Τῇ ΚΔ’ (24ῃ) τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμῃ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος ΑΡΕΘΑ καὶ τῶν σὺν αὐτῷ.

Σὺ δέ, βασιλεῦ, ἐπειδὴ εἶσαι ἕτοιμος εἰς τὸ κακὸν καὶ φύσει ἄδικος καὶ μήτε εἰς τὸν Θεὸν εἶσαι ὅσιος, μήτε εἰς τοὺς ἀνθρώπους πρᾷος καὶ ἀληθής, ἀλλὰ ψεύδεσαι καὶ ἐπιορκεῖς, γνώριζε ὅτι ὁ Θεὸς σὲ ἐμίσησεν, ὡς ἀσεβῆ καὶ ἄπιστον, καὶ εἰς ὀλίγας ἡμέρας σοῦ ἀφαιρεῖ τὴν ἐξουσίαν αὐτήν, τὴν ὁποίαν ἔχεις ἀναξίως, ἵνα τὴν δώσῃ εἰς καλὸν καὶ πιστὸν ἄνθρωπον, νὰ κρατύνῃ τὸ γένος τῶν Χριστιανῶν, νὰ μεγαλύνῃ τὴν βασιλείαν του καὶ νὰ ὑψώσῃ τὴν Ἐκκλησίαν αὐτοῦ, τὴν ὁποίαν σὺ κατέκαυσας· εὐτυχὴς δὲ ἐγώ, διότι ὄχι μόνον εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν εἶχα εὐδαιμονίαν καὶ πᾶσαν αὐτάρκειαν ἕως τοῦ νῦν, ὢν ἐτῶν ἐνενηκονταπέντε, καὶ εἶδον υἱούς, θυγατέρας, ἐγγόνους καὶ δισεγγόνους, ἀλλὰ καὶ τώρα εἰς τὸ βαθὺ γῆρας λαμβάνω διὰ τὸν Χριστόν μου μαρτυρικὸν θάνατον καὶ στέλλω πρὸς τὸν Θεὸν τὴν πολυάνθρωπον ταύτην πόλιν καὶ Ἔθνος ὁλόκληρον».

Ταῦτα εἰπὼν ὁ Ἅγιος ἐστράφη πρὸς τοὺς Μάρτυρας καὶ μὲ τὸ χαριέστατον ἐκεῖνο καὶ γλυκύτατον πρόσωπον τοὺς ἐπροθυμοποίει πρὸς τὸ Μαρτύριον, μὲ τοιαῦτα σοφώτατα λόγια· «Ἄνδρες συμπολῖται, συγγενεῖς τε καὶ φίλοι μου, γνωρίζετε πόσα ἐπάθομεν, διὰ νὰ πιστεύσωμεν εἰς τοῦτον τὸν ψεύστην καὶ ἐπίορκον· τὸν ἠκούσατε αὐτήκοοι, πόσας βλασφημίας εἶπεν εἰς τὸν Θεὸν ὁ ὑπερήφανος καὶ πόσους ἐφόνευσεν ἀδίκως· πρέπον ἦτο νὰ μὴ τὸν εἴχομεν πιστεύσει ἐξ ἀρχῆς καὶ θὰ τὸν ἐνικῶμεν μὲ τὴν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ εἰς τὸν πόλεμον· ἀλλ’ ἐπειδὴ εἰς τόσην ἀνάγκην ἤλθομεν βιαζόμενοι ἢ νὰ ποιήσωμεν τοῦ τυράννου τὸ πρόσταγμα, πίπτοντες εἰς τὴν ἀσέβειαν, ἢ νὰ λάβωμεν θάνατον, ἂς προτιμήσωμεν τὸ καλλίτερον· ἂς ἀγοράσωμεν μὲ τὸν πρόσκαιρον θάνατον ζωὴν τὴν αἰώνιον· καὶ μὴ νομίσῃ τις, ὅτι ἐπειδὴ εἶμαι γέρων ἐπιθυμῶ τὸν θάνατον καὶ δι’ αὐτὸ παρακινῶ καὶ τοὺς ἄλλους, διότι ὅλοι, νέοι καὶ γέροντες, ἀποθνῄσκομεν· λοιπὸν ἄλλος θάνατος δὲν εἶναι ἐνδοξότερος καὶ ὠφελιμώτερος ἀπὸ ἐκεῖνον τοῦ Μαρτυρίου, διότι δι’ αὐτοῦ μετέχομεν τοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς δόξης αὐτοῦ κοινωνοὶ γινόμεθα· λοιπὸν μὴ φανῇ τις ἐξ ὑμῶν ὀλιγόψυχος, μὴ δειλιάσῃ ὡς δείλαιος, μὴ προτιμήσῃ τὴν παροῦσαν ζωήν, τὴν βραχυτάτην καὶ πολυώδυνον, ὑπὲρ τὴν αἰώνιον καὶ εὐφρόσυνον· εἰ δὲ καὶ εἶναι τις τοιοῦτος, ἂς ἀναχωρήσῃ ἀπὸ τὸν μαρτυρικὸν αὐτὸν χορόν, ἂς μὴ ὀνομάζηται Χριστοῦ δοῦλος, ἂς ὑπάγῃ εἰς τὴν ἀπώλειαν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Κατὰ τοὺς ἱστορικοὺς, Νεγρὰ ὠνομάζετο ἡ πόλις Ναντσρὰν τῆς βορείου Ὑεμένης, ὅπερ καὶ πιθανώτερον, διότι τοῦτο συμβιβάζεται περισσότερον μὲ τὰ ἐξιστορούμενα γεγονότα.

[2] Ἀξώμη (Axum, Αὔξουμις, Αὐξούμη καὶ Αὔξουσα), πόλις τῆς Αἰθιοπίας, ἀρχαία πρωτεύουσα τοῦ βασιλείου αὐτῆς.

[3] Ὁμηρῖτις ἐκαλεῖτο τότε ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων ἡ χώρα ἡ καλουμένη σήμερον Ὑεμένη, κατὰ δὲ τὴν ἀρχαιότητα Σαβᾶ, κατελάμβανε δὲ αὕτη τὸ νοτιοδυτικὸν τμῆμα τῆς Εὐδαίμονος Ἀραβίας. Κατά τινας ἱστορικούς, τῆς χώρας ταύτης ἦτο βασίλισσα ἡ θρυλικὴ βασίλισσα τοῦ Σαβᾶ, τῆς ὁποίας τὴν πρὸς τὸν Σολομῶντα ἐπίσκεψιν περιγράφει ἡ Παλαιὰ Διαθήκη (Γʹ Βασιλ. ιʹ 1-13 καὶ Βʹ Παραλ. θʹ 1-12). Κατ’ ἄλλους πάλιν βασίλισσα τοῦ Σαβᾶ ἦτο ἡ βασίλισσα τῆς Αἰθιοπίας, ἔχουσα τὴν ἕδραν της εἰς τὴν παλαιὰν πρωτεύουσαν τῆς Αἰθιοπίας Ἀξώμην. Κατὰ τοὺς Αἰθίοπας ἡ βασίλισσα τοῦ Σαβᾶ ἀπέκτησε τέκνον ἐκ τοῦ Σολομῶντος ὠνομασθὲν Μενελὶκ (υἱὸς τοῦ Σοφοῦ), ὅστις ἐβασίλευσε τῆς Αἰθιοπίας, εἰς αὐτὸν δὲ τὸν Μενελὶκ ἀναβιβάζουσιν ἔτι καὶ νῦν τὴν καταγωγὴν τοῦ βασιλικοῦ αὐτῶν οἴκου. Ἕτερος υἱός, κατ’ ἄλλους, τῆς βασιλίσσης τοῦ Σαβᾶ, πρεσβύτερος, ὁ Χιρὰμ ἢ Χιμὰρ ἢ Ἰμὰρ διεδέχθη τὴν μητέρα του εἰς τὸν θρόνον τοῦ Σαβᾶ, ἐξ αὐτοῦ δὲ οἱ κάτοικοι τῆς χώρας του ἀπεκλήθησαν Ἰμιαρῖται καὶ Ἑλληνιστὶ Ὁμηρῖται.

[4] Ἂς λάβωσι παράδειγμα ἀπὸ τὸ διήγημα τοῦτο αἱ σημεριναὶ μητέρες τῶν Χριστιανῶν καὶ ἄς διδάσκωσι τὰ τέκνα των, ἔτι νήπια ὄντα, νὰ μένωσι στερεὰ εἰς τὴν πίστιν και εὐσέβειαν, καὶ νὰ ἀγαπῶσιν ὁλοψύχως τὸν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ποιητὴν καὶ πλάστην των· καὶ ἂν τὸ καλέσῃ ὁ καιρὸς καὶ ἡ ἀνάγκη, νὰ προτιμῶσι τὸν θάνατον καὶ τὸ Μαρτύριον μᾶλλον ἢ νὰ ἀρνηθῶσι τὸ τοῦ Χριστοῦ γλυκύτατον ὄνομα.