ΠΑΦΝΟΥΤΙΟΣ ὁ Ὅσιος καὶ Μάρτυς ἠσκήτευε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ ἀσεβεστάτου Διοκλητιανοῦ βασιλεύσαντος τῶν Ρωμαίων κατὰ τὰ ἔτη σπδ’-τε’ (284-305), ἦτο δὲ εἴς τινα ἐπαρχίαν τῆς Αἰγύπτου καλουμένην Γεντυρίαν. Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην ἐγένετο ἐξουσιαστὴς τῆς Αἰγύπτου εἰδωλολάτρης τις, ὀνομαζόμενος Ἀρριανός, ὁ ὁποῖος ἐκίνησεν ἐκεῖ μέγαν διωγμὸν κατὰ τῶν Χριστιανῶν. Οὗτος ἀκούσας ὅτι εἰς τὰ μέρη τῆς Γεντυρίας εὑρίσκετο ὁ Ἀναχωρητὴς Παφνούτιος, ὅστις ἦτο ἄνθρωπος δίκαιος καὶ ἐπίσημος εἰς ὅλην τὴν περιοχὴν ἐκείνην καὶ σεβόμενος τὸν Χριστόν, διέταξε δύο ἑκατοντάρχους νὰ ὑπάγουν νὰ τὸν φέρουν σιδηροδέσμιον εἰς αὐτόν· ὁ δὲ Ἅγιος Παφνούτιος, μὴ γινώσκων τὰ ἐναντίον του ἀποφασισθέντα, ἀνέβη εἰς τὸ ὄρος καὶ ἠγρύπνει κατὰ τὴν συνήθειάν του.

Προσευχόμενος λοιπὸν εἰς ἐκεῖνο τὸ ὄρος ἐφάνη εἰς αὐτὸν Ἄγγελος Κυρίου λέγων· «Χαῖρε, Παφνούτιε, Ἀθλητὰ τοῦ Χριστοῦ»· εἶπε δὲ καὶ ὁ Παφνούτιος πρὸς αὐτόν· «Χαῖρε καὶ σύ, Κύριέ μου»· ἔπειτα τοῦ λέγει ὁ Ἄγγελος· «Ἀκολούθει μοι, Παφνούτιε, διὰ νὰ σκεπάσω τὸν οἶκον τὸν ὁποῖον ἀπὸ μικρὸν παιδίον ἔκτισες». (Ἐφανέρωνε δὲ μὲ τούτους τοὺς λόγους ὁ Ἄγγελος ὅτι τὴν ἀρετήν, τὴν ὁποίαν ἠγωνίζετο νὰ κατορθώσῃ ἐκ νεότητός του, ἔφθασε πλέον ὁ καιρὸς νὰ τὴν τελειώσῃ, καὶ νὰ βάλῃ εἰς αὐτὴν ὡς σκέπασμα καὶ τέλος τὸ ὑπὲρ Χριστοῦ Μαρτύριον). «Ὕπαγε λοιπὸν εἰς τὸ κελλίον σου καὶ φόρεσε τὴν ἱερατικήν σου στολήν, μὲ τὴν ὁποίαν ἀναφέρεις εἰς τὸν Θεὸν τὴν ἀναίμακτον καὶ θείαν προσφορὰν ὡς Ἱερεὺς τοῦ Ὑψίστου Θεοῦ, καὶ ὅπλισον τὸν ἑαυτόν σου, διότι ἦλθον σήμερον νὰ σὲ καλέσω εἰς τὸν νυμφῶνα τοῦ Κυρίου σου, διὰ νὰ ἀπολαύσῃς τὰ αἰώνια ἀγαθὰ τοῦ Θεοῦ, χωρὶς νὰ ἔχῃς πλέον καμμίαν φροντίδα· διότι σὲ διέβαλον ἀσεβεῖς τινες καὶ μισόχριστοι εἰς τὸν Ἀρριανὸν τὸν ἐξουσιαστήν, καὶ αὐτὸς διέταξε διακοσίους στρατιώτας νὰ σὲ ὑπάγουν δέσμιον εἰς τὸ κριτήριόν του. Ἀλλ’ ἔχε θάρρος καὶ μὴ φοβῆσαι, ὅτι ἐγὼ εἶμαι Ἄγγελος Κυρίου, καὶ καθὼς ἤμην πρότερον πλησίον τῶν γονέων σου, θὰ εἶμαι καὶ τώρα ὁμοῦ μὲ σέ, καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς θὰ σὲ ἐνδυναμώσῃ καὶ θὰ σὲ κάμῃ νὰ καταισχύνῃς τὸν Ἀρριανὸν καὶ τὰ εἴδωλά του». Ἀκούσας δὲ ταῦτα ὁ μακάριος Παφνούτιος, ἐμβῆκεν εἰς τὸ κελλίον του καὶ φορέσας τὴν ἱερατικὴν στολὴν ἐξῆλθεν εὐφραινόμενος, ὡς νὰ ἐκαλεῖτο εἰς τράπεζαν καὶ διασκέδασιν· καὶ καθὼς ἐβάδιζεν εἰς τὴν ὁδὸν πρὸς τὴν Αἴγυπτον, τὸν ἐκράτησεν ἐκ τῆς χειρὸς ὁ Ἄγγελος καὶ συνωδοιπόρει ὁμιλῶν μετ’ αὐτοῦ περὶ τῶν ἐν οὐρανοῖς μυστηρίων, ἕως τοῦ Νείλου ποταμοῦ, καὶ τότε ὁ Ἄγγελος, φανερώσας εἰς αὐτὸν πάντα ὅσα ἔμελλε νὰ πάθῃ, ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανούς.