Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Τοῦτο ἦτο οἰκονομία Θεοῦ, νὰ εὑρεθῇ καὶ ὁ Ἡρῴδης εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ, πρῶτον μὲν διὰ νὰ μαρτυρήσῃ καὶ αὐτὸς τὸν Χριστόν, ὡς ἀναίτιον θανάτου, δεύτερον δὲ διὰ νὰ πληρωθῇ καὶ ἡ προφητεία τοῦ Δαβίδ, τὴν ὁποίαν λέγει περὶ Αὐτοῦ, ἐν τῷ δευτέρῳ ψαλμῷ· «Παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ» (Ψαλμ. β’ 2). Ἀρκοῦσι τοσαῦτα διὰ τὸ πρῶτον ζήτημα.

Διὰ δὲ τὸ δεύτερον λέγομεν, ὅτι τρεῖς βασιλεῖς εὑρίσκονται εἰς τὴν Θείαν Γραφήν, οἵτινες φέρουν τὸ ὄνομα Ἡρῴδης. Πρῶτος εἶναι ὁ υἱὸς τοῦ ἀλλοφύλου Ἀντιπάτρου, ὁ ὁποῖος ἦτο εἰς τὸν καιρὸν τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅστις ἐφόνευσε καὶ τὰς δεκατέσσαρας χιλιάδας Βρέφη καὶ διὰ τοῦτο ὀνομάζεται Βρεφοκτόνος· δεύτερος εἶναι ὁ υἱὸς τούτου, ὁ ὁποῖος ἐλέγετο Ἀντίπας καὶ Ἡρῴδης, ὁ ὁποῖος ἐφόνευσε τὸν Πρόδρομον Ἰωάννην· τρίτος εἶναι ὁ υἱὸς τοῦ Ἀριστοβούλου, ὅστις ὠνομάζετο Ἀγρίππας καὶ Ἡρῴδης, περὶ τοῦ ὁποίου διηγεῖται σήμερον ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, ὁ ὁποῖος τότε νεωστὶ παρέλαβε τὴν ἡγεμονίαν τῆς Γαλιλαίας παρὰ τοῦ Καίσαρος Τιβερίου. Αὐτός, μετὰ τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ, ἐφόνευσε τὸν Ἰάκωβον, τὸν υἱὸν τοῦ Ζεβεδαίου. Ὅτι δὲ τρεῖς Ἡρῷδαι εἶναι καὶ ὅτι ἄλλος εἶναι ὁ Ἡρῴδης ἐκεῖνος, ὅστις ἐφόνευσε τὰ Βρέφη, ἄλλος ἐκεῖνος, ὅστις ἐφόνευσε τὸν Πρόδρομον καὶ ἄλλος οὗτος, ὅστις ἦτο εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πάθους τοῦ Χριστοῦ, τὸ γράφει ὁ Εὐσέβιος, ὁ λεγόμενος τοῦ Παμφίλου, ἐν τῷ δευτέρῳ λόγῳ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας καὶ ὁ Φλάβιος Ἰώσηπος ἐν τῷ δεκάτῳ ὀγδόῳ λόγῳ τῆς Ἰουδαϊκῆς Ἀρχαιολογίας. Ἔχομεν καὶ τὴν δευτέραν ἀπορίαν λελυμένην.

Πρὸς δὲ τὸ τρίτον, διατὶ δὲν ἔκαμεν ὁ Χριστὸς θαῦμα ἐνώπιον τοῦ Ἡρῴδου, καθὼς ἐζήτει ἐκεῖνος, λέγομεν, ὅτι ὁ Ἡρῴδης δὲν ἐζήτει κατὰ ἀλήθειαν νὰ ἴδῃ θαῦμα ἀπὸ τὸν Χριστὸν διὰ νὰ πιστεύσῃ, ἀλλὰ ἐνόμιζεν ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι εἷς ἀπὸ ἐκείνους τοὺς τερατοποιούς, οἵτινες παίζουσι καὶ κατὰ τὰς ἡμέρας μας εἰς τὰς ἀγορὰς καὶ οἵτινες φαίνονται, ὅτι καταπίνουν ξίφη, ὅτι ἐκβάλλουν ὕδωρ ἀπὸ τὴν παλάμην τοῦ ἀνθρώπου, ὅτι τρώγουσιν ἄχυρα καὶ ἄλλα τοιαῦτα. Μὲ τὸ νὰ νομίζῃ λοιπὸν ὁ Ἡρῴδης τοιαῦτα περὶ τοῦ Χριστοῦ, διὰ τοῦτο καὶ ὁ Χριστὸς οὐδὲν θαῦμα ἔδειξεν εἰς αὐτόν. Τὸ δὲ τέταρτον τὴν ἑξῆς ἔχει λύσιν· ὅτι ὁ Ἡρῴδης ἐνέδυσε τὸν Χριστὸν μὲ ἔνδυμα λαμπρὸν καὶ ἀπέστειλεν αὐτὸν καὶ πάλιν πρὸς τὸν Πιλᾶτον, διὰ νὰ δείξῃ, ὅτι δὲν εὗρεν εἰς αὐτὸν αἰτίαν θανάτου. Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Πιλᾶτος, συμφωνῶν εἰς τὴν γνώμην τοῦ Ἡρῴδου, ἔλεγεν εἰς τοὺς Ἰουδαίους, ὅτι οὐδὲν ἄξιον θανάτου εὑρίσκω ἐν αὐτῷ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.