Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Α’ καὶ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Β’ διατελεσάντων ἀμφοτέρων Ἀρχιεπισκόπων Λαρίσης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1490-1541 καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντων.

Ἕνας ἀσεβὴς Ἄραψ εἰς ἓν λαρισαϊκὸν κτῆμα, βλέπων τοὺς Χριστιανοὺς λιτανεύοντας μὲ τὴν ἁγίαν κάραν καὶ με ἱερὰς εἰκόνας, καὶ τῶν Ἱερέων ὄντων περιβεβλημένων τὰς ἱερατικὰς στολάς, καὶ τῶν Χριστιανῶν βοώντων τὸ «Κύριε, ἐλέησον», ἀπὸ τὸν φθόνον καὶ τὴν χριστιανομαχίαν του ὕβρισε τὴν Ἁγίαν κάραν, καὶ ἐβλασφήμησε τὸν Ἅγιον· καὶ εὐθύς, ὢ τοῦ θαύματος καὶ ὢ τῆς μεγάλης πίστεως τῶν Χριστιανῶν! ἔπεσεν ἀπὸ τὸ ἀνώγαιον κάτω εἰς τὴν αὐλήν, καὶ ἐταράττετο κυλιόμενος καὶ ἀφρίζων ὡς δαιμονιῶν· μετὰ πολλὴν δὲ ὥραν ἦλθεν εἰς τὸν ἑαυτόν του, καὶ ἐγερθεὶς ὀλίγον διηγήθη πῶς ἔπεσεν ἀπὸ τὸ ἀνώγαιον κάτω λέγων· «Ἐγώ, ἀκούων μέσα ἀπὸ τὰ δωμάτια μου τοὺς Χριστιανοὺς βοῶντας τὸ «Κύριε, ἐλέησον» καὶ βλέπων τοὺς Ἱερεῖς ἐνδεδυμένους χρυσᾶ ὑποκάμισα, καὶ κρατοῦντας καὶ ἓν κιβώτιον ἀσημένιον, ὕβρισα ὁ ἀνόητος καὶ τοὺς Ἱερεῖς καὶ τὸν Ἅγιόν των, καὶ εὐθὺς βλέπω ὀπίσω μου ἕνα Καλόγηρον, ὅστις μὲ ὤθησε, καὶ ἔπεσα κάτω. Τώρα σᾶς παρακαλῶ, Χριστιανοί, νὰ τὸν παρακαλέσετε ἐκεῖνον ὅπου εἶδον, νὰ μὴ ἔλθῃ πάλιν καὶ μὲ πνίξῃ, καὶ σᾶς κάμνω ὅρκον εἰς τὴν πίστιν μου, ὅτι δὲν τὸν ὑβρίζω ἄλλην φοράν, καὶ μάλιστα νὰ τὸν ἔχω καὶ φίλον μου». Καὶ ἄλλους πολλοὺς Ὀθωμανοὺς ὑβριστὰς ἐτιμώρησεν ὁ Ἅγιος ἀοράτως, καὶ τοὺς ἐφοβέρισε· διὰ τοῦτο καὶ τὸν ὡμολογοῦσαν ὡς Ἅγιον· πολλάκις δὲ ὁ Ἅγιος Βησσαρίων οὗτος ἐφάνη ὡς ζῶν εἰς τεθλιμμένους, οἵτινες τὸν ἐπεκαλέσθησαν μὲ εὐλάβειαν, καὶ εἰς ἀσθενεῖς καὶ πεφυλακισμένους, καθὼς καὶ ὅταν ἔζη ὁ μακάριος ἐπήγαινε παρηγορῶν τοὺς τεθλιμμένους ἀσθενεῖς.

Εἰς ἓν χωρίον τῆς πεδιάδος ἐκαυχᾶτο εἷς μάταιος ἆνθρωπος ὅτι δὲν ἔμβαινε πανώλης εἰς τὸ χωρίον του, ἐπειδὴ ἦτο ἐμποδισμένη ἀπὸ τοὺς προπάτορας τοῦ χωρίου· ἐμολύνθη ὅμως καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος καὶ ἐξεβλήθη τοῦ χωρίου του ὡς μεμολυσμένος· ἐφάνη δὲ εἰς αὐτὸν κατακείμενον καὶ ἀλγοῦντα, ὅτι δύο γυναῖκες γερόντισσαι τὸν ἔσυρον βιαίως νὰ τὸν πνίξουν εἰς τὸν ἐκεῖ παραρρέοντα ρύακα, καὶ φανεὶς ὁ Ἅγιος τὰς ἐπετίμησε, καὶ ἠλευθέρωσε τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ τὴν πανώλη, ὁ ὁποῖος ἐλευθερωθεὶς διηγεῖτο τὸ θαῦμα τοῦ Ἁγίου, καὶ κατηγόρει τὸν ἑαυτόν του ὡς ἄγνωστον· καὶ πολλοὺς ἄλλους ἀναριθμήτους ἠλευθέρωσεν ὁ Ἅγιος ἀπὸ τὴν πανώλη καὶ ἀπὸ ἄλλας δεινὰς ἀσθενείας καὶ διαφόρους περιστάσεις. Πολλὰ δὲ καὶ ἀναρίθμητα ἐτέλεσε θαύματα καὶ καθ’ ἑκάστην ἐπιτελεῖ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὕτω λέγει ὁ βιογράφος. Πιθανὸν ὅμως νὰ ἦτο τότε Μητροπολίτης ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Αʹ ἢ ὁ ἀμέσως τούτου διάδοχος, διότι κατὰ τοὺς μητροπολιτικοὺς πίνακας Λαρίσης μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Αʹ καὶ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ ἀναφέρονται δύο ἂν μὴ καὶ τρεῖς ἕτεροι Ἱεράρχαι κάτοχοι τοῦ μεγάλου θρόνου Λαρίσης. Εἶναι δὲ οὗτοι οἱ ἑξῆς: (1.) Θεοδόσιος διάδοχος Βησσαρίωνος Αʹ καὶ προκάτοχος Διονυσίου Αʹ· (2.) Διονύσιος Αʹ ἀποθανὼν τῇ 28ῃ Μαρτίου 1510· (3.) Μᾶρκος ὁ πνευματικὸς πατὴρ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ (1518-1520). Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Βʹ ἢ ὑπετάγη εἰς τὸν ἱερὸν Μᾶρκον πρὸ τῆς ἀνόδου του εἰς τὸν μητροπολικὸν θρόνον Λαρίσης ἢ ὅτι ὑποταγεὶς εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Λαρίσης παρέμεινε μετὰ τὸν θάνατον αὐτου εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μάρκου.

[2] Εἰς τὴν Μητρόπολιν Λαρίσης ὑπέκειντο τότε οἱ Ἐπίσκοποι Δημητριάδος, Τρίκκης, Σταγῶν, Γαρδικίου, Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων, Λιδωρικίου, Σκιάθου καὶ Σκοπέλου, Θαυμακοῦ καὶ Ζητουνίου.

[3] Τοῦτο ἐγένετο πρὸ τῆς ἀνακηρύξεως ὡς Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

[4] Σταγοὶ ὠνομάζετο παλαιὰ ἡ νῦν Καλαμπάκα κειμένη βορείως τῆς πόλεως Τρικκάλων καὶ ἀπέχουσα αὐτῆς περὶ τὰ δέκα ἐννέα χιλιόμετρα.

[5] Οὗτος ἦτο ὁ Ἱερεμίας Αʹ πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη τὸ πρῶτον 1520-1522, τὸ δεύτερον 1523-1537 καὶ τὸ τρίτον 1537-1545.

[6] Ἡ ἡμερομηνία αὕτη φέρεται σημειωμένη ἐπὶ χειρογράφου κώδικος τῆς Ἱ. Μονῆς, ὁ δὲ Ἱερόθεος λέγει ὅτι περὶ τὸ ἔτος 1550 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος.

[7] Σημειωτέον χάριν τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, ὅτι ἐν ἔτει 1798 ἐπὶ Ἀρχιμανδρίτου καὶ Ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς καὶ εὐαγοῦς ταύτης Μονῆς κυρίου Ἱεροθέου, καὶ ἐπὶ Σκευοφύλακος κυρίου Εὐθυμίου, ἀνηγέρθη καὶ ἀνῳκοδομήθη δι᾽ ἐπιμελείας αὐτῶν ἐκ βάθρων ὁ Ναὸς οὗτος τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἐγένετο Ναὸς περικαλλὴς καὶ θαυμάσιος, θολοσκέπαστος καὶ ἔχων τρούλλους ὡραιοτάτους καὶ χοροὺς ἔνδον ἐπιτηδειοτάτους. Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅπου ἔκτιζον οἱ κτίσται τὸν παντοκρατορικὸν τροῦλλον, καὶ ἄλλοι ἔσκαπτον τὸ ἔδαφος, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἔμπροσθεν εἰς τὰ βημόθυρα κενός· ὅμως τόσην ἄρρητον εὐωδίαν ἀνέδιδεν, ὥστε ἔπεσον οἱ κτίσται ἀπὸ τὸ ἐπάνω τοῦ Ναοῦ, ἀλλὰ δὲν ἐβλάβησαν παντελῶς.

[8] Ἡ Μονὴ Δουσίκου τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων κεῖται παρὰ τὸ χωρίον Μεγάλαι Πύλαι ἢ Μεγάλη Πόρτα, εἰς τὸ ὁποῖον καὶ ἐγεννήθη ὁ Ἅγιος. Τοῦτο κεῖται πρὸς δυσμὰς τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων καὶ ἀπέχει αὐτῆς περὶ τὰ 16 χιλιόμετρα.