Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ἐλθὼν λοιπὸν εἰς τοῦτον καὶ ἐξομολογηθεὶς τὸν σκοπὸν τῆς πρὸς τὸν Ἄθωνα μετοικήσεώς του καὶ πολλὰ παρ᾽ αὐτοῦ ἐπαινεθεὶς διὰ τὸν ἱερόν του σκοπὸν καὶ συμβουλὰς ἐπικαίρους ἐπὶ τούτῳ δεχθεὶς, λαμβάνει παρ’ αὐτοῦ τὸ ἅγιον καὶ μέγα ἀγγελικὸν σχῆμα τῶν Μοναχῶν καὶ τελειοῦται εἰς τὴν μοναχικὴν πολιτείαν, ὁ ἐν ἀρεταῖς τέλειος ὑπάρχων. Καὶ μετὰ τὴν ὀγδόην ἡμέραν ἀπὸ τῆς ἀναλήψεως τοῦ ἱεροῦ σχήματος εὐχῇ καὶ εὐλογίᾳ τοῦ Γέροντός του ἀναχωρεῖ μετά τινος Ἀσκητοῦ, Θεοστηρίκτου ὀνομαζομένου, καὶ ἀρχίζει τὴν πορείαν του πρὸς τὴν ὁδόν, τὴν ἄγουσαν ἀπὸ τοῦ Ὀλύμπου εἰς τὸν Ἄθωνα.

Ἐπὶ δέκα καὶ πέντε ἔτη ὁλόκληρα ἔμεινεν εἰς τὸν Ὄλυμπον ἀπὸ τῆς ἐκ τοῦ πατρικοῦ αὐτοῦ οἴκου ἀναχωρήσεως ἐνασκούμενος καὶ γνωριζόμενος μόνον μετὰ τῶν λοιπῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ κατοικούντων καὶ ἐνασκουμένων Πατέρων καὶ ἀδελφῶν, μετὰ δὲ τῶν οἰκείων αὐτοῦ ἐπὶ τόσα συναπτὰ καὶ ὁλόκληρα ἔτη οὔτε κατ’ ὄναρ οὔτε κατὰ φήμην ἐγνωρίζετο εἰς αὐτοὺς καὶ ἡ τύχη αὐτοῦ ἠγνοεῖτο ὑπ’ αὐτῶν παντελῶς. Μετὰ πολλῶν ἡμερῶν πεζοπορίαν εἰσέρχεται εἰς τὴν περίλαμπρον πόλιν τῶν Νικομηδέων. Ἐκεῖ δὲ συναντήσας κατὰ τύχην τινὰς συμπατριώτας του παρεπιδημοῦντας εἰς τὴν πόλιν ἐκείνην, ἠρώτα αὐτοὺς καὶ ἐπληροφορεῖτο περὶ τῶν οἰκείων αὐτοῦ ὡς περί τινων ξένων, ἔμαθε δὲ παρ’ αὐτῶν ὅτι ναὶ μὲν εἶναι ἐν τῇ ζωῇ καὶ ἡ μήτηρ καὶ ἡ σύζυγος αὐτοῦ, αἱ ἀδελφαὶ καὶ τὸ θυγάτριον αὐτοῦ, ἀλλ’ ἡ ζωὴ αὐτῶν εἶναι δυστυχεστέρα καὶ πλέον βασανισμένη καὶ ἀπ’ αὐτοῦ τοῦ θανάτου, καθότι οὗτοι δὲν γνωρίζουσι περὶ αὐτοῦ ἐὰν ζῇ ἢ ἀπεβίωσεν, ἐὰν δὲ ζῇ, Μοναχὸς εἶναι ἢ κοσμικός, θρηνοῦσι. Λοιπὸν δι’ αὐτὸ καὶ κόπτονται καὶ ὀδύρονται· μάλιστα δὲ οὔτε λαϊκαὶ νὰ μένωσι πλέον ὑπομένουσιν, ἀλλὰ οὔτε καὶ νὰ μονάσωσιν ἐὰν θέλωσι δύνανται, ἐφ’ ὄσον ἀγνοοῦσι περὶ τῆς τύχης ἐκείνου. Ἀκούσας ταῦτα ὁ συμπαθέστατος ἐκεῖνος ἀνὴρ ὁ καρτερικώτατος ἀλλὰ καὶ φιλοστοργώτατος ἐδάκρυσεν ὀλίγον, ὡς συμβαίνει εἰς ἀνθρώπους θνητούς, καὶ στενάξας ἐνεχείρισεν εἰς ἕνα ἐξ ἐκείνων μετὰ τῶν ὁποίων συνδιελέγετο μικρόν τινα ξύλινον σταυρὸν καὶ λέγει πρὸς αὐτόν· «Λάβε, ἀδελφέ, τοῦτον τὸν σταυρὸν καὶ ἅμα μὲ τὸ καλὸ μεταβῇς εἰς τὴν πατρίδα σου, δὸς αὐτὸν εἰς τοὺς οἰκείους μου καὶ εἰπὲ εἰς αὐτούς ὁ ἀδελφὸς ὑμῶν Νικήτας, νῦν δὲ Χάριτι Θεοῦ Εὐθύμιος Μοναχός, διαβιβάζει τὴν ἱερὰν αὐτοῦ ἐπιθυμίαν καὶ τὸν πόθον ὅπως ἡ μήτηρ του, ἡ σύζυγός του, αἱ ἀδελφαί του καὶ τὸ θυγάτριον αὐτοῦ ἅπασαι ἀκολουθήσωσιν αὐτὸν εἰς τὴν ἐκλογὴν τοῦ μονήρους βίου καὶ μονάσωσιν».


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.