Λόγος εἰς τὰ ΠΑΘΗ καὶ τὴν ΣΤΑΥΡΩΣΙΝ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτήρος ἡμῶν ΧΡΙΣΤΟΥ, ἐκ τοῦ «Νέου Θησαυροῦ» Γεωργίου Σουγδουρῆ.

Τότε ἐπληρώθη ἡ προφητεία τοῦ Προφήτου Ὡσηέ, ὅπου λέγει εἰς τὸ ἕκτον κεφάλαιον· «Ἔκρυψαν Ἱερεῖς ὁδόν, ἐφόνευσαν Σίκιμα, ὅτι ἀνομίαν ἐποίησαν ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Ἰσραήλ» (Ὠσηέ ϛ’ 9-10). Σίκιμα ὁ Προφήτης τὸν Χριστὸν ὀνομάζει. Ὡς δὲ ἤκουσεν ὁ Πιλᾶτος τὰ τρία ταῦτα ἐγκλήματα, ἠρώτησε τὸν Χριστὸν διὰ τὸ μεγαλύτερον· «Σὺ εἶσαι ὁ Βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων;». Κατὰ δύο τρόπους τὸν ἐρωτᾷ· πρῶτον μέν, ἐὰν εἴπῃ ὅτι ἐγὼ εἶμαι, νὰ τὸν θανατώσῃ ὡς ἀποστάτην· δεύτερον δέ, ἐὰν εἴπῃ, ἐγὼ δὲν εἶμαι, νὰ ἀποδείξῃ τοὺς Ἰουδαίους ψεύστας. Ὁ δὲ Χριστὸς τεχνηέντως ἀποκρίνεται καὶ πρὸς τὰ δύο λέγων· «Σὺ λέγεις»· ἤτοι ποία ἀνάγκη εἶναι νὰ τὸ εἴπω ἐγώ, ὅτι εἷμαι Βασιλεύς; Ἰδοὺ τὸ στόμα σου μαρτυρεῖ, ὅτι ἐγὼ εἶμαι Βασιλεύς. Ὅτι δὲ καὶ τὰ τρία ταῦτα, ἐγκλήματα ψευδῶς τὰ προέβαλλον οἱ ἀρχιερεῖς κατὰ τοῦ Χριστοῦ, δυνάμεθα ἐκ τῶν ἑξῆς νὰ τὸ μάθωμεν.

Ὁ Χριστὸς ὄχι μόνον δὲν διέστρεψε ποτὲ τὸ ἔθνος τῶν Ἰουδαίων, ἀλλὰ καὶ πάντοτε ἐδίδασκε τὰ πρὸς εἰρήνην. Τὸν ἑαυτόν του Βασιλέα οὐδέποτε ὠνόμασε, διότι καὶ ὅταν ποτὲ ἠθέλησαν οἱ Ἰουδαῖοι νὰ τὸν κάμωσι βασιλέα, ὡς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης εἰς τὸ ἕκτον κεφάλαιον, αὐτὸς ἔφυγεν εἰς τὸ ὄρος. Τοὺς ἀνθρώπους δὲν ἠμπόδιζε νὰ δώσουν τὸν φόρον εἰς τὸν Καίσαρα, ἀλλὰ μάλιστα ἔλεγεν· «Ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ» (Ματθ. κβ’ 21). Προσέτι δὲ καὶ ὁ ἴδιος ἔδωκε φόρον, ὡς λέγει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος εἰς τὸ δέκατον ἕβδομον κεφάλαιον (24-27). Βλέπεις πῶς, ἀπὸ τὸν θυμόν των καὶ τὸν πολὺν φθόνον, δὲν σκέπτονται οἱ χριστοκτόνοι ἀρχιερεῖς τί νὰ εἴπωσι; Διὰ τοῦτο καὶ ὁ Πιλᾶτος λέγει οὐδεμίαν αἰτίαν θανάτου εὑρίσκω ἐν αὐτῷ. Αὐτοὶ ὅμως τὸν βιάζουσι καὶ δίχως αἰτίαν νὰ τὸν θανατώσῃ· καὶ ὄχι μόνον ἁπλῶς νὰ τὸν θανατώσῃ, ἀλλὰ μάλιστα διὰ θανάτου σταυρικοῦ. Διατί; Διότι τὸν σταυρικὸν θάνατον τὸν εἶχον τότε κατὰ πολλὰ ἄτιμον καὶ καταφρονημένον.

«Τότε λέγει αὐτῷ ὁ Πιλᾶτος· οὐκ ἀκούεις πόσα σοῦ καταμαρτυροῦσι; καὶ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῷ πρὸς οὐδὲ ἓν ρῆμα, ὥστε θαυμάζειν τὸν ἡγεμόνα λίαν» (Ματθ κζ’ 13-14).

Ἀκούων ὁ Πιλᾶτος τὰς κατὰ τοῦ Ἰησοῦ κατηγορίας τῶν Ἰουδαίων καὶ θαυμάζων διὰ τὴν πραότητα καὶ ἀπάθειαν τοῦ Κυρίου, λέγει πρὸς Αὐτόν· «Δὲν ἀκούεις πόσα κατὰ σοῦ κατηγοροῦσι; Δὲν ἀποκρίνεσαι; Δὲν ἀποσείεις τὰς ἐναντίον σου κατηγορίας; Δὲν ὑπερασπίζεις τὸν ἑαυτόν σου;».


Ὑποσημειώσεις

[1] Θευδᾶς· ἡγέτης Ἰουδαϊκῆς ἐπαναστατικῆς κινήσεως συνισταμένης ἐκ τετρακοσίων ἀνδρῶν, ἥτις ἐθεώρει τοῦτον ὡς Μεσσίαν. Ὁ Θευδᾶς ἐξετελέσθη ὡς στασιαστὴς ὑπὸ τῶν Ρωμαίων, χρόνον τινὰ ἐνωρίτερον τοῦ Χριστοῦ. Τοῦτον ἀναφέρει ὁ θεῖος Λουκᾶς ἐν ταῖς Πράξεσι (εʹ 36).
[2] Ἡ νῆσος Ποντία ἰταλιστὶ ὀνομάζεται Πόντζια.
[3] Κατὰ τὸν ἀείμνηστον Ἰωὴλ Γιαννακόπουλον («Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη», τόμ. Αʹ σελ. 31), μονὰς τῶν ἑβραϊκῶν ἀργυρῶν νομισμάτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης εἶναι τὸ τάλαντον, βάρους 34,5 κιλῶν, ὅπερ ὑποδιαιρεῖται εἰς 60 μνᾶς, βάρους 575 γραμμαρίων ἑκάστη.
[4] Βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».
[5] Σ.τ.Ε. Ἡ ἀπάντησις εἰς τὸ παρὸν ἐρώτημα συνεγράφη ἐξ ἀρχῆς ὑπὸ τῆς ὁμάδος τῶν ἐπιμελητῶν τῆς παρούσης ἐκδόσεως, πρὸς ὀρθοτέραν καὶ ἐπιστημονικῶς πληρεστέραν ἐνημέρωσιν τοῦ φιλομαθοῦς ἀναγνωστικοῦ κοινοῦ.
[6] Περὶ τῆς χρήσης τῶν Ἀραμαϊκῶν ὡς καθομιλουμένην γλῶσσαν, ὑπενθυμίζομεν τὰς ἐν τῇ Καινῇ Διαθήκῃ ἀπαντώσας λέξεις καὶ φράσεις· ρακὰ (Ματθ. εʹ 41), μαμωνᾶς (Ματθ. ϛʹ 24), Γολγοθᾶ (Ματθ. κζʹ 33), Ἠλί, Ἠλί, λαμὰ σαβαχθανὶ (Ματθ. κζʹ 46), ταλιθὰ κούμι (Μάρκ. εʹ 41), ἐφφαθὰ (Μάρκ. ζʹ 34), ἀββᾶ (Μάρκ. ιδʹ 36), Βηθσαϊδὰ (Ἰωάν. εʹ 2), Γαββαθᾶ (Ἰωάν. ιθʹ 13), Ἀκελδαμὰ (Πραξ. αʹ 19), μαρὰν ἀθὰ (Αʹ Κορ. ιϛʹ 22), Ἀρμαγεδὼν (Ἀποκ. ιʹ 16).
[7] Περὶ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Λογγίνου τοῦ Ἑκατοντάρχου βλέπε ἐν τόμῳ Ιʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ ιϛʹ (16ῃ) τοῦ μηνὸς Ὀκτωβρίου.
[8] Βλέπε περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης ἐν τόμῳ Ζʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ κβʹ (22ᾳ) τοῦ μηνὸς Ἰουλίου.