Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

διὰ τοὺς ὁποίους ἀμφοτέρους λέγει ὁ βιογράφος Βασίλειος· «ἐθεασάμεθα καὶ ἐπὶ Θεῷ μάρτυρι τὸ βέβαιον ἐπιστώθημεν καὶ τύπῳ παραδεδώκαμεν δι’ ὠφέλειαν ψυχικὴν καὶ σωτηρίαν πολλῶν».

Εἰς ἀμφότερα ταῦτα τὰ ὑπερφυσικώτατα θαύματα δέον νὰ προστεθῇ καὶ τὸ πολυθρύλητον θαῦμα ἐκεῖνο, ὅπερ δύναται καὶ ἀπίστευτον νὰ νομισθῇ ὑπὸ τῶν περὶ τὴν πίστιν τὴν ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ μας χωλαινόντων καὶ ταλαντευομένων κακῶς ἕνεκεν μικροψυχίας. Ὅτε ποτὲ διατρίβων ἐν τῷ Ἄθωνι ὁ Ὅσιος, οἱ περὶ αὐτὸν ἀδελφοὶ ἐπροαιροῦντο νὰ ἀνέλθουν πρὸ αὐτοῦ εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ Ἄθωνος, ὁ Ἅγιος ἠμπόδιζεν αὐτούς, λέγων ὅτι εἶναι ἀσύμφορος εἰς αὐτοὺς ἡ ἄνοδος αὕτη. Ἐξ ἰδιορρυθμίας ὅμως καὶ ἰδίου αὐτῶν θελήματος ἐπιχειρούντων νὰ διανύσωσι καὶ προπορευθῶσι τὴν ὁδόν, ἐπέπεσε τοσαύτη πολλὴ χιών, ὥστε ἔμελλον νὰ κινδυνεύσωσι καὶ νὰ ἀπολεσθῶσι πάντες, ἐὰν μὴ προέφθανεν ὁ φιλόστοργος πατήρ, ὡς προβλέψας τοῦτο ἐκ Πνεύματος Ἁγίου, νὰ διασώσῃ τοὺς παρηκόους μαθητὰς ἐκ τοῦ παγετοῦ καὶ τοῦ ἀναποφεύκτου θανάτου, διότι πυρὸς σημείου ποσῶς μὴ ὑπάρχοντος καὶ μηδενὸς ἐξ αὐτῶν φέροντος μεθ’ ἑαυτοῦ ἀναπτῆρα τινά, ὁ τῇ θέρμῃ τοῦ Πνεύματος πυρσὸς ἤδη χρηματίζων Ἅγιος Εὐθύμιος σωρείαν φρυγάνων συνάξας καὶ τούτοις ἐπιφυσήσας, ὤ τοῦ ὑπερφυεστάτου καὶ φρικτοῦ ἐγχειρήματος! πυρὰν ἀνῆψε παράδοξον λίαν, καθὼς οἱ ἴδιοι ἐκεῖνοι παραβάται μαθηταὶ ὡμολόγησαν ὕστερον.

Ποιμάνας λοιπὸν ὡς καλὸς ποιμὴν Ἅγιος Εὐθύμιος τὸ λογικὸν τοῦτο ποίμνιον εἰς διάστημα ἐτῶν δέκα τεσσάρων, μετὰ δε παρέλευσιν ἐνιαυτῶν τεσσαράκοντα καὶ δύο καθ’ οὓς ἀγνώριστος ὅλως διέμεινεν εἰς τοὺς οἰκείους αὐτοῦ, ὡς ἄλλος τις νέος Ἰωσήφ, ἀναγνωρίζεται εἰς τοὺς οἰκείους καὶ συγγενεῖς αὐτοῦ ὡς ἐκεῖνος καὶ αὐτὸς καὶ προσκαλεῖ αὐτοὺς πλησίον αὐτοῦ καὶ τοὺς φιλοφρονεῖ καὶ τόπον δι’ αὐτοὺς ἀγοράσας, διὰ μὲν τὰς γυναῖκας Μοναστήριον γυναικῶν συνιστᾷ καὶ ἱδρύει τὸ ἔτος ωπη’ (888), ἀπὸ πάσης ἀπόψεως καλῶς διατηρούμενον καὶ οὐδενὸς ὑστερούμενον, εἰς δὲ τοὺς ἄνδρας τὴν οἰκείαν ἐγχειρίζει διοίκησιν. Προσεκάλεσε δὲ εἰς ἀμφοτέρας τὰς εὐαγεῖς Μονὰς τὸν τότε Ἀρχιερέα τῆς Θεσσαλονίκης ἱερὸν Μεθόδιον, ὃστις ἐνεκαινίασε τοὺς ἱεροὺς αὐτῶν Ναούς, εἰς τοὺς ὁποίους ἐναποθέσας τίμια λείψανα Ἁγίων ἀφιέρωσεν ἀμφότερα τὰ ἱερὰ ταῦτα φροντιστήρια εἰς τὸν Ὕψιστον Θεόν.


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.