Ἐν ᾧ ταῦτα ἐγίνοντο, ἐγνωστοποιήθη καὶ εἰς τὴν πόλιν τὸ γεγονὸς τοῦτο καὶ πολὺς κόσμος ἔτρεξαν νὰ μάθωσι τί ἐζήτουν οἱ ἀξιωματικοὶ ἐκεῖνοι, ἐθαύμαζον δὲ λέγοντες· «Πόσον μέγας ἦτο αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος καὶ πῶς κατήντησεν εἰς τὸν τόπον μας!». Ἐκεῖνοι δέ, παρουσιάσαντες εἰς αὐτὸν τὴν αὐτοκρατορικὴν διαταγήν, τὸν ἐνέδυσαν μὲ τὴν στρατιωτικὴν τοῦ βαθμοῦ του στολὴν καὶ ἀκολούθως ἀνεχώρησαν μετ’ αὐτοῦ εἰς Ρώμην· οἱ δὲ κάτοικοι τῆς πόλεως τοὺς συνώδευσαν μέχρι τινός, ἕως οὗ ὁ Ἅγιος Εὐστάθιος τοὺς παρήγγειλε νὰ μὴ προχωρήσουν περισσότερον, ἀλλὰ νὰ ἐπιστρέψουν εἰς τὰς οἰκίας των. Καθ᾽ ὁδὸν ὁ Ἅγιος ἐξιστόρησεν εἰς τοὺς ἀπεσταλμένους ὅλα τὰ συμβάντα εἰς αὐτόν, ἤτοι τὴν παρουσίαν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πῶς ὠνομάσθη Εὐστάθιος εἰς τὸ ἅγιον Βάπτισμα, τὴν ἁρπαγὴν τῆς γυναικός του ὑπὸ τοῦ πλοιάρχου καὶ τῶν τέκνων του ὑπὸ τῶν θηρίων, καὶ ἐν γένει ὅλα τὰ ἀτυχήματά του. Μετὰ πορείαν δεκαπέντε ἡμερῶν ἔφθασαν εἰς τὴν Ρώμην· ὁ δὲ Τραϊανός, ὡς ἤκουσε τοῦτο, ἐξῆλθεν εἰς προϋπάντησίν του καὶ τὸν ἐφίλησε, τὸν ἠρώτησε δὲ διατί ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς Ρώμης· τότε ἐκεῖνος διηγήθη καὶ εἰς αὐτὸν παρουσίᾳ καὶ εἰς ἐπήκοον παντὸς τοῦ λαοῦ ὅσα τοῦ συνέβησαν, καὶ ἐγένετο χαρὰ μεγάλη εἰς ὅλον τὸ στράτευμα διὰ τὴν διάσωσιν καὶ εὕρεσιν τοῦ Ἁγίου· ὁ δὲ αὐτοκράτωρ τὸν παρεκάλεσε νὰ περιζωσθῇ πάλιν τὴν ζώνην τοῦ στρατηλάτου.
Τούτου γενομένου ὁ Ἅγιος ἀπηρίθμησε τὸν ὑπάρχοντα στρατὸν καὶ τὸν εὗρεν ὀλιγώτερον παρ’ ὅσον ἐχρειάζετο· διὰ τοῦτο ἔλαβε διαταγὴν αὐτοκρατορικὴν νὰ στρατολογήσῃ ὅσους ἤθελεν ἀκόμη ἀπὸ ὅλον τὸ κράτος. Ἡ διαταγὴ δὲ αὕτη ἔφθασε καὶ εἰς τὴν πόλιν ὅπου εὑρίσκοντο τὰ τέκνα τοῦ Ἁγίου, αἱ δὲ ἀρχαὶ αὐτῆς κατέγραψαν ταῦτα εἰς τὴν στρατολογίαν, καθὸ ξένα καὶ ἀπροστάτευτα· ἦσαν δὲ καὶ τὰ δύο ὡραιότατα καὶ εἰς ὥριμον ἡλικίαν, καὶ ἐκ τῆς φυσιογνωμίας των ἐφαίνοντο ὅτι κατήγοντο ἀπὸ οἰκογένειαν ἀριστοκρατικήν.
Ἀφοῦ συνήχθησαν ὅλοι οἱ νεοσύλλεκτοι καὶ διῃρέθησαν εἰς δεκαρχίας, ἑκατονταρχίας καὶ τάγματα, τὰ δύο ἐκεῖνα παιδία, ἐπειδὴ ὁ Ἅγιος τὰ εἶδε πολὺ ὡραῖα, φρόνιμα καὶ εὐπαρουσίαστα, τὰ διέταξε νὰ τὸν ὑπηρετῶσιν εἰς τὴν τράπεζαν. Ἡ ἐκστρατεία ἐκείνη ηὐδοκίμησε, διότι ὅλας τὰς πόλεις καὶ τὰ φρούρια, ὅσα εἶχον περιέλθει εἰς τὴν ἐξουσίαν τῶν ἀποστατῶν, ὁ Ἅγιος Εὐστάθιος πολεμήσας καὶ νικήσας αὐτούς, τὰ ἀνέκτησεν.