν Σῶμα. Τοῦ ἕκτου δὲ ζητήματος ἡ λύσις εἶναι ἡ ἑξῆς. Κεντυρίων, κατὰ τὴν γλῶσσαν τῶν Ρωμαίων, λέγεται ὁ ἑκατόνταρχος, διότι οἱ Ρωμαῖοι τσέντουμ (κατ’ ἀκρίβειαν Centum) λέγουν τὰ ἑκατόν. Ἐκ τοῦ τσέντουμ λοιπὸν καὶ ὁ ἑκατόνταρχος λέγεται κεντυρίων. Μόνος δὲ ὁ Εὐαγγελιστὴς Μάρκος ὀνομάζει τὸν ἑκατόνταρχον κεντυρίωνα, κατὰ τὴν διάλεκτον τῶν Ρωμαίων.


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.