Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὁ μὲν λοιπὸν τὸν σταυρὸν καὶ τὴν τοιαύτην ἐντολὴν τοῦ Ὁσίου λαβὼν καὶ ἀποχαιρετήσας αὐτὸν ἐπορεύετο πρὸς τὴν Ἄγκυραν, ὁ δὲ Ὅσιος συνέχισε μετὰ τοῦ θεομάκαρος Θεοστηρίκτου τὴν ἀξιέραστον πρὸς τὸν Ἄθωνα ὁδοιπορίαν αὐτῶν. Παραγενόμενος δὲ ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος πρὸς τὴν κώμην αὐτῶν Ὀψώ, τὴν πεφιλημένην γενέτειραν τοῦ Ὁσίου καὶ εἰσελθὼν εἰς τὸν οἶκον τὸν πατρικὸν αὐτοῦ, ἐνεχείρισε κατὰ τὴν ἐντολὴν τοῦ Ἁγίου τὸν τίμιον σταυρὸν εἰς τὴν μητέρα αὐτοῦ. Οὐχὶ δὲ ὀλίγη ἔκπληξις καὶ θάμβος κατέλαβεν εὐθὺς ἀμέσως ἅπασαν τὴν ἱερὰν καὶ ζηλευτὴν οἰκογένειαν τοῦ Ὁσίου, ἅμα τῇ γενομένῃ ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ ἀπροσδοκήτου ἐπισκέπτου αὐτῶν καλῇ ἀναγγελίᾳ, ὅτι ὁ Νικήτας ζῇ καὶ εἶναι Μοναχὸς κεκαρμένος, ἐντολὴ δὲ πρὸς αὐτὰς καὶ ἐπιθυμία του ἱερὰ εἶναι, ἵνα ἅπασαι μονάσωσι καὶ ἀφιερωθῶσιν εἰς τὸν Χριστόν. Συνελθοῦσαι δὲ ἐκ τῆς τοιαύτης ἱερᾶς τῷ ὄντι ἐκπλήξεως καὶ ἐκστάσεως αὐθωρεὶ ἔλαβον ἀπόφασιν ἅπασαι, ὅπως ἐκπληρώσωσι τὴν ἱερὰν ἐντολήν, τὴν ὁποίαν διεβίβασε πρὸς αὐτὰς ὁ μέγας Εὐθύμιος. Ἡ μὲν λοιπὸν μήτηρ τοῦ Ὁσίου, μετὰ τῶν ἀδελφῶν καὶ τῆς συζύγου αὐτοῦ, ἐνδυθεῖσαι τὸ Μοναχικὸν σχῆμα ἀφιέρωσαν πᾶσαι ἑαυτὰς εἰς τὸν Νυμφίον Χριστόν, εἰς δὲ τὸ θυγάτριον τοῦ Ἁγίου, τὴν Ἀναστασώ, ἐπέτρεψαν μόνον εἰς αὐτὴν τὸν γάμον καὶ τὴν παιδοποιΐαν πρὸς διαμονὴν τοῦ γένους αὐτῶν· ἥτις καὶ προσομιλήσασα εἰς γάμου κοινωνίαν μετ’ ἀνδρὸς εὐσεβοῦς καὶ περιφανοῦς, ἀναδείκνυται ἐγκαίρως μήτηρ τριῶν θυγατέρων καὶ ἑνὸς υἱοῦ.

Ἂς ἐγκαταλείψωμεν ὅμως καὶ πάλιν, τὴν Ἄγκυραν καὶ ἂς ἀκολουθήσωμεν τὸν Ὅσιον κατὰ τὴν εἰς τὸν Ἄθωνα διατριβήν του. Ἐλθὼν ὁ Ὅσιος εἰς τὸν οὐρανογείτονα Ἄθωνα καὶ εὑρὼν Ἀσκητήν τινα, ὅστις ἀπὸ πολλοῦ χρόνου ἠγωνίζετο εἰς τὴν τότε ἔρημον καὶ ἀκατοίκητον χερσόνησον, συνηνώθη μετ’ αὐτοῦ καὶ ἀπεδύθη εἰς τὴν ἀσκητικὴν παλαίστραν. Ὠνομάζετο δὲ ὁ Ὅσιος ἐκεῖνος Ἰωσὴφ καὶ ἦτο καὶ αὐτὸς Μικρασιάτης ἐξ Ἀρμενίων ἓλκων τὸ γένος. Τοσαύτης δὲ ἀρετῆς ἦτο ὁ τρισμακάριος καὶ τρισόλβιος αὐτὸς ἀνήρ, ὥστε μετὰ θάνατον τὸ ἀσκητικώτατον καὶ ἀθλητικώτατον αὐτοῦ σῶμα ἐμυρόβλυσεν, ἐξ οὗ καὶ Μυροβλύτης ὀνομάζεται [4]. Ἐρευνήσαντες δὲ ἀμφότεροι τὸν τόπον ἐκεῖνον εὗρον σπήλαιον ὑποδειχθὲν εἰς αὐτοὺς ὑπὸ τῆς θείας Χάριτος, εἰς τὸ ὁποῖον ἐγκλεισθέντες ἀπεδύθησαν εἰς τοὺς ἀσκητικούς των ἀγῶνας. Τροφὴ δὲ αὐτῶν ἦσαν αἱ βάλανοι, τὰ κάστανα καὶ τὰ κούμαρα, ἅτινα καὶ μετὰ βίας ἐλάμβανον πρὸς μόνην τὴν διατροφήν των, ἵνα μόνον ἀποζῶσιν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.