Τῇ ΙΑ’ (11ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῆς Ὁσίας μητρὸς ἡμῶν ΘΕΟΔΩΡΑΣ τῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ.

Ἀλλ’ αὐτὴ ἡ ἀδαμάντινος ὑπέμεινεν ἑπτὰ χρόνους καταφρονουμένη εἰς τοιαύτην δεινὴν κατηγορίαν καὶ εἰς τόσην πολυκαιρίαν οὔτε ἠδημόνησε ποτέ, οὔτε κἂν λόγον ψυχρὸν ἐλάλησεν· ἀλλὰ ἐνθυμουμένη ἐκεῖνο τὸ ἁμάρτημα, ὅπερ ἔπραξεν, ἔπασχε μὲ τοιαύτην καταφρόνησιν νὰ τὸ ἐξαλείψῃ. Ἡ δὲ τροφὴ τῆς μακαρίας ἦτο ἄγρια βότανα, καὶ τὸ ποτὸν ὕδωρ τῆς λίμνης, καὶ ἐκεῖνο ἀνακατωμένον μὲ δάκρυα, τὰ ὁποῖα δὲν ἔλειπον ποτὲ ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς της. Ὅθεν τὸ μὲν σῶμα ἐφθείρετο ἀπὸ τὴν ἄμετρον κακοπάθειαν, οἱ ὄνυχες ἐμακρύνοντο, αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ἀπὸ τὴν ἀλουσίαν ἐγένοντο ὡς τῶν ἀλόγων ζῴων καὶ ἡ ὄψις αὐτῆς ἀπὸ τὴν θερμότητα τῶν ἡλιακῶν ἀκτίνων ἐφαίνετο ὡς τοῦ αἰθίοπος καταμέλαινα.

Τίς νὰ διηγηθῇ τὰς ὁλονυκτίους στάσεις καὶ ἀγρυπνίας διὰ τῶν ὁποίων ἤλλαξεν ἡ μορφή της καὶ ἐφαίνετο ὡς τέρας παράδοξον; Μὲ ὅλον δὲ ὅτι ἠγωνίζετο τοιουτοτρόπως ὡς ἄσαρκος, καὶ ὑπέμενε τοσαύτην καταφρόνησιν, καὶ διαφόρους πειρασμοὺς ὑπὸ δαιμόνων, πάλιν δὲν ἠθέλησε νὰ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τὸ Μοναστήριον, ἀλλὰ κάμνουσα μίαν μικρὰν καλύβην, εὑρίσκετο ἐκεῖ μὲ τὸ βρέφος, ἔξω τῆς θύρας τοῦ Μοναστηρίου. Δὲν ἔπαυεν ὅμως ὁ ἐχθρὸς καὶ ἐδῶ ἀπὸ τοῦ νὰ πολεμῇ τὴν Ἁγίαν μὲ διαφόρους πειρασμούς, ἐπειδὴ εἰς ἑκάστην εὐκαιρίαν ἔδιδεν ἡ καρτερόψυχος εἰς αὐτὸν ἀφορήτους πληγὰς μὲ τοὺς ὑπὲρ ἄνθρωπον ἀγῶνας της.

Μετεσχηματίσθη ὅθεν ὁ διάβολος εἰς τὸ εἶδος τοῦ ἀνδρὸς τῆς Ὁσίας καὶ ἐπῆγεν ἔμπροσθέν της καὶ λέγει πρὸς αὐτὴν μετὰ πολλῶν δακρύων· «Ὦ ἠγαπημένη μου καὶ περιπόθητος Θεοδώρα, ὦ φῶς καὶ ἀκτῖνες τῶν ὀμμάτων μου καὶ παρηγορία, χαρὰ καὶ ἡδονὴ τῆς καρδίας μου, φθάνει τόσους χρόνους ὅπου μὲ ἐτυράννησεν ἡ ἰδική σου ὑστέρησις· παῦσον, παρακαλῶ, τώρα τοὺς πόνους τῆς λύπης μου ἄς ὑπάγωμεν ὁμοῦ εἰς τὴν οἰκίαν μας, νὰ ζήσωμεν ὁμοῦ καὶ οἱ δύο θεάρεστα». Ἡ δὲ Ἁγία, νομίζουσα ὅτι εἶναι ἀληθινὰ ὁ ἄνδρας της, ἀπεκρίθη πρὸς αὐτὸν λέγουσα· «Δὲν εἶναι δυνατόν, ἐφ’ ὅσον ἐγὼ μίαν φορὰν ἠρνήθην τὸν κόσμον καὶ τὰ ἐγκόσμια, νὰ στραφῶ πάλιν εἰς τοῦ κόσμου τὰ μάταια καὶ ψευδῆ· ἔπειτα πῶς ἤθελον βλέπει τὸ πρόσωπόν σου χωρὶς ἐντροπήν, ἀφοῦ ἐρρύπωσα ἡ ταλαίπωρος τὴν τιμὴν τῆς συζυγίας;». Καὶ λέγουσα ταῦτα ἡ Ὁσία, ἦλθεν εἰς τὴν μνήμην της τὸ ἁμάρτημα καὶ ἐσήκωσε τὰς χεῖρας της εἰς προσευχήν καὶ καθὼς ἤνοιξε τὸ στόμα νὰ ἀναφέρῃ τὸ φοβερὸν ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, εὐθὺς ὁ δαίμων ἐγένετο ἄφαντος.


Ὑποσημειώσεις

[1] Περὶ τῆς Ὁσίας ταύτης Θεοδώρας γράφεται εἰς τὸν «Παράδεισον τῶν Πατέρων» ὅτι εἶπε τὸ ἀξιόλογον τοῦτο ἀπόφθεγμα, ἤτοι ὅτι δὲν σώζει τὸν ἄνθρωπον οὔτε ἡ ἄσκησις οὔτε ἡ ἀγρυπνία οὔτε κανεὶς ἄλλος κόπος, παρὰ μόνον ἡ γνησία ταπεινοφροσύνη. Ἦτο, ἔλεγεν, εἷς Ἀναχωρητής, ὅστις ἐδίωκε δαιμόνια· ἠρώτησε δέ ποτε ταῦτα μὲ ποίαν ἀρετὴν ἐξέρχονται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους οὕτω λέγων· «Μὲ τὴν νηστείαν ἐξέρχεσθε;». Καὶ ἀπεκρίναντο τὰ δαιμόνια· «Ἡμεῖς ποτὲ δὲν τρώγομεν, οὔτε πίνομεν». «Μὲ τὴν ἀγρυπνίαν ἐξέρχεσθε;». Καὶ ἀπεκρίναντο· «Ἡμεῖς ποτὲ δὲν κοιμώμεθα». «Μὲ τὴν ἀναχώρησιν καὶ ἐρημίαν ἐξέρχεσθε;». Ἐκεῖνα δὲ ἀπεκρίναντο· «Ἡμεῖς εἰς τὴν ἀναχώρησιν καὶ ἐρημίαν εὑρισκόμεθα». Λέγει εἰς αὐτά· «Μὲ ποίαν, λοιπόν, ἀρετὴν ἐξέρχεσθε;». Καὶ ἀπεκρίθησαν· «Ἡμᾶς καμμία ἀρετὴ δὲν νικᾷ, εἰμὴ ἡ ταπεινοφροσύνη· διότι αὕτη εἶναι ὁ νικητὴς τῶν δαιμόνων». Ἔλεγε πάλιν ἡ Ἁγία· «Ἦτο εἷς Μοναχὸς καθήμενος εἰς τὴν ἔρημον ἐν τῷ κελλίῳ του· ἀπὸ τὸ πλῆθος δὲ τῶν πειρασμῶν, τοὺς ὁποίους ἐπροξένει εἰς αὐτὸν ὁ διάβολος, ἀποκαμών, εἶπεν· «Ἂς φύγω ἀπὸ ἐδῶ διὰ νὰ σωθῶ». Ὅταν δὲ ἡτοίμαζε τὰ ὑποδήματά του διὰ νὰ φύγῃ, βλέπει ἄλλον ἕνα ἄνθρωπον, ὅστις ἔβαλλε καὶ ἐκεῖνος τὰ ὑποδήματά του (οὗτος ἦτο ὁ διάβολος) καὶ λέγει εἰς τὸν Μοναχόν· «Σὺ φεύγεις ἀπὸ ἐδῶ ἐξ αἰτίας μου; ἀλλ’ ἰδοὺ ὅτι καὶ ἐγὼ προλαμβάνω καὶ ἑτοιμάζομαι νὰ ὑπάγω ἔμπροσθέν σου, ὅπου σὺ ὑπάγεις». (Βλέπε περὶ τούτων ἐν τῇ ἡμετέρᾳ ἐκδόσει τοῦ «Εὐεργετινοῦ»).

[2] Οὕτως ὠνομάζετο τὸ Μοναστήριον, διότι εὑρίσκετο παρὰ τὸ ἔνατον σημεῖον ἀπὸ Ἀλεξανδρείας. Σημεῖα δὲ ὠνομάζοντο ὡρισμένα σημάδια, μὲ τὰ ὁποῖα ἐσημείωναν τότε τὰς ἀποστάσεις τῶν ὁδῶν πρὸς πληροφορίαν τῶν ὁδοιπόρων, ὅπως γίνεται σήμερον μὲ τοὺς δείκτας τῶν χιλιομετρικῶν ἀποστάσεων.

[3] Ἐλέγετο δὲ τοῦτο Ὀκτωκαιδεκάτου, διότι εὑρίσκετο εἰς τὸ δέκατον ὄγδοον σημεῖον ἀπὸ Ἀλεξανδρείας.