Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς ΠΑΦΝΟΥΤΙΟΣ ὁ Ἀναχωρητὴς καὶ οἱ σὺν αὐτῷ μαρτυρήσαντες πεντακόσιοι τεσσαράκοντα ἕξ, ἐν ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ τγ’ (303) σταυρωθεὶς τελειοῦται.

Ὁ δὲ ἐξουσιαστὴς προσέταξεν εὐθὺς τοὺς στρατιώτας του καὶ ἔσυραν τὰ ξίφη των, καὶ κρατοῦντες αὐτὰ γυμνὰ εἰς τὰς χεῖρας, περιεκύκλωσαν τὸν Ἅγιον· ἀλλ’ ὢ τοῦ θαύματος! ἡρπάγη οὗτος ἀπ’ ἔμπροσθέν των καὶ ἔγινεν ἄφαντος· τὴν ὥραν δ’ ἐκείνην ἀνέβησαν εἰς τὸ κριτήριον οἱ δεκαὲξ παῖδες, φωνάζοντες· «Καὶ ἡμεῖς Χριστιανοὶ εἴμεθα». Λέγει πρὸς αὐτοὺς ὁ ἐξουσιαστής· «Ποῦ εἶναι οἱ γονεῖς σας; Διότι σεῖς εἶσθε ἀκόμη παῖδες καὶ δὲν εἶσθε ἱκανοὶ πρὸς ἀπολογίαν, ἀλλὰ ὑπάγετε νὰ παίξετε». Τοῦ ἀπεκρίθησαν οἱ τίμιοι παῖδες· «Ἡμεῖς εἴμεθα τέκνα τῶν τεσσαράκοντα βουλευτῶν τῶν μαρτυρησάντων πρότερον, καὶ ἔχομεν ἡλικίαν ἀρκετήν, καὶ ἐρώτησέ μας ὅ,τι θέλεις νὰ σοῦ ἀποκριθῶμεν». Ὁ ἐξουσιαστὴς τοὺς εἶπε· «Θυσιάσατε εἰς τοὺς θεούς, διὰ νὰ μὴ ἀφανισθοῦν τὰ σώματά σας βασανιζόμενα». Οἱ δὲ τίμιοι παῖδες εἶπον εἰς αὐτόν· «Βασάνισέ μας καθὼς θέλεις καὶ τότε θὰ ἴδῃς τὴν δόξαν τοῦ Θεοῦ ἡμῶν».

Βλέπων τότε ὁ ἐξουσιαστὴς πρὸς ἕνα ἐκ τῶν παίδων ἐκείνων, τὸν μικρότερον, ἕως δεκατριῶν ἐτῶν, τοῦ λέγει· «Τέκνον μου, τί θὰ κερδήσῃς, ἐὰν ἀποθάνῃς μὲ κακὸν θάνατον; Ἄκουσέ μου ὅ,τι σὲ συμβουλεύω ὡς πατήρ σου, διὰ νὰ σὲ καταστήσω εἰς μεγάλην τιμήν, νὰ σοῦ δώσω πολλὰ χρήματα καὶ νὰ γράψω εἰς τὸν βασιλέα νὰ σοῦ δώσῃ καὶ μέγα ἀξίωμα· μόνον θυσίασε εἰς τοὺς μεγάλους θεούς, εἰς τὸν Ἀπόλλωνα καὶ εἰς τὴν Ἄρτεμιν, διὰ τοὺς ὁποίους ἔγραψεν ὁ βασιλεύς, ὅτι αὐτοὶ εἶναι οἱ ζῶντες θεοί». Τὸ δὲ παιδίον τοῦ λέγει· «Ποῦ εἶναι τὸ πρόσταγμα τοῦ βασιλέως σας;». Τότε ὁ ἐξουσιαστὴς προσέταξε καὶ τὸ ἔφεραν· λαβόντες δὲ αὐτὸ οἱ μιαροὶ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων, τὸ προσεκύνησαν, ὁμοίως καὶ ὁ ἐξουσιαστὴς τὸ ἠσπάσθη πρῶτον, ἔπειτα τὸ ἔδωκεν εἰς τὸ παιδίον, τὸ ὁποῖον λαβὸν αὐτὸ τὸ ἀνέγνωσε, καὶ εἶδεν ὅτι ἦτο ὑπὸ τοῦ Διοκλητιανοῦ γεγραμμένον, νὰ προσκυνῶσιν ἑβδομήκοντα θεοὺς ὀνομαστί. Τούτου γενομένου διέταξεν ὁ ἐξουσιαστὴς καὶ ἤναψαν τὸν βωμόν, λαβὼν δὲ λιβανωτὸν ἔβαλεν εἰς τὸν βωμόν ἔπειτα εἶπεν εἰς τὸ παιδίον· «Βάλε καὶ σύ, τέκνον μου, θυμίαμα εἰς τὸν βωμόν». Τὸ δὲ παιδίον, πλησιάσαν εἰς τὸν βωμόν, ἔρριψε μέσα εἰς αὐτὸν τὸ πρόσταγμα τοῦ βασιλέως φωνάζον· «Ἕνας εἶναι ὁ Θεός, ὁ Πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ».

Ἰδόντες οἱ ἱερεῖς τῶν εἰδώλων, ὅτι ἐκαύθη τὸ βασιλικὸν πρόσταγμα, ἐγένοντο ἔξω φρενῶν ὑπὸ τοῦ θυμοῦ καὶ τῆς λύπης, ἀνέσπων τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς των καὶ ἐπλήγωνον τὰ σώματά των μὲ τὰς μαχαίρας.