Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Α’ καὶ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Β’ διατελεσάντων ἀμφοτέρων Ἀρχιεπισκόπων Λαρίσης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1490-1541 καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντων.

Αἰσχυνέσθωσαν λοιπὸν οἱ Λατῖνοι, διαβάλλοντες τὴν Ἀνατολικὴν Ἐκκλησίαν καὶ λέγοντες ὅτι ἀφοῦ ἐχωρίσθη ἀπὸ τὴν Δυτικὴν, κανένα Ἅγιον ἀνατολικὸν δὲν ἀπέκτησε· καὶ αὐτοὶ οἱ ἴδιοι ἠγόρασαν τὰ ἅγια λείψανα τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος, καὶ ἄλλων νεωτέρων Ἁγίων τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, καὶ τὰ προσκυνοῦσι μετ᾽ εὐλαβείας· ὅθεν ἄς συμπεράνουν, ὅτι ἂν ἡ Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία κάμνῃ ἅγια τέκνα καὶ καρποὺς ἁγίους, φανερὸν εἶναι ὅτι καὶ αὐτὴ ὡς μήτηρ τούτων καὶ ρίζα, Ἁγία εἶναι καὶ Ὀρθόδοξος, καὶ τὰ δόγματα αὐτῆς εἶναι ἅγια καὶ ὀρθόδοξα, διὰ τὰ ὁποῖα καὶ ὁ Κύριος εἶναι καὶ μέλλει νὰ εἶναι πάντοτε μὲ αὐτήν, καθὼς ὑπεσχέθη μόνος του· «Ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. κη’ 20)· καὶ ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος ποτὲ δὲν ἔλειψεν, οὔτε λείπει, οὔτε ποτὲ θὰ λείψῃ ἀπὸ αὐτὴν εἰς τὸν αἰῶνα, κατὰ τὴν ὑπόσχεσιν τοῦ Κυρίου τὴν λέγουσαν· «Ἐρωτήσω τὸν Πατέρα, καὶ ἄλλον Παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ’ ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα» (Ἰωάν. ιδ’ 16).

Κατ’ οἰκονομίαν δὲ Θεοῦ καὶ κατὰ βούλησιν τοῦ Ἁγίου, ὁ προρρηθεὶς Ἀγαρηνός, ἂν καὶ ἐψηλάφησεν ἱκανῶς, δὲν εὗρεν ὅμως τὴν πάντιμον κάραν τοῦ Ἁγίου, ἀλλ’ ἔμεινε κεκρυμμένη εἰς ἓν μέρος διὰ νὰ τὴν ἔχουν παρηγορίαν οἱ Ἀδελφοὶ καὶ Πατέρες, καὶ διὰ νὰ μὴ στερηθῇ τελείως ἀπὸ τοιοῦτον θησαυρὸν ἡ Ἱερὰ Μονὴ αὕτη, τὴν ὁποίαν ἔκτισε μὲ τόσους κόπους καὶ ἱδρῶτας ὁ Ἅγιος. Ὡς δὲ ἔμαθον οἱ Πατέρες τοῦ Μοναστηρίου, ὅτι ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἠνοίχθη, ἔδραμον παρευθὺς μὲ πολλὴν σπουδήν, καὶ εὑρόντες τὸν τάφον ἐσκαμμένον καὶ κενὸν ἀπὸ τὸ λείψανον τοῦ Ἁγίου, ὑπερβαλλόντως ἐλυπήθησαν· ἐρευνήσαντες δὲ καλλίτερον, εὗρον τὴν σεβασμίαν κάραν τοῦ Ἁγίου εὐωδιάζουσαν ὡς ρόδον εὔοσμον καὶ κρίνον ἡδύπνοον, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν ὑπὲρ πάντα τὰ ρόδα καὶ κρίνα καὶ νάρδους καὶ κρόκους καὶ ξύλα τοῦ Λιβάνου, καὶ ὑπὲρ πᾶσαν ἄλλην εὐωδίαν τῶν γηΐνων πραγμάτων, καθὼς δύναται ἕκαστος νὰ αἰσθανθῇ καὶ νὰ εὐφρανθῇ αἰσθητῶς καὶ νοητῶς, προσκυνῶν αὐτὴν καὶ ἀσπαζόμενος μετ’ εὐλαβείας καὶ πίστεως, καὶ πλησιάζων εἰς αὐτὴν τὸ αἰσθητήριον τῆς ὀσφρήσεώς του· οὕτω λοιπὸν ἔφεραν αὐτὴν οἱ Μοναχοὶ ἐπάνω εἰς τὸ Μοναστήριον, καὶ ἀπέθεντο ὡς θησαυρὸν ἀτίμητον καὶ κειμήλιον τῶν κειμηλίων ἁπάντων τοῦ Μοναστηρίου πολυτελέστατον, τὸ ὁποῖον ἐτίμησεν, ἐδόξασεν, ἐμεγάλυνε καὶ ἐθαυμάστωσεν εἰς ὅλον τὸν κόσμον τὸ ἱερὸν τοῦτο Μοναστήριον, ὑπὲρ πάντα τὰ ἄλλα αὐτοῦ σκεύη καὶ πράγματα, κινητὰ καὶ ἀκίνητα, ὁ δὲ τάφος τοῦ Ἁγίου κατέστη ὡς ἄλλη πηγὴ τοῦ Σιλωάμ, εἰς τὴν ὁποίαν προστρέχουσι πανταχόθεν ἀσθενεῖς λαμβάνοντες τῶν νοσημάτων των τὴν ἴασιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὕτω λέγει ὁ βιογράφος. Πιθανὸν ὅμως νὰ ἦτο τότε Μητροπολίτης ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Αʹ ἢ ὁ ἀμέσως τούτου διάδοχος, διότι κατὰ τοὺς μητροπολιτικοὺς πίνακας Λαρίσης μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Αʹ καὶ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ ἀναφέρονται δύο ἂν μὴ καὶ τρεῖς ἕτεροι Ἱεράρχαι κάτοχοι τοῦ μεγάλου θρόνου Λαρίσης. Εἶναι δὲ οὗτοι οἱ ἑξῆς: (1.) Θεοδόσιος διάδοχος Βησσαρίωνος Αʹ καὶ προκάτοχος Διονυσίου Αʹ· (2.) Διονύσιος Αʹ ἀποθανὼν τῇ 28ῃ Μαρτίου 1510· (3.) Μᾶρκος ὁ πνευματικὸς πατὴρ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ (1518-1520). Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Βʹ ἢ ὑπετάγη εἰς τὸν ἱερὸν Μᾶρκον πρὸ τῆς ἀνόδου του εἰς τὸν μητροπολικὸν θρόνον Λαρίσης ἢ ὅτι ὑποταγεὶς εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Λαρίσης παρέμεινε μετὰ τὸν θάνατον αὐτου εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μάρκου.

[2] Εἰς τὴν Μητρόπολιν Λαρίσης ὑπέκειντο τότε οἱ Ἐπίσκοποι Δημητριάδος, Τρίκκης, Σταγῶν, Γαρδικίου, Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων, Λιδωρικίου, Σκιάθου καὶ Σκοπέλου, Θαυμακοῦ καὶ Ζητουνίου.

[3] Τοῦτο ἐγένετο πρὸ τῆς ἀνακηρύξεως ὡς Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

[4] Σταγοὶ ὠνομάζετο παλαιὰ ἡ νῦν Καλαμπάκα κειμένη βορείως τῆς πόλεως Τρικκάλων καὶ ἀπέχουσα αὐτῆς περὶ τὰ δέκα ἐννέα χιλιόμετρα.

[5] Οὗτος ἦτο ὁ Ἱερεμίας Αʹ πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη τὸ πρῶτον 1520-1522, τὸ δεύτερον 1523-1537 καὶ τὸ τρίτον 1537-1545.

[6] Ἡ ἡμερομηνία αὕτη φέρεται σημειωμένη ἐπὶ χειρογράφου κώδικος τῆς Ἱ. Μονῆς, ὁ δὲ Ἱερόθεος λέγει ὅτι περὶ τὸ ἔτος 1550 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος.

[7] Σημειωτέον χάριν τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, ὅτι ἐν ἔτει 1798 ἐπὶ Ἀρχιμανδρίτου καὶ Ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς καὶ εὐαγοῦς ταύτης Μονῆς κυρίου Ἱεροθέου, καὶ ἐπὶ Σκευοφύλακος κυρίου Εὐθυμίου, ἀνηγέρθη καὶ ἀνῳκοδομήθη δι᾽ ἐπιμελείας αὐτῶν ἐκ βάθρων ὁ Ναὸς οὗτος τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἐγένετο Ναὸς περικαλλὴς καὶ θαυμάσιος, θολοσκέπαστος καὶ ἔχων τρούλλους ὡραιοτάτους καὶ χοροὺς ἔνδον ἐπιτηδειοτάτους. Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅπου ἔκτιζον οἱ κτίσται τὸν παντοκρατορικὸν τροῦλλον, καὶ ἄλλοι ἔσκαπτον τὸ ἔδαφος, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἔμπροσθεν εἰς τὰ βημόθυρα κενός· ὅμως τόσην ἄρρητον εὐωδίαν ἀνέδιδεν, ὥστε ἔπεσον οἱ κτίσται ἀπὸ τὸ ἐπάνω τοῦ Ναοῦ, ἀλλὰ δὲν ἐβλάβησαν παντελῶς.

[8] Ἡ Μονὴ Δουσίκου τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων κεῖται παρὰ τὸ χωρίον Μεγάλαι Πύλαι ἢ Μεγάλη Πόρτα, εἰς τὸ ὁποῖον καὶ ἐγεννήθη ὁ Ἅγιος. Τοῦτο κεῖται πρὸς δυσμὰς τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων καὶ ἀπέχει αὐτῆς περὶ τὰ 16 χιλιόμετρα.