Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Α’ καὶ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Β’ διατελεσάντων ἀμφοτέρων Ἀρχιεπισκόπων Λαρίσης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1490-1541 καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντων.

Σελίδα 14 από 32

διότι ἐκείνη, ἂν καὶ ἔγινε διὰ θαυματουργίας τοῦ Θεοῦ, ἀλλ’ ἔγινε μίαν μόνην φοράν, καὶ ὄχι ἄλλην· αὕτη δέ, ἂν καὶ ἔγινε διὰ τέχνης ἀνθρωπίνης, μένει ὅμως εἰς πολλοὺς χρόνους, ἐλευθερώνουσα πάντοτε ὅλους τοὺς διερχομένους ἀπὸ τὴν ζημίαν καὶ κόπωσιν τῆς μακρᾶς ὁδοιπορίας, καὶ ἀπὸ αὐτὸν τὸν θάνατον τοῦ πνιγμοῦ ἐξ ὑδάτων. Ὄχι δὲ μόνον τὴν γέφυραν αὐτήν, ἀλλὰ καὶ ἄλλας πολλὰς γεφύρας καὶ δρόμους πολλοὺς ᾠκοδόμησε καὶ κατεσκεύασεν ὁ Ἅγιος εἰς ὅλην τὴν Θεσσαλίαν, καὶ ἄλλα μὲν ἀνεκαίνισε μόνον καὶ ἐστερέωσεν, ἄλλα δὲ καὶ ἐκ θεμελίων ἔκτισε καὶ τοιουτοτρόπως ἔγινεν εἰς ὅλους παντοδαπὸς εὐεργέτης καὶ προθυμότατος ἀντιλήπτωρ καὶ βοηθός· διότι ἐγνώριζεν ὁ μακάριος, ὅτι μὲ κανὲν ἄλλο μέσον δὲν γίνεται ὁ ἄνθρωπος ὅμοιος μὲ τὸν Θεὸν εἰμὴ μὲ τὸ νὰ εὐεργετῇ καὶ νὰ κάμνῃ καλὸν εἰς τοὺς ἀδελφούς του, καθὼς λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Οὐδενὶ ἄλλῳ ἄνθρωπος Θεῷ ὁμοιοῦται, ὡς τῷ εὖ ποιεῖν».

Ταῦτα μὲν εἶναι τὰ ἐξωτερικὰ καλά, ὅπου ὁ Ἅγιος κατώρθωσεν εἰς τὸν λαόν του. Καιρὸς δὲ εἶναι νὰ εἴπωμεν ἐδῶ ἓν ἢ δύο καὶ ἀπὸ αὐτὰ τὰ ἐσωτερικὰ καὶ ἐκκλησιαστικὰ κατορθώματά του, καὶ οὕτω νὰ δώσωμεν τέλος εἰς τὸν λόγον μας. Συνήθειαν εἶχεν ὁ Ἅγιος νὰ μὴ χειροτονῇ Ἐπισκόπους ἁπλῶς τοὺς τυχόντας ἀνθρώπους, ἀλλὰ τοὺς ἀξίους καὶ ἱκανοὺς εἰς τὸ νὰ ποιμάνουν σωτηριωδῶς τὸ τοῦ Χριστοῦ ποίμνιον, καὶ ἐκείνους ὅπου ἔβλεπεν ὅτι μιμοῦνται τὴν πολιτείαν αὑτοῦ καὶ εἶναι ἀνεπίληπτοι, εἰρηνικοί, ἀφιλάργυροι, νηφάλιοι, σώφρονες, ἐπιεικεῖς, καθὼς ὁ Ἀπόστολος Παῦλος παραγγέλλει, καὶ οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ Κανόνες διαγορεύουσι· τοσοῦτον δὲ εἰργάζετο ὁ Ἅγιος τὴν μεταξὺ αὑτοῦ καὶ τῶν Ἐπισκόπων του ἀγάπην, ὁμόνοιαν καὶ εἰρήνην, ὥστε διὰ νὰ μὴ νομίσῃ τις ἀπὸ τοὺς Ἐπισκόπους του, ὅτι ἔχει πρᾶγμα ἰδικόν του, εἶχεν ὅλα τὰ πράγματα, τόσον αὑτοῦ καὶ τῶν Ἐπισκόπων του, ὅσον καὶ πάντων τῶν ἐν τῇ Μητροπόλει ἀνθρώπων του, κοινοβιάτικα καθὼς ἦσαν καὶ κατὰ τὴν ἀρχὴν τοῦ Εὐαγγελίου ὅλα τὰ πράγματα τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Χριστιανῶν κοινὰ εἰς ὅλους, ὡς ἱστορεῖ ὁ ἱερὸς Λουκᾶς εἰς τὰς Πράξεις· «Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία, καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὑτῷ ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, ἀλλ’ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά» (δ’ 32).

Ὑποσημειώσεις

[1] Οὕτω λέγει ὁ βιογράφος. Πιθανὸν ὅμως νὰ ἦτο τότε Μητροπολίτης ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Αʹ ἢ ὁ ἀμέσως τούτου διάδοχος, διότι κατὰ τοὺς μητροπολιτικοὺς πίνακας Λαρίσης μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Αʹ καὶ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ ἀναφέρονται δύο ἂν μὴ καὶ τρεῖς ἕτεροι Ἱεράρχαι κάτοχοι τοῦ μεγάλου θρόνου Λαρίσης. Εἶναι δὲ οὗτοι οἱ ἑξῆς: (1.) Θεοδόσιος διάδοχος Βησσαρίωνος Αʹ καὶ προκάτοχος Διονυσίου Αʹ· (2.) Διονύσιος Αʹ ἀποθανὼν τῇ 28ῃ Μαρτίου 1510· (3.) Μᾶρκος ὁ πνευματικὸς πατὴρ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ (1518-1520). Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Βʹ ἢ ὑπετάγη εἰς τὸν ἱερὸν Μᾶρκον πρὸ τῆς ἀνόδου του εἰς τὸν μητροπολικὸν θρόνον Λαρίσης ἢ ὅτι ὑποταγεὶς εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Λαρίσης παρέμεινε μετὰ τὸν θάνατον αὐτου εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μάρκου.

[2] Εἰς τὴν Μητρόπολιν Λαρίσης ὑπέκειντο τότε οἱ Ἐπίσκοποι Δημητριάδος, Τρίκκης, Σταγῶν, Γαρδικίου, Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων, Λιδωρικίου, Σκιάθου καὶ Σκοπέλου, Θαυμακοῦ καὶ Ζητουνίου.

[3] Τοῦτο ἐγένετο πρὸ τῆς ἀνακηρύξεως ὡς Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

[4] Σταγοὶ ὠνομάζετο παλαιὰ ἡ νῦν Καλαμπάκα κειμένη βορείως τῆς πόλεως Τρικκάλων καὶ ἀπέχουσα αὐτῆς περὶ τὰ δέκα ἐννέα χιλιόμετρα.

[5] Οὗτος ἦτο ὁ Ἱερεμίας Αʹ πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη τὸ πρῶτον 1520-1522, τὸ δεύτερον 1523-1537 καὶ τὸ τρίτον 1537-1545.

[6] Ἡ ἡμερομηνία αὕτη φέρεται σημειωμένη ἐπὶ χειρογράφου κώδικος τῆς Ἱ. Μονῆς, ὁ δὲ Ἱερόθεος λέγει ὅτι περὶ τὸ ἔτος 1550 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος.

[7] Σημειωτέον χάριν τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, ὅτι ἐν ἔτει 1798 ἐπὶ Ἀρχιμανδρίτου καὶ Ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς καὶ εὐαγοῦς ταύτης Μονῆς κυρίου Ἱεροθέου, καὶ ἐπὶ Σκευοφύλακος κυρίου Εὐθυμίου, ἀνηγέρθη καὶ ἀνῳκοδομήθη δι᾽ ἐπιμελείας αὐτῶν ἐκ βάθρων ὁ Ναὸς οὗτος τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἐγένετο Ναὸς περικαλλὴς καὶ θαυμάσιος, θολοσκέπαστος καὶ ἔχων τρούλλους ὡραιοτάτους καὶ χοροὺς ἔνδον ἐπιτηδειοτάτους. Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅπου ἔκτιζον οἱ κτίσται τὸν παντοκρατορικὸν τροῦλλον, καὶ ἄλλοι ἔσκαπτον τὸ ἔδαφος, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἔμπροσθεν εἰς τὰ βημόθυρα κενός· ὅμως τόσην ἄρρητον εὐωδίαν ἀνέδιδεν, ὥστε ἔπεσον οἱ κτίσται ἀπὸ τὸ ἐπάνω τοῦ Ναοῦ, ἀλλὰ δὲν ἐβλάβησαν παντελῶς.

[8] Ἡ Μονὴ Δουσίκου τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων κεῖται παρὰ τὸ χωρίον Μεγάλαι Πύλαι ἢ Μεγάλη Πόρτα, εἰς τὸ ὁποῖον καὶ ἐγεννήθη ὁ Ἅγιος. Τοῦτο κεῖται πρὸς δυσμὰς τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων καὶ ἀπέχει αὐτῆς περὶ τὰ 16 χιλιόμετρα.

✥ Ο ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ