Σελίδα 5 από 19
Κατηχηθεὶς λοιπόν, κατὰ τὴν τάξιν, ὑπὸ τοῦ κεχαριτωμένου τούτου Γέροντος, κείρεται τὴν κόμην κατὰ τὸ ἔτος ωμβ’ (842) καὶ διὰ τῆς εὐλογίας καὶ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν αὐτοῦ ἐνδύεται πρῶτον τὸ μικρὸν λεγόμενον σχῆμα, ἤτοι γίνεται σταυροφόρος καὶ μετονομάζεται ἀπὸ Νικήτας Εὐθύμιος, διὰ τὴν εὐθυμίαν τὴν ὁποίαν ἀπέλαβε τότε ἡ Ἐκκλησία ἐκ τῆς τῶν εἰκονομάχων καταισχύνης καὶ τῆς νίκης τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ἀφοῦ λοιπὸν ἔμεινε πλησίον τοῦ Γέροντός του τούτου χρόνον πολὺν καὶ ἐδιδάχθη ἄριστα ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ δοκιμωτάτου καθηγητοῦ ὁ νουνεχὴς καὶ εὐφυέστατος μαθητὴς Εὐθύμιος τὰ τῆς ἡσυχίας καὶ ἀσκήσεως παλαίσματα, ἐξαποστέλλεται ὑπ’ αὐτοῦ εὐχῇ τε καὶ εὐλογίᾳ πρὸς τελειοτέραν ἀσκητικὴν διαπαιδαγώγησιν εἴς τι πλησίον ἐκεῖ ἱερὸν Κοινόβιον, τὸ τῶν Πισσαδηνῶν ἐπικαλούμενον. Τοῦ Κοινοβίου τούτου ἦτο τότε Κοινοβιάρχης ὁ περιώνυμος Νικόλαος, ὅστις ἐνεχειρίζετο εἰς τοὺς μαθητάς του, ὥσπερ τινὰς Ἀγγέλους, τὰς διαφόρους ὑπηρεσίας τῆς Μονῆς, δίδων εἰς ἕνα ἕκαστον διακόνημα ἀνάλογον πρὸς τὴν δύναμιν καὶ ἱκανότητα αὐτοῦ.
Ἅμα ὁ νεαρὸς Εὐθύμιος προσελήφθη ὑπὸ τοῦ μεγάλου τούτου Κοινοβιάρχου καὶ κατηριθμήθη εἰς τὴν ὁσίαν αὐτοῦ ἀδελφότητα, παραδίδεται κατὰ πρῶτον εἰς τὸν ἐπιμελητὴν τῶν ἀχθοφόρων ζῴων τῆς Μονῆς. Τοῦτο τὸ διακόνημα μετὰ μεγάλης προθυμίας ἀποδεχθεὶς καὶ λίαν μεγαλοκάρδως καὶ ψυχραίμως προσκαρτερήσας εἰς τὴν διακονίαν ταύτην, ἀποστέλλεται εἶτα ἐκεῖθεν ἵνα ὑπηρετῇ καὶ βοηθῇ τοὺς ἐν τῷ κοινῷ μαγειρείῳ τῆς Μονῆς, ὁπότε δὲ ἐκρίθη παρὰ τοῦ μαγείρου δόκιμος, ἐμπιστεύεται ὕστερον, ὡς ἤδη προγεγυμνασμένος, εἰς τὸν ἀποθηκάριον, μετὰ εὐδόκιμον δὲ καὶ ἐκεῖ ὑπηρεσίαν συγκατηριθμήθη μετὰ τῶν ζευγηλατῶν (γεωργῶν), οἵτινες καὶ τὸν ἐξέμαθον τὰ γράμματα τοῦ ἀλφαβήτου, καθότι λόγῳ τῆς ἀμέσου παρ’ αὐτοῦ ἀναλήψεως οἰκογενειακῶν ὑποχρεώσεων κατὰ τὴν παιδικήν του ἡλικίαν καὶ τὴν μετέπειτα μοναχικὴν σταδιοδρομίαν δὲν εἶχεν οὐδόλως φοιτήσει εἰς σχολεῖα. Ὁ δὲ πολέμιος, μὴ ὑποφέρων νὰ βλέπῃ τοσαύτην ἀρετὴν εἰς τὸν νεαρὸν Εὐθύμιον, διήγειρε σφοδρὸν καὶ ἄγριον πόλεμον κατ’ αὐτοῦ, ἤτοι σαρκικοὺς λογισμοὺς εἰς τὴν ἀκμὴν ταύτην τοῦ ζέοντος αἵματος τοῦ σώματός του. Λογισμοὺς νοσταλγίας, πόθον τῆς μητρός, τὴν ἀγάπην τῆς συζύγου, τὸ φίλτρον καὶ τὴν στοργὴν τοῦ τέκνου, συμβίωσιν συγγενῶν καὶ συντροφίαν φίλων. Παρ’ οὐδενὸς ὅμως τῶν τοιούτων σφοδρῶν λογισμῶν ἐκυριεύθη ποσῶς ὁ ἀδάμαστος καὶ στερρὸς κατὰ τὰς φρένας ἱερὸς ἀνήρ, καίτοι πάντοτε ὑπ’ αὐτῶν πολιορκούμενος, ἀλλ᾽ ἔμενεν ὡς εἰς πέτραν τινὰ στερεὰν ἀκλόνητος καὶ ἀσάλευτος, ἀείποτε κατ’ αὐτῶν ἀγωνιζόμενος καὶ νίκας καθημερινῶς κατὰ τοῦ μισοκάλου ἐχθροῦ ἐπιφέρων.
Ὑποσημειώσεις
[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.
[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.
[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.
[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».
[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.
[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».
[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.
