Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Α’ καὶ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΟΣ τοῦ Β’ διατελεσάντων ἀμφοτέρων Ἀρχιεπισκόπων Λαρίσης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1490-1541 καὶ ἐν εἰρήνῃ τελειωθέντων.

Πολλάκις ἐφάνη διώκων τὴν δυσώνυμον πανώλην, φανεῖσαν μὲ ἀλλοκότους μορφάς, καὶ οἱονεὶ φθεγγομένην· «Τίμιε Βησσαρίων, μὲ διώκεις; φεύγω ἀλλοίμονον. Σοῦ ἐλθόντος, ἐγὼ νὰ σταθῶ δὲν δύναμαι». Ἀλλὰ καὶ τὸ τῆς πηγῆς ὕδωρ, τὸ πρὸ τοῦ ἁγίου Βήματος ρέον, ἰάτρευσε τοὺς ἐσκοτισμένους ὀφθαλμοὺς ἑνὸς πτωχοῦ τώρα εἰς τοὺς καιρούς μας.

Εἰς τὴν Ἱεράν του ταύτην Μονὴν ὁ Ἅγιος οὗτος Βησσαρίων ἀφῆκε τὴν διαθήκην του πλήρη χάριτος καὶ ἁγιότητος, ἥτις καὶ ἀναγινώσκεται εἰς καιροὺς διωρισμένους ὑπὸ τῶν Πατέρων· εἰς ταύτην τὴν διαθήκην του συμβουλεύει τοὺς Πατέρας τὰ δέοντα, καὶ δίδει κανόνας ὠφελιμωτάτους καὶ ψυχωφελεστάτους· εἰς ταύτην τὴν διαθήκην του παραγγέλλει καὶ εἰς τοὺς διαδόχους αὐτοῦ Ἀρχιερεῖς τῆς Λαρίσης νὰ ἐπισκέπτωνται τὸ Μοναστήριόν του πνευματικῶς τε καὶ πατρικῶς, καὶ μίαν λίτραν κηρίου νὰ λαμβάνωσι παρὰ τοῦ Μοναστηρίου εἰς σημεῖον ὑπακοῆς, ἀρκούμενοι μόνον εἰς τὸ μνημόσυνον τοῦ ὀνόματος αὐτῶν, οἱ ὁποῖοι ἀκολουθοῦσιν εἰς τὰς διαταγὰς καὶ παραγγελίας τοῦ Ἁγίου, ὑπογραφόμενοι εἰς τὴν ἱερὰν ταύτην διαθήκην τοῦ Ἁγίου, καὶ δὲν εὑρέθη ποτέ τις ζητήσας τι περισσότερον ἀπὸ ὅ,τι παραγγέλλει ὁ Ἅγιος· ἀλλὰ καὶ οἱ Ἐπίσκοποι τῆς Λαρίσης λίαν εὐλαβῶς φέρονται εἰς τὸν Ἅγιον, ἀδωροδοκήτως δίδοντες τὰς ἀδείας εἰς τὸ νὰ περιέρχωνται οἱ Πατέρες εἰς τὰ ταξείδια καὶ ὡς ἔμψυχον Πατέρα καὶ Γέροντα τιμῶσι τὸν Ἅγιον.

Ταῦτα πάντα γίνονται, εὐλογημένοι Χριστιανοί, εἰς ἀπόδειξιν ζῶσαν τῆς ἁγιότητος τοῦ θείου τούτου Πατρὸς Βησσαρίωνος καὶ διὰ νὰ γνωρίσωμεν ἡμεῖς οἱ ἐπὶ γῆς, πόσην παρρησίαν εὗρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων πρὸς τὸν Θεόν, καὶ πόσον τὸν ἐδόξασεν ἐν οὐρανοῖς· διότι αὐτὸς μόνος του ὑπόσχεται νὰ δοξάσῃ ἐκείνους ὅπου τὸν δοξάζουσι· «Τοὺς δοξάζοντάς με δοξάσω» (Βασιλειῶν Α’, β’ 30). Ὅθεν ἐδόξασεν ὁ Θεὸς τὸν Βησσαρίωνα καὶ εἰς τὴν γῆν, καὶ εἰς τὸν οὐρανόν· ὁ δὲ Βησσαρίων ἐδόξασε τὸν Θεὸν εἰς μόνην τὴν παροῦσαν ζωήν, ἀλλ’ ὁ Θεὸς θὰ δοξάσῃ τὸν Βησσαρίωνα καὶ εἰς τὴν μέλλουσαν· ὁ Βησσαρίων ἐδόξασε τὸν Θεὸν καθὸ ἄνθρωπος, μὲ ἔργα καὶ ἀρετὰς δυνατὰς εἰς τὴν ἀσθενῆ φύσιν τῶν ἀνθρώπων· ὁ δὲ Θεὸς ἐδόξασε τὸν Βησσαρίωνα καθὸ Θεός, ἤτοι μὲ χαρίσματα θεοπρεπῆ καὶ μὲ ἀξιώματα ὑπερφυσικὰ καὶ οὐράνια.


Ὑποσημειώσεις

[1] Οὕτω λέγει ὁ βιογράφος. Πιθανὸν ὅμως νὰ ἦτο τότε Μητροπολίτης ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Αʹ ἢ ὁ ἀμέσως τούτου διάδοχος, διότι κατὰ τοὺς μητροπολιτικοὺς πίνακας Λαρίσης μεταξὺ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Αʹ καὶ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ ἀναφέρονται δύο ἂν μὴ καὶ τρεῖς ἕτεροι Ἱεράρχαι κάτοχοι τοῦ μεγάλου θρόνου Λαρίσης. Εἶναι δὲ οὗτοι οἱ ἑξῆς: (1.) Θεοδόσιος διάδοχος Βησσαρίωνος Αʹ καὶ προκάτοχος Διονυσίου Αʹ· (2.) Διονύσιος Αʹ ἀποθανὼν τῇ 28ῃ Μαρτίου 1510· (3.) Μᾶρκος ὁ πνευματικὸς πατὴρ τοῦ Ἁγίου Βησσαρίωνος Βʹ (1518-1520). Ἐκ τούτου συνάγεται ὅτι ὁ Ἅγιος Βησσαρίων Βʹ ἢ ὑπετάγη εἰς τὸν ἱερὸν Μᾶρκον πρὸ τῆς ἀνόδου του εἰς τὸν μητροπολικὸν θρόνον Λαρίσης ἢ ὅτι ὑποταγεὶς εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Λαρίσης παρέμεινε μετὰ τὸν θάνατον αὐτου εἰς τὴν ὑποταγὴν τοῦ Μάρκου.

[2] Εἰς τὴν Μητρόπολιν Λαρίσης ὑπέκειντο τότε οἱ Ἐπίσκοποι Δημητριάδος, Τρίκκης, Σταγῶν, Γαρδικίου, Λιτζᾶς καὶ Ἀγράφων, Λιδωρικίου, Σκιάθου καὶ Σκοπέλου, Θαυμακοῦ καὶ Ζητουνίου.

[3] Τοῦτο ἐγένετο πρὸ τῆς ἀνακηρύξεως ὡς Αὐτοκεφάλου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

[4] Σταγοὶ ὠνομάζετο παλαιὰ ἡ νῦν Καλαμπάκα κειμένη βορείως τῆς πόλεως Τρικκάλων καὶ ἀπέχουσα αὐτῆς περὶ τὰ δέκα ἐννέα χιλιόμετρα.

[5] Οὗτος ἦτο ὁ Ἱερεμίας Αʹ πατριαρχεύσας κατὰ τὰ ἔτη τὸ πρῶτον 1520-1522, τὸ δεύτερον 1523-1537 καὶ τὸ τρίτον 1537-1545.

[6] Ἡ ἡμερομηνία αὕτη φέρεται σημειωμένη ἐπὶ χειρογράφου κώδικος τῆς Ἱ. Μονῆς, ὁ δὲ Ἱερόθεος λέγει ὅτι περὶ τὸ ἔτος 1550 ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος.

[7] Σημειωτέον χάριν τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, ὅτι ἐν ἔτει 1798 ἐπὶ Ἀρχιμανδρίτου καὶ Ἡγουμένου τῆς Ἱερᾶς καὶ εὐαγοῦς ταύτης Μονῆς κυρίου Ἱεροθέου, καὶ ἐπὶ Σκευοφύλακος κυρίου Εὐθυμίου, ἀνηγέρθη καὶ ἀνῳκοδομήθη δι᾽ ἐπιμελείας αὐτῶν ἐκ βάθρων ὁ Ναὸς οὗτος τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἐγένετο Ναὸς περικαλλὴς καὶ θαυμάσιος, θολοσκέπαστος καὶ ἔχων τρούλλους ὡραιοτάτους καὶ χοροὺς ἔνδον ἐπιτηδειοτάτους. Κατὰ δὲ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον ὅπου ἔκτιζον οἱ κτίσται τὸν παντοκρατορικὸν τροῦλλον, καὶ ἄλλοι ἔσκαπτον τὸ ἔδαφος, εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου ἔμπροσθεν εἰς τὰ βημόθυρα κενός· ὅμως τόσην ἄρρητον εὐωδίαν ἀνέδιδεν, ὥστε ἔπεσον οἱ κτίσται ἀπὸ τὸ ἐπάνω τοῦ Ναοῦ, ἀλλὰ δὲν ἐβλάβησαν παντελῶς.

[8] Ἡ Μονὴ Δουσίκου τὴν ὁποίαν ἀνήγειρεν ὁ Ἅγιος Βησσαρίων κεῖται παρὰ τὸ χωρίον Μεγάλαι Πύλαι ἢ Μεγάλη Πόρτα, εἰς τὸ ὁποῖον καὶ ἐγεννήθη ὁ Ἅγιος. Τοῦτο κεῖται πρὸς δυσμὰς τῆς πόλεως τῶν Τρικκάλων καὶ ἀπέχει αὐτῆς περὶ τὰ 16 χιλιόμετρα.