Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Καὶ ἐπειδὴ εἰς τὰ τελευταῖα ὁ Γέρων ἔπαθε καὶ ἑτέραν νόσον ἀνυπόφορον, τὴν στραγγουρίαν (εἶδός τι νόσου τῆς δυσουρίας) καὶ νεφρίτιδα καὶ ἐπειδὴ εἶχεν ἀνάγκην ἀπὸ θεραπείαν, διὰ ταῦτα μεταβαίνουσιν ὅ τε Γέρων διδάσκαλος καὶ ὁ ὑπήκοος εἰς πάντα μαθητὴς εἰς τὴν τῶν Θεσσαλονικέων λαμπρὰν πόλιν, τὴν φιλόχριστον καὶ φιλομόναχον, ὅπου φροντίσας τὰ τῆς τοιαύτης νοσηλείας ὁ ἱερὸς Εὐθύμιος ἐπανέρχεται, ὡς ἄλλο τι φιλέρημον στρουθίον, εἰς τὸ ἐν τῷ Ἄθωνι σκήνωμα αὐτοῦ, ὅπου ἐπιδίδεται πάλιν εἰς συντόνους προσευχὰς καὶ ἀγῶνας ἀσκητικούς.

Ἐν Θεσσαλονίκῃ μετὰ βραχεῖαν διαμονὴν ὁ ἀσκητικώτατος Γέρων Θεόδωρος μεθίσταται ἐκ τῶν προσκαίρων βασάνων καὶ ταλαιπωριῶν τοῦ σώματός του εἰς τὰς αἰωνίους καὶ ἀκηράτους Μονάς, καὶ οὕτω τελειοῦται ἀποστολικῶς καὶ ὁσίως ἐν Κυρίῳ ἀναπαυθεὶς καὶ κηδευθεὶς λαμπρῶς, ἐναποτίθεται δὲ τὸ ἱερὸν σκῆνος αὐτοῦ ἐν τῷ πανσέπτῳ Ἱερῷ Ναῷ τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Σῴζοντος. Ἅμα δὲ ἐπληροφορήθη ὁ ἱερὸς Εὐθύμιος τὴν πρὸς Κύριον ἐκδημίαν τοῦ Γέροντός του Θεοδώρου, εὐθὺς ἀμέσως ἀφήνει τὸν Ἄθωνα καὶ ἔρχεται εἰς τὴν Θεσσαλονίκην, ἵνα ἀφ’ ἑνὸς μὲν ἀποκομίσῃ εὐχὴν καὶ εὐλογίαν ἐν ταὐτῷ καὶ δύναμιν ἐκ τοῦ τάφου τοῦ Γέροντός του, διὰ τὴν περαιτέρω σταδιοδρομίαν τοῦ ἐπὶ γῆς βίου αὐτοῦ καὶ ἀφ’ ἑτέρου ἵνα ἀπονείμῃ τὸ ὕστατον ὀφειλόμενον σέβας εἰς τὸν Γέροντα αὐτοῦ. Εἰ δὲ καὶ ὅλως ἀγνώριστος εἰσῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, ἐν τούτοις ὅμως ἐκ φήμης γνωρίζων αὐτὸν ὁ εὐσεβὴ λαὸς, ἀθρόως καὶ μετὰ τῆς προσηκούσης εὐλαβείας συνωστίζετο περὶ αὐτὸν και συνέθλιβεν, τὶς πρῶτος νὰ ἀπολαύσῃ καὶ ἴδῃ αὐτὸν καὶ λάβῃ παρ’ αὐτοῦ τὴν πατρικήν του εὐλογίαν.

Προσελθὼν λοιπὸν ὁ Ὅσιος εἰς τὸν τάφον τοῦ τρισμάκαρος Θεοδώρου καὶ εὐλαβῶς ἀσπασάμενος αὐτὸν καὶ παρ’ αὐτοῦ ὥσπερ ἔτι ζῶντος εὐλογίαν καὶ ἄδειαν αἰτησάμενος, ἐξέρχεται οὐχὶ μιακρὰν τῆς πόλεως, ἔνθα καὶ εἴς τινα ἐκεῖ κείμενον στῦλον ἀναβιβάζεται ὡς ἄλλος τις μέγας πάλαι ποτὲ Συμεὼν ὁ Στυλίτης. Ἐν τῷ στύλῳ τούτῳ πολλοὺς εἰς ἀρετὴν καθοδηγήσας καὶ εἰς τὴν πίστιν στηρίξας ἀπὸ τῶν λυμαινομένων αὐτὴν πλείστων ὅσων αἱρετικῶν, καὶ πᾶσαν νόσον καὶ ἀσθένειαν ἐν τῷ λαῷ θεραπεύσας, παραμείνας δὲ ὀλίγον μόνον χρόνον ἐπ’ αὐτοῦ ἠναγκάσθη, διὰ τὴν ἐνόχλησιν τῶν προσερχομένων εἰς αὐτόν, νὰ κατέλθῃ τοῦ στύλου καὶ νὰ ἐπιστρέψῃ καὶ πάλιν εἰς τὸν Ἄθωνα.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.