Πόλεμος βέβαια ἐγίνετο παράδοξος εἰς τὸ Μαρτύριον τοῦ Θεοδώρου πυρὸς καὶ σαρκός, μαχαίρας καὶ σώματος· καὶ τὴν νίκην ἐλάμβανεν οὐχὶ τὸ πῦρ καὶ ἡ μάχαιρα, ἀλλὰ τὸ καιόμενον καὶ τεμνόμενον σῶμα. Δεδεμένος ἦτο ἀπὸ τὸν βασιλέα ὁ Ἅγιος, καὶ ὁ μὲν βασιλεὺς ἐβασάνιζεν, ὁ δὲ Μάρτυς ἐβασανίζετο. Καὶ μὲ ὅλα ὅμως ταῦτα πάλιν ὁ βασιλεὺς ἐνικᾶτο, καὶ ὁ πάσχων ἐνίκα καὶ δέσμιος. Οἱ πολλοὶ ἐτιμώρουν τὸν ἕνα, καὶ πάλιν ὁ εἷς ἐνίκα τοὺς πολλούς, καὶ τοὺς τιμωροῦντας κατῄσχυνεν ὁ τιμωρούμενος.
Ὤ τῶν ὑπερφυσικῶν καὶ μεγάλων πραγμάτων! Τὶς εἶδεν ἢ τὶς ἤκουσέ ποτε τοιοῦτον παράδοξον πόλεμον, καὶ τοιαύτην παράδοξον νίκην; Ὁ ἀσθενὴς νὰ καταβάλλῃ τοὺς δυνατούς; Τὸ πρόβατον νὰ νικᾷ τοὺς λύκους; Βέβαια δάκτυλος Θεοῦ εἶναι ὁ ταῦτα ἐνεργήσας καὶ συνεργήσας, καθὼς εἶπον οἱ μάγοι ποτὲ εἰς τὸν Φαραώ (Ἐξ. η’ 19). Βέβαια ἀπόδειξις εἶναι ψυχῆς κρεμασμένης ὅλως διόλου ἀπὸ τὸν οὐρανόν, καὶ ὅλης ἀφιερωμένης εἰς τὸν Θεόν. Ὤ λογισμὲ τοῦ Θεοδώρου παθῶν αὐτοκράτορ! Ὤ νοῦ, ἀπὸ τὴν χεῖρα τοῦ Θεοῦ κυβερνώμενε· ὦ δύναμις τῆς εὐσεβείας ἀκαταγώνιστε, τὴν ὁποίαν αἱ πύλαι τοῦ ᾅδου νὰ νικήσουν δὲν ἠδυνήθησαν, καὶ ἀπὸ τὴν ὁποίαν οἱ δαίμονες ἐνικήθησαν! Ἀπέκαμεν ὁ τύραννος ἐφευρίσκων κατὰ τοῦ Μάρτυρος νέα βάσανα. Ἐκουράσθησαν τιμωροῦντες οἱ ὑπηρέται. Τὸ θέατρον ὅλων τῶν παρεστώτων ἀνθρώπων ἔμεινεν ἔκθαμβον, ὁ δὲ Μάρτυς Θεόδωρος δὲν ἀπέκαμνεν ἀπὸ τὰς τοσαύτας τιμωρίας βασανιζόμενος, ἀλλὰ περισσότερον εἰς τὴν Πίστιν ἐδυναμώνετο. Ὤ τῆς τοῦ Θεοδώρου ψυχῆς, ὁμοῦ καὶ σώματος, ἀνδρείας! Ποῖος ἀδάμας λίθος δὲν ἤθελε νικηθῆ; Ποία ἄλλη στερεὰ φύσις σωμάτων δὲν ἤθελε καμφθῆ ἀπὸ τὰ τόσα ἐναντία; Δὲν ἤθελε καῆ ἀπὸ τὸ πῦρ; Δὲν ἤθελεν ἀναλύσει ἀπὸ τὰ τόσα φρικτὰ κολαστήρια; Ποῖον πλοῖον ἤθελε δυνηθῆ νὰ ἀντιπαλαίσῃ μὲ τόσα ἄγρια καὶ ἀλλεπάλληλα κύματα; Ἀλλ’ ὅμως ὁ γενναῖος Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ Θεόδωρος οὔτε ἐνικήθη ἀπὸ αὐτά, οὔτε ὅλως ἐταράχθη ἢ ἐφοβήθη ἀπὸ τοὺς τιμωροῦντας.
Ὦ σὺ λοιπόν, ἄνθρωπε, ὑπὲρ ἄνθρωπον, ὅστις ἐξομοιοῦσαι μὲ τοὺς ἀσωμάτους Ἀγγέλους! Ὦ Μάρτυς τῆς ἀληθείας ἀνίκητε! Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπαινέσῃ τις τὴν ἀνδρείαν σου; Πῶς νὰ ἐγκωμιάσῃ τὴν καρτερίαν σου; Πῶς νὰ θαυμάσῃ τὴν ὑπομονήν σου; Πῶς νὰ ἐπαινέσῃ τὴν φιλοθεΐαν σου; Τὶς νὰ εἰπῇ ἀξίως καί, καθὼς πρέπει, τὰ ἐγκώμια, τὰ ὁποῖα σοῦ ἀξίζουν; Ποῖος λόγος νὰ παραστήσῃ τοὺς ὑπὲρ λόγον ἐπαίνους σου!