Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Α’ καὶ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Β’ διατελεσάντων ἀμφοτέρων Ἀρχιεπισκόπων Λαρίσης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1490-1541 καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντων.

Ἐπειδὴ δὲ διάφορα εἶναι τὰ χαρίσματα καὶ αἱ ἐνέργειαι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὰ ὁποῖα μοιράζει εἰς τοὺς Ἁγίους τὸ ἓν καὶ τὸ αὐτὸ Πνεῦμα, κατὰ τὴν ἀναλογίαν καὶ τὸν βαθμὸν τῆς ἑκάστου ξεχωριστῆς δεκτικῆς δυνάμεως καὶ καθαρότητος, ὡς λέγει ὁ μακάριος Παῦλος. «Διαιρέσεις δὲ χαρισμάτων εἰσί, τὸ δὲ αὐτὸ πνεῦμα. Καὶ διαιρέσεις διακονιῶν εἰσι, καὶ ὁ αὐτὸς Κύριος. Καὶ διαιρέσεις ἐνεργημάτων εἰσίν, ὁ δὲ αὐτός ἐστι Θεὸς ὁ ἐνεργῶν τὰ πάντα ἐν πᾶσι» (Α’ Κορινθ. ιβ’ 4-6). Διὰ τοῦτο, καθὼς λόγου χάριν ἔδωκεν ὁ Θεὸς εἰς μὲν τὸν Ἅγιον Ἀρτέμιον τὸ νὰ ἰατρεύῃ τὰ ζῷα, εἰς δὲ τὸν Ἅγιον Τρύφωνα τὸ νὰ διώκῃ τὰ βλαπτικὰ ζῳύφια ἀπὸ τοὺς κήπους, καὶ εἰς ἄλλους Ἁγίους ἄλλο, οὕτως ἔδωκε καὶ εἰς τὸν Ἅγιον Βησσαρίωνα τὸ νὰ διώκῃ τὴν πανώλην καὶ διὰ μέσου τῆς σεβασμίας αὐτοῦ καὶ παντίμου κάρας νὰ γίνεται πανταχοῦ τοῦ πάθους τούτου ἰατρὸς ταχύτατος, καὶ μέγας ἀντιλήπτωρ καὶ βοηθός· καὶ τοῦτο τὸ βλέπομεν νὰ γίνεται καθ’ ἑκάστην ἡμέραν εἰς πολλοὺς καὶ διαφόρους τόπους.

Διότι εἰς ὅποιον τόπον ἀκολουθήσῃ ἡ βρωμερὰ αὕτη καὶ θανατηφόρος πληγή, καὶ προσκαλεσθῇ ἐκεῖθεν μετ’ εὐλαβείας ἡ θαυματουργὸς αὕτη καὶ πάντιμος κάρα τοῦ Ἁγίου τούτου Βησσαρίωνος, εὐθὺς ὡς ἐκτελέσουν ἁγιασμὸν μὲ αὐτήν, καὶ παρακαλέσουν ὅλοι τὸν Θεὸν διὰ τοῦ Ἁγίου μὲ πίστιν θερμήν, καὶ μὲ ἀναστεναγμοὺς καὶ δάκρυα, ὢ τῆς θαυμαστῆς καὶ μεγίστης τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος χάριτος! εὐθύς, λέγω, καὶ ἐν τῷ ἅμα παύει ἡ φθορὰ τῆς ἀσθενείας αὐτῆς· καὶ ὄχι μόνον εἰς τοὺς τόπους τῆς Θεσσαλίας, τῆς Στερεᾶς Ἑλλάδος καὶ τῆς Ἠπείρου θαυματουργεῖ ἡ ἁγία αὐτοῦ κάρα καὶ ἡ ἁγία του σιαγών, καὶ προσκαλεῖται διὰ τὴν τοιαύτην τῆς πανώλους ἀσθένειαν, καὶ δι’ ἄλλας ἀκόμη πληγὰς καὶ νόσους, ἀλλὰ καὶ εἰς αὐτὴν τὴν περίφημον Οὑγγροβλαχίαν, εἰς τὴν ὁποίαν ἔχομεν παράδοσιν ὅτι ὑπῆγεν ἐν τῇ ζωῇ του ὁ Ἅγιος, ἢ προσκληθεὶς διὰ τὴν πολλήν του φήμην καὶ ἁγιότητα, ἢ διὰ χρείαν τῆς οἰκοδομῆς τοῦ Μοναστηρίου.

Εἰς τὴν Οὑγγροβλαχίαν μεταβὰς ὁ Ἅγιος, ηὐλόγησε τὸν τόπον ἐκεῖνον καὶ ἐλειτούργησε κατόπιν ἀδείας τοῦ Πατριάρχου καὶ τοῦ ἐκεῖσε ἀρχιερατεύοντος ὡς καὶ τοῦ τότε ἡγεμόνος· φαίνεται δὲ ἐν τῷ Μοναστηρίῳ τῷ καλουμένῳ Ἄρντζεσι καὶ ἓν ἀντιμήνσιον καθιερωμένον ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος, γράφον τάδε: «Ὁ ταπεινὸς Μητροπολίτης Λαρίσης Βησσαρίων».


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὕτω λέγει ὁ βιογράφος. Πιθανὸν ὅμως νὰ ἦτο τότε Μητροπολίτης ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Αʹ ἢ ὁ ἀμέσως τούτου διάδοχος, διότι κατὰ τοὺς μητροπολιτικοὺς πίνακας Λαρίσης μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Αʹ καὶ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ ἀναφέρονται δύο ἂν μὴ καὶ τρεῖς ἕτεροι Ἱεράρχαι κάτοχοι τοῦ μεγάλου θρόνου Λαρίσης. Εἶναι δὲ οὗτοι οἱ ἑξῆς: (1.) Θεοδόσιος διάδοχος Βησσαρίωνος Αʹ καὶ προκάτοχος Διονυσίου Αʹ· (2.) Διονύσιος Αʹ ἀποθανὼν τῇ 28ῃ Μαρτίου 1510· (3.) Μᾶρκος ὁ πνευματικὸς πατὴρ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ (1518-1520). Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Βʹ ἢ ὑπετάγη εἰς τὸν ἱερὸν Μᾶρκον πρὸ τῆς ἀνόδου του εἰς τὸν μητροπολικὸν θρόνον Λαρίσης ἢ ὅτι ὑποταγεὶς εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Λαρίσης παρέμεινε μετὰ τὸν θάνατον αὐτου εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μάρκου.

[2] Εἰς τὴν Μητρόπολιν Λαρίσης ὑπέκειντο τότε οἱ Ἐπίσκοποι Δημητριάδος, Τρίκκης, Σταγῶν, Γαρδικίου, Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων, Λιδωρικίου, Σκιάθου καὶ Σκοπέλου, Θαυμακοῦ καὶ Ζητουνίου.

[3] Τοῦτο ἐγένετο πρὸ τῆς ἀνακηρύξεως ὡς Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

[4] Σταγοὶ ὠνομάζετο παλαιὰ ἡ νῦν Καλαμπάκα κειμένη βορείως τῆς πόλεως Τρικκάλων καὶ ἀπέχουσα αὐτῆς περὶ τὰ δέκα ἐννέα χιλιόμετρα.

[5] Οὗτος ἦτο ὁ Ἱερεμίας Αʹ πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη τὸ πρῶτον 1520-1522, τὸ δεύτερον 1523-1537 καὶ τὸ τρίτον 1537-1545.

[6] Ἡ ἡμερομηνία αὕτη φέρεται σημειωμένη ἐπὶ χειρογράφου κώδικος τῆς Ἱ. Μονῆς, ὁ δὲ Ἱερόθεος λέγει ὅτι περὶ τὸ ἔτος 1550 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος.

[7] Σημειωτέον χάριν τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, ὅτι ἐν ἔτει 1798 ἐπὶ Ἀρχιμανδρίτου καὶ Ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς καὶ εὐαγοῦς ταύτης Μονῆς κυρίου Ἱεροθέου, καὶ ἐπὶ Σκευοφύλακος κυρίου Εὐθυμίου, ἀνηγέρθη καὶ ἀνῳκοδομήθη δι᾽ ἐπιμελείας αὐτῶν ἐκ βάθρων ὁ Ναὸς οὗτος τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἐγένετο Ναὸς περικαλλὴς καὶ θαυμάσιος, θολοσκέπαστος καὶ ἔχων τρούλλους ὡραιοτάτους καὶ χοροὺς ἔνδον ἐπιτηδειοτάτους. Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅπου ἔκτιζον οἱ κτίσται τὸν παντοκρατορικὸν τροῦλλον, καὶ ἄλλοι ἔσκαπτον τὸ ἔδαφος, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἔμπροσθεν εἰς τὰ βημόθυρα κενός· ὅμως τόσην ἄρρητον εὐωδίαν ἀνέδιδεν, ὥστε ἔπεσον οἱ κτίσται ἀπὸ τὸ ἐπάνω τοῦ Ναοῦ, ἀλλὰ δὲν ἐβλάβησαν παντελῶς.

[8] Ἡ Μονὴ Δουσίκου τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων κεῖται παρὰ τὸ χωρίον Μεγάλαι Πύλαι ἢ Μεγάλη Πόρτα, εἰς τὸ ὁποῖον καὶ ἐγεννήθη ὁ Ἅγιος. Τοῦτο κεῖται πρὸς δυσμὰς τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων καὶ ἀπέχει αὐτῆς περὶ τὰ 16 χιλιόμετρα.