Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

ὁ Συμεὼν ὁ θαυμάσιος κατέρχεται εἰς τὴν Ἑλλάδα, ὁ δὲ ἱερὸς Εὐθύμιος μετατοπίζεται εἰς τὸ νῦν Χωρίον τῆς Χαλκιδικῆς τὸ καλούμενον Βραστὰ μετὰ τῶν ἰδίων του μαθητῶν καὶ Συνασκητῶν, μετὰ τῶν ὁποίων συγκατελέγετο καὶ ὁ πρῴην Συνασκητὴς αὐτοῦ Ἰωσήφ, μετὰ τοῦ ὁποίου, ὡς εἴδομεν ἀνωτέρω, συνηγωνίζετο εἰς τὸ σπήλαιον τοῦ Ἄθωνος, ὅστις καὶ γέρων ὢν καὶ πλήρης ἡμερῶν γενόμενος τελειοῦται ἐν τῇ κώμῃ ταύτῃ καὶ ἐκδημεῖ πρὸς Κύριον ὁσίως καὶ θεαρέστως τὸν καλὸν τῆς ἀσκήσεως ἀγῶνα τελέσας καὶ οὕτω τὸ στέφος τὸ ἀμάραντον παρὰ τοῦ ἀθλοθέτου Θεοῦ ἡμῶν κομισάμενος [6].

Ἐκεῖ λοιπόν, εἰς τὸ χωρίον Βραστὰ εὑρισκόμενος ὁ Ἅγιος, περὶ μὲν τῶν μαθητῶν καὶ συνοπαδῶν του καλῶς προνοούμενος ὁ διδάσκαλος καὶ καθηγητὴς Ὅσιος Εὐθύμιος ἀνήγειρε δι’ ἕκαστον ἐξ αὐτῶν κελλίον ἰδιαίτερον, αὐτὸς δὲ ὁ ἴδιος ἐγκατασταθεὶς εἴς τινα βαθύτατον χείμαρρον πολὺ μακρὰν ἀπέχοντα ἀπ’ αὐτῶν μετήρχετο τὴν ἡσυχίαν. Ὑπεδέχετο δὲ μετὰ πατρικῆς τῷ ὄντι στοργῆς πάντας τοὺς πρὸς αὐτὸν ἐρχομένους, τοὺς ὁποίους καὶ ἐγκαθίστα εἰς κελλία, τὰ ὁποῖα πρὸς τὸν σκοπὸν τοῦτον ἀνήγειρε. Μεταξὺ δὲ τῶν πολλῶν ἄλλων προσελθόντων ἦτο καὶ ὁ περιώνυμος καὶ περιβόητος Ἀσκητὴς Ὀνούφριος, τὸν ὁποῖον ὑποδεξάμενος ὁ Εὐθύμιος διέταξεν αὐτὸν νὰ κατοικήσῃ εἰς κελλίον ἀναχωρητικὸν κατὰ μόνας, ὡς ἀγγελικῶς βιοῦντα, ὡς ἀσώματον μετὰ τοῦ σκήνους πολιτευόμενον. Θὰ ἔβλεπες δὲ καὶ θὰ ἔλεγες ἐκεῖνον τὸν χῶρον, ὅτι κατέλαβον Ἄγγελοι σαρκωθέντες ἢ ἄνθρωποι εἰς Ἀγγέλους ὁμοιωθέντες· τοιοῦτον ἦτο τὸ πολίτευμα αὐτῶν κατὰ πάντα οὐράνιον καὶ ὑπερκόσμιον. Καὶ οὕτω μὲν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπολιτεύοντο, ὁ δὲ Ὅσιος Εὐθύμιος ποτὲ μὲν ἐπισκεπτόμενος αὐτοὺς τοὺς ἐνίσχυε καὶ τοὺς ἐχειραγώγει πρὸς τὰ κρείττονα, ποτὲ δὲ καθησύχαζεν εἰς ἐκεῖνον τὸν βαθύτατον χείμαρρον. Πολλάκις δὲ χάριν περισσοτέρας ἡσυχίας ἔφευγε κρυφίως καὶ ἀπήρχετο εἰς τὸν Ἄθωνα ἔνθα κρυπτόμενος μόνος μόνῳ τῷ Θεῷ προσωμίλει.

Ἐκεῖ εἰς τὸν Ἄθωνα εὑρισκόμενος ἠξιώθη καὶ θείας ἀποκαλύψεως ἀκούσας φωνήν, ἥτις ἀοράτως ἔλεγεν εἰς αὐτόν· «Ἄπελθε, Εὐθύμιε, εἰς τὴν τῶν Θεσσαλονικέων Μητρόπολιν καὶ ἀναζήτησον εἰς τὰ ἀνατολικώτερον τῆς πόλεως ταύτης κείμενα ὄρη κορυφήν τινα, ἔχουσαν πηγὴν ὕδατος καὶ καλουμένην Περιστεραί.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.