Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Τὴν εἰς τὸ σπήλαιον ἐκεῖνο ὑπεράνθρωπον ἄσκησιν αὐτῶν εἶναι ἀδύνατον νὰ περιγράψῃ τις ἐνταῦθα λόγῳ τῆς στενότητος τοῦ χώρου· τοῦτο δὲ μόνον λέγομεν, ὅτι ἓν μόνον ὁλόκληρον ἔτος διήνυσαν ἀμφότεροι εἰς αὐτό, μετὰ δὲ τοῦτο ἐξέρχεται τοῦ σπηλαίου ἐκείνου ὁ ἱερὸς συναγωνιστὴς τοῦ Εὐθυμίου Ὅσιος Ἰωσήφ, ὁ δὲ μακάριος Εὐθύμιος μένει ἐπὶ δύο ἓτερα εἰσέτι ἔτη εἰς αὐτό, ἀγωνιζόμενος ὑπερανθρώπως κατὰ τῶν διαφόρων μεθοδιῶν τοῦ διαβόλου, τοῦ ἀρχεκάκου πολεμήτορος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἡμῶν καὶ μόνος μόνῳ τῷ Θεῷ προσευχόμενος. Χάριτι δὲ τοῦ Θεοῦ, μετὰ τὴν συμπλήρωσιν τῶν τριῶν ἐτῶν ἀπὸ τῆς ἐγκλείσεώς του εἰς τὸ σπήλαιον τοῦτο, ἐξέρχεται καὶ ὁ Εὐθύμιος ἀπ’ αὐτοῦ, ὥσπερ ἐξ ἀδύτων ἱερῶν ἢ οὐρανίων ἁψίδων, ἔξω δὲ τοῦ σπηλαίου ἀνέμενον νὰ ἵδωσι τὸν Ἅγιον πολυάριθμοι Ἀσκηταί, οἵτινες εἶχον ἐν τῷ μεταξὺ συναθροισθῆ ἐκεῖ διὰ νὰ λάβωσι τὴν εὐχὴν καὶ τὴν εὐλογίαν του, καὶ νὰ δεχθῶσι τὰς πατρικὰς νουθεσίας του πρὸς ψυχικήν των ὠφέλειαν καὶ εἰ δυνατὸν καὶ ὅσον κατορθωτὸν νὰ τὸν μιμηθῶσι. Διότι ἡ φήμη τοῦ τρισμάκαρος Εὐθυμίου εἶχε διαδοθῆ παντοῦ τοῦ Ὄρους ὑπὸ τοῦ τέως συναγωνιστοῦ του Ἰωσὴφ τοῦ Μυροβλύτου. Ἔμεινε δὲ μετ’ αὐτῶν ἱκανόν τινα χρόνον ἐποικοδομήσας ψυχωφελῶς αὐτοὺς καὶ εἰς τὴν ἀρετὴν καθοδηγήσας.

Μετά τινα χρόνον λαβὼν ἐντολὴν παρὰ τοῦ μακαρίου Γέροντος αὐτοῦ Θεοδώρου τοῦ Ἀσκητοῦ τοῦ δωρησαμένου εἰς αὐτὸν τὸ μέγα καὶ ἀγγελικὸν σχῆμα, διαβιβασθεῖσαν δι’ ἐκείνου τοῦ θεομάκαρος, τοῦ ἄλλοτε συνοδοῦ του Θεοστηρίκτου Μοναχοῦ, ὅπως, καθότι ἀσθενοῦντα, παραλάβῃ αὐτὸν εἰς τὸν Ἄθωνα, ἔσπευσεν ὡς καλὸς ὑπήκοος καὶ εὐγνώμων μαθητὴς νὰ ἐκπληρώσῃ προθύμως τὴν ἐντολὴν ταύτην τοῦ Γέροντος. Ὅθεν μεταβὰς εἰς τὸ ὄρος τῆς ἱερᾶς αὐτοῦ μετανοίας, τὸν Ὄλυμπον τῆς Βιθυνίας, παρέλαβε τὸν Γέροντα καὶ ἐγκατεστάθη μετ᾽ αὐτοῦ καὶ πάλιν εἰς τὸν Ἄθωνα. Ἐπειδὴ δὲ τὸ σῶμα τοῦ Γέροντός του Θεοδώρου τοῦ Ἀσκητοῦ, λόγῳ τῶν πολυχρονίων ταλαιπωριῶν καὶ τοῦ γήρατος ὁσημέραι κατεθλίβετο καὶ ἡ ὑγεία αὐτοῦ ἐπεδεινοῦτο καὶ ἐπειδὴ ὁ Γέρων ἤθελε πρὸς παρηγορίαν τοῦ γεγηρακότος πλέον καὶ ἰσχνοῦ σώματος αὐτοῦ καὶ περίθαλψιν τῆς οὕτω πασχούσης ὑγείας αὐτοῦ, κατοικίαν ἑτέραν πλέον ἀναπαυτικωτέραν καὶ τόπον δυνάμενον νὰ παρέχῃ τὰ ἀναγκαιοῦντα, διὰ ταῦτα ὁ ἄριστος καὶ ἀξιέπαινος μαθητὴς αὐτοῦ ἱερὸς Εὐθύμιος παραλαμβάνει αὐτὸν ἐκ τῆς τοῦ ὄρους ἐρημίας καὶ ἔρχεται μετ’ αὐτοῦ εἰς τόπον τινὰ καλούμενον Μακρόσινα, ὅπου ἀνήγειρε καὶ κελλίον δι’ ἑαυτοὺς καὶ ὑπηρέτει αὐτὸν ὁ τρισμακάριος ἀόκνως καὶ προθύμως ἐπιμελούμενος καὶ προνοῶν περὶ πάντων τῶν χρηζόντων πρὸς νοσηλείαν τοῦ Γέροντος ἀναδόχου καὶ διδασκάλου αὐτοῦ.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.