Ὁ δὲ Χριστὸς ἀπεκρίθη πρὸς τὴν Θεοτόκον· «Ἂς ἀναχωρήσῃ ἀπὸ τὸ Μοναστήριον, καὶ ἂς ἡσυχάσῃ κατὰ μόνας». Ὅθεν ἐξελθὼν τοῦ Μοναστηρίου ἡσύχασεν ἐκεῖ πλησίον καὶ τόσον ἠγωνίσθη ὁ ἀοίδιμος, ὥστε ἠξιώθη διορατικοῦ καὶ προορατικοῦ χαρίσματος, καὶ τὴν ψυχὴν τοῦ Ἡγουμένου τοῦ Χιλανταρίου εἶδε βασανιζομένην εἰς τὸν αέρα ἀπὸ τοὺς δαίμονας καὶ εἰς τοὺς χιλανταρινοὺς Πατέρας, οἵτινες ἔκρυψαν τὸ κολοκύνθιον εἰς τὸν δρόμον, εἶπεν ὅτι ἐμβῆκεν ὄφις ἐν αὐτῷ καὶ νὰ φυλαχθῶσι μὴ πίωσιν ἀπὸ τὸν ἐν αὐτῷ οἶνον.

Αὐτὸς ὁ Ὅσιος εἶδε τὴν Θεοτόκον εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Βατοπαιδίου, κατὰ τὴν ἑορτὴν τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, ὑπηρετοῦσαν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ εἰς τὴν τράπεζαν. Ποτὲ δὲ ἀσθενήσαντος αὐτοῦ, καὶ ἐπιθυμήσαντος νὰ φάγῃ ὀλίγον ὀψάριον, ἀετὸς ἁρπάσας ὀψάριον ἀπό τινος Χριστοφόρου, ὅστις τότε εἶχεν ἐκβάλει ὀψάρια ἀπὸ τῆς θαλάσσης, τὸ ἐπῆγεν εἰς τὸν Ἅγιον. Ὅτε δὲ ἔφθασε πλησίον εἰς τὸ τέλος ὁ Ὅσιος, ἐφάνη ὁ Κύριος εἰς αὐτὸν καὶ τοῦ εἶπεν, ὅτι ἔχει νὰ πάθῃ πολλὰ ἀπὸ τοὺς δαίμονας, καὶ μετ’ ὀλίγον ἔχει νὰ ἀπέλθῃ πρὸς Αὐτόν. Φανεὶς δὲ ὁ ἄρχων τῶν δαιμόνων πρὸς αὐτόν, τόσον πολλὰ τὸν ἔδειρεν, ὥστε τὸν ἄφησεν ἡμιθανῆ καὶ οὕτω κοινωνήσας ὁ Ὅσιος τῶν θείων Μυστηρίων, παρέδωκε τὸ πνεῦμα. Θαῦμα δὲ ἠκολούθησεν εἰς τὸν θάνατόν του, διότι, ψαλλόντων τῶν ἀδελφῶν τὸ ἐκείνου Λείψανον, συνήχθησαν ὅλα τὰ ζῷα, χερσαῖα καὶ πετεινά, καὶ ἀφ’ οὗ ἐνεταφιάσθη τὸ Λείψανον τοῦ Ἁγίου, ἐφώναξεν ἕκαστον ζῷον τὴν φωνήν του, καὶ οὕτω ἀπεχώρησαν ζητηθὲν δὲ τὸ Λείψανον αὐτοῦ μετὰ ταῦτα, δὲν εὑρέθη εἰς τὸν τάφον [Σεπτεμβρίου 22α, τόμος Θʹ].

Ἐδῶ εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Ζωγράφου εὑρίσκομεν καὶ τοὺς εἰκοσιὲξ Ὁσιομάρτυρας ἢ κατὰ ἄλλους εἰκοσιτέσσαρας, οἵτινες κλεισθέντες εἰς τὸν πύργον, καὶ ἐλέγχοντες ἄνωθεν τοῦ πύργου τόν τε λατινόφρονα βασιλέα Μιχαήλ, καὶ τὸν Πατριάρχην Ἰωάννην τὸν Βέκκον ὡς κακοδόξους καὶ αἱρετικούς, κατεκάησαν ὑπ’ αὐτῶν ἐντὸς τοῦ πύργου καὶ οὕτω ἔλαβον τοῦ μαρτυρίου τὸν στέφανον [Σεπτεμβρίου 22α, τόμος Θʹ].

(ι’.) Ἂς ὑπάγωμεν καὶ εἰς τὴν Ἱερὰν καὶ περιώνυμον Μονὴν τοῦ Δοχειαρίου· καὶ ἐδῶ εὑρίσκομεν τὸν Ὅσιον καὶ θεοφόρον Εὐθύμιον, χρηματίσαντα θεῖον μὲν κατὰ σάρκα, πατέρα δὲ κατὰ πνεῦμα τοῦ Ὁσίου καὶ θεοφόρου Πατρὸς Νεοφύτου, τοῦ καὶ κτίτορος τῆς αὐτῆς Μονῆς. Οὗτος λοιπὸν ἐκ τῆς βασιλευούσης τῶν πόλεων καταγόμενος καὶ γνώριμος καὶ φίλος καταστὰς πρὸς τὸν μέγαν Πατέρα ἡμῶν Ἀθανάσιον τὸν τῆς Μεγίστης Λαύρας, πρῶτον ἔγινε κτίτωρ καὶ οἰκιστὴς τῆς ρηθείσης Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Δοχειαρίου.