Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Καὶ πάλιν εἰς τὸ ἑξηκοστὸν κεφάλαιον· «Ἐν κυπαρίσσῳ καὶ πεύκῃ καὶ κέδρῳ ἅμα δοξάσαι τὸν τόπον τὸν ἅγιόν μου» (Ἡσαΐας ξ’ 13)· καὶ πάλιν ὁ Ἡσαΐας εἰς τὸ ἑξηκοστὸν πέμπτον κεφάλαιον· «Ἐξεπέτασα τὰς χεῖράς μου ὅλην τὴν ἡμέραν πρὸς λαὸν ἀπειθοῦντα καὶ ἀντιλέγοντα» (Ἡσαΐας ξε’ 2)· καὶ ὁ Ζαχαρίας εἰς τὸ δέκατον τρίτον κεφάλαιον· «Τί αἱ πληγαὶ αὗται ἀναμέσον τῶν χειρῶν σου; Καὶ ἐρεῖ, ἃς ἐπλήγην ἐν τῷ οἴκῳ τῷ ἀγαπητῷ μου» (Ζαχαρ. ιγ’ 6). Καὶ ὁ Προφήτης Δαβίδ ἐν τῷ εἰκοστῷ πρώτῳ Ψαλμῷ· «Ὤρυξαν χεῖράς μου καὶ πόδας» (Ψαλμ. κα’ 17). Καὶ ὁ Ἱερεμίας ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ κεφαλαίῳ· «Δεῦτε καὶ ἐμβάλωμεν ξύλον εἰς τὸν ἄρτον αὐτοῦ καὶ ἐκτρίψωμεν αὐτὸν ἀπὸ γῆς ζώντων καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ οὐ μὴ μνησθῇ οὐκέτι» (Ἱερεμ. ια’ 19). Ξύλον μὲν τὸν Σταυρὸν καλεῖ ὁ Προφήτης· ἄρτον δὲ τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, διότι αὐτὸς λαβὼν αὐτὸν κατὰ τὴν προλαβοῦσαν ἑσπέραν ἔδωκε τοῖς Μαθηταῖς αὐτοῦ λέγων· «Λάβετε, φάγετε, τοῦτό ἐστι τὸ Σῶμά μου» (Ματθ. κϛ’ 26, Μάρκ. ιδ’ 22, Λουκ. κβ’ 19). Ἀλλὰ ταῦτα μὲν περὶ τοῦ Σταυροῦ. Ἴδωμεν δὲ καὶ διατὶ ἐμοίρασαν μεταξύ των οἱ στρατιῶται τὰ ἐνδύματα τοῦ Χριστοῦ. Περὶ ταύτης ὅμως τῆς διανομῆς ὁμιλεῖ πλέον σαφέστερα ὁ θεῖος Ἰωάννης λέγων:

«Οἱ οὖν στρατιῶται, ὅτε ἐσταύρωσαν τὸν Ἰησοῦν, ἔλαβον τὰ ἱμάτια αὑτοῦ, καὶ ἐποίησαν τέσσαρα μέρη, ἑκάστῳ στρατιώτῃ μέρος, καὶ τὸν χιτῶνα· ἦν δὲ ὁ χιτὼν ἄρραφος, ἐκ τῶν ἄνωθεν ὑφαντὸς δι’ ὅλου· εἶπον οὖν πρὸς ἀλλήλους· Μὴ σχίσωμεν αὐτόν, ἀλλὰ λάχωμεν περὶ αὐτοῦ, τίνος ἔσται» (Ἰωάν. ιθ’ 23-24).

Συνήθειαν εἶχον οἱ στρατιῶται, ὅταν ἐπρόκειτο νὰ ἐκτελέσουν κατάδικόν τινα, νὰ παίρνουν πρῶτον τὰ ἐνδύματά του. Κατὰ ταύτην λοιπὸν τὴν συνήθειαν καὶ οὗτοι ἐμοίρασαν τὰ ἐνδύματα τοῦ Χριστοῦ, τὰ ὁποῖα ἔκαμαν τέσσαρα μέρη. Τὸν δὲ χιτῶνα, ἤτοι τὸ ἐπανωφόριον, δὲν τὸν ἔσχισαν νὰ τὸν μοιράσουν, διότι ἦτο ἄρραφος, ἤτοι ὑφαντὸς ὅλος ἀπὸ ἄνω ἕως κάτω, ἀλλὰ εἶπον μεταξύ των· «Μὴ σχίσωμεν τοῦτον, ἀλλὰ βάλωμεν κλῆρον, τὶς νὰ τὸν πάρῃ». Τότε ἐπληρώθη ἡ προφητεία τοῦ Προφήτου Δαβίδ, τὴν ὁποίαν λέγει εἰς τὸν εἰκοστὸν πρῶτον Ψαλμόν· «Διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον» (Ψαλμ. κα’ 19).

Τί δὲ ἦτο καὶ τὶ ἐσήμαινεν ἐκεῖνος ὁ χιτὼν τοῦ Κυρίου; Περὶ τούτου πρέπει νὰ γνωρίζετε, ὅτι οἱ Γαλιλαῖοι εἶχον συνήθειαν νὰ ράπτουν δύο πλατέα φύλλα ὑφάσματος, τὰ ὁποῖα ἔκαμναν ὡς ἐπανωφόριον καὶ ἐφοροῦσαν τὸν καιρὸν ἐκεῖνον, καθότι εἶναι ζεστὸς ὁ τόπος, ὅπως καὶ σήμερον βλέπομεν, ὅτι φοροῦσιν οἱ Ἄραβες.


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.