Εὐθυμίου τοῦ Ζυγαδινοῦ ἢ Πρωτασηκρίτου ἐγκώμιον εἰς τὸν Ἅγιον Μεγαλομάρτυρα ΘΕΟΔΩΡΟΝ τὸν ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΗΝ.

Ἀλλὰ τί ἐπιχειρῶ ἐγὼ νὰ παραστήσω τοὺς οὐρανίους μιισθούς, καὶ τὰ ὑπὲρ κατάληψιν νοητὰ ἀγαθά, τὰ ὁποῖα μέλλει νὰ ἀπολαύσῃ ὁ Μάρτυς Θεόδωρος; Ἀκόμη καὶ αὐτὰ τὰ αἰσθητὰ ἀγαθά, καὶ αὐτὴν τὴν φθειρομένην δόξαν καὶ τιμήν, τὴν ὁποίαν ἐδῶ κάτω ἀπολαμβάνει, δὲν εἶμαι ἱκανὸς νὰ παραστήσω. Διότι ἡ μὲν ἁγία ψυχὴ τοῦ Θεοδώρου εὑρίσκεται ἐν οὐρανοῖς, ὁμοῦ μὲ τὰς μακαρίας ψυχὰς τῶν ἀπ’ αἰῶνος Δικαίων· τὸ δὲ ἀθλητικὸν καὶ νικηφόρον αὐτοῦ σῶμα εὑρίσκεται τεθησαυρισμένον μέσα εἰς ἱερὰς θήκας, καὶ ἀναβλύζει εἰς ὅλους, τοὺς εὐσεβῶς αὐτὸ προσκυνοῦντας, θείας δωρεὰς καὶ χαρίσματα. Τοὺς ἀσθενεῖς ἰατρεύει· τοὺς πάσχοντας θεραπεύει· τοὺς ἐν κινδύνοις καὶ συμφοραῖς βοηθεῖ· τοὺς λυπουμένους παρηγορεῖ· τοὺς τεθλιμμένους χαροποιεῖ· τοὺς καταδίκους ἐλευθερώνει· εἰς ἐκείνους, οἵτινες χάσουν κανὲν πρᾶγμα, τὸ φανερώνει· καὶ ἁπλῶς, εἰς πάντας τοὺς αὐτὸν ἐπικαλουμένους γίνεται τὰ πάντα, κατὰ τὸν Παῦλον (Α’ Κορ. θ’ 22)· ἐπειδὴ πάντα εἶναι δυνατὰ εἰς τὸν Ἅγιον, μὲ τὴν δοθεῖσαν εἰς αὐτὸν παντοδύναμον τοῦ Θεοῦ Χάριν καὶ δύναμιν.

Ἐδῶ δὲν πρέπει νὰ φέρωμεν εἰς τὸ μέσον τοὺς ἀθλητὰς τῶν ἐξωτερικῶν ἀγώνων, τοὺς παλαιστάς, λέγω, τοὺς πυγμάχους ἢ τοὺς ἄλλους ἀθλητάς, καὶ νὰ συγκρίνωμεν μὲ αὐτοὺς τὸν Μάρτυρα Θεόδωρον, καὶ ἀκολούθως, ἐκ τῆς συγκρίσεως ταύτης καὶ ὁμοιώσεως, νὰ προσφέρωμεν εἰς τὸν Ἅγιον περισσότερον ἔπαινον. Ὄχι. Διότι καθὼς δὲν ἠμπορεῖ νὰ συγκριθῇ ὁ κάνθαρος μὲ τὸν ἀετόν, ἢ τὸ σκότος μὲ τὸν ἥλιον, τοιουτοτρόπως οὔτε οἱ ἐξωτερικοὶ ἀθληταὶ καὶ νικηταὶ δύνανται νὰ συγκριθοῦν μὲ τὸν γενναῖον Θεόδωρον. Ἐκεῖνοι μὲν διότι πρὸς αἷμα καὶ σάρκα πολεμοῦντες, νικῶσιν· οὗτος δὲ μὲ τοὺς ἀσάρκους δαίμονας, καὶ μὲ τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας πολεμήσας, κατὰ κράτος αὐτοὺς ἐνίκησε. Διὰ τοῦτο ἐκείνους μὲν ἂς ἀφήσωμεν ἔξω τοῦ λόγου μας, καὶ οὔτε τὰ ὀνόματά των ἂς ἐνθυμηθῶμεν διὰ τῶν χειλέων μας, καθὼς λέγει ὁ Δαβὶδ (Ψαλμ. ιε’ 4), καθόσον, ὄχι μόνον αὐτοί, ἀλλ’ οὔτε ὅλος ὁ φαινόμενος κόσμος εἶναι δυνατὸν νὰ συγκριθῇ μὲ τὸν μέγαν Θεόδωρον.

Ἂς πανηγυρίσωμεν λοιπὸν τὴν μνήμην τοῦ ἀθλοφόρου τούτου Μάρτυρος, καὶ ἂς κάμωμεν τὸν ἐπίλογον λέγοντες, ὅτι ὁ Μάρτυς οὗτος Θεόδωρος, ἀπὸ ἀγαθὴν ρίζαν φυτρώσας, ἐβλάστησε καρπὸς εὐκλεής, ἐπειδὴ «ἐκ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται» (Ματθ. ιβ’ 33), καθὼς εἶπεν ὁ Κύριος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Ἐνταῦθα τὸ πρωτότυπον ἔχει τὴν φράσιν «ἄχθος ἀρούρης» τοῦ Ὁμήρου, ἥτις ἑρμηνεύεται βάρος τῆς γῆς.

[2] Eἰς ἐπίρρωσιν τῶν ὅσων ἐσημειώσαμεν, σημειοῦμεν καὶ τοῦτο ἐνταῦθα, ὅτι ἐν τῇ ἀρχαιοτάτῃ περιωνύμῳ Μονῇ τοῦ Μεγάλου Σπηλαίου ἀποθησαυρίζονται ἐν ἀργυραῖς θῆκαις αἱ δύο σεπταὶ δεξιαὶ παλάμαι τῶν Ἁγίων τούτων ἐνδόξων μεγάλων Μαρτύρων Θεοδώρων Τήρωνος καὶ Στρατηλάτου.