Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ὁ Ἅγιος ΕΥΘΥΜΙΟΣ ὁ Νέος ὁ ἀπὸ Ἀγκύρας, ὁ κτίτωρ τῆς παρὰ τὴν Θεσσαλονίκην Μονῆς τῶν Περιστερῶν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Προσετέθη λοιπὸν εἰς τοὺς πρὸ αὐτοῦ ἐκδημήσαντας Πατέρας προσθήκη μεγάλη ἀξιέραστος καὶ ἀξιαγάπητος, εἰς τοὺς Πατριάρχας ὡς ζηλώσας αὐτῶν τὸ ὁμότροπον, εἰς τοὺς Ἀποστόλους, ὡς τῆς διδασκαλίας αὐτῶν ἀκριβέστατος φύλαξ καὶ τηρητὴς καὶ τῆς πράξεως αὐτῶν συμμέτοχος, εἰς τοὺς Προφήτας ὡς διορατικώτατος ὑπάρξας καὶ προβλεπτικώτατος, εἰς τοὺς Ἀρχιερεῖς ὡς Ἱερεύς, εἰς τοὺς Διδασκάλους ὡς πρακτικώτατος καὶ θεωρητικώτατος διδάσκαλος, εἰς τοὺς Ὁσίους καὶ Δικαίους ὡς Ἅγιος καὶ ἀπολαμβάνει τὴν κληρονομίαν τῶν ἐπηγγελμένων ἀγαθῶν τοῦ Θεοῦ. Ἀργότερον, γνωσθείσης τῆς πρὸς Κύριον ἐκδημίας καὶ κοιμήσεως αὐτοῦ, οἱ τῆς Μονῆς αὐτοῦ οἰκήτορες θείῳ πόθῳ φερόμενοι ἵνα καὶ μετὰ θάνατον ἔχωσιν, αὐτὸν φρουρὸν καὶ προστάτην καὶ ὑπερασπιστὴν ἀποκομίζουσι τὴν εἰκοστὴν δευτέραν Δεκεμβρίου τοῦ ἰδίου ἔτους ωϟδ’ (894) τὸ ἅγιον αὐτοῦ λείψανον ἀπὸ τῆς νήσου διὰ Βλασίου Ἱερομονάχου καὶ Παύλου Μοναχοῦ, ἀποθέντες αὐτὸ ἐν ξυλίνῃ λάρνακι σῷον καὶ ἀκέραιον καὶ ὅλως ἄρτιον εὑρεθέν, ὡς νὰ ἔβλεπον αὐτὸν τελευτήσαντα κατὰ τὴν ἰδίαν ἐκείνην ἡμέραν καὶ τὴν αὐτὴν ὥραν. Ἡ δὲ τοῦ ἱεροῦ σκήνους μετακομιδὴ ἐγένετο εἰς τὴν τῶν Θεσσαλονικέων ἱερὰν Μητρόπολιν τὴν δεκάτην τρίτην Ἰανουαρίου τοῦ ἑπομένου ἔτους τῆς κοιμήσεως αὐτοῦ, ἤτοι τῷ ωϟε’ (895), μέχρι δὲ τῆς ἡμέρας κατὰ τὴν ὁποίαν ἀπεκόμισαν τὸ τίμιον λείψανον ἐκ τῆς νήσου οἱ μαθηταὶ τοῦ Ἁγίου, ἔμεινε τοῦτο ἀνέπαφον εἰς τὸ σπήλαιον, εἰς τὸ ὁποῖον ἐτέθη τὸ πρῶτον, ὅτε ἐξεδήμησε, πρὸς Κύριον.

Φέρεται λοιπὸν ὁ τρισμακάριος καὶ τρισόλβιος Εὐθύμιος διὰ χειρῶν Ἀρχιερέων μυριζόμενος. Μετακομίζεται ἐκ τῆς ἱερᾶς νήσου δι᾽ ὕμνων καὶ ᾠδῶν παραπεμπόμενος καὶ εἰς ὤμους Μοναχῶν ἀνακλινόμενος. Ὑπὸ δήμων Ἀσκητῶν ἐπευφημούμενος καὶ ἱερῶν Κληρικῶν προπομπῇ τιμώμενος καὶ λαοῦ εὐσεβοῦς καὶ θεοφιλῶν γυναικῶν κηροφανείαις καταπυρσευόμενος καὶ ἐναποτίθεται ἐν λάρνακι, εἰς τὴν ἱερὰν καὶ περίβλεπτον Μητρόπολιν τῶν Θεσσαλονικέων πρὸς δόξαν καὶ αἶνον τοῦ ἐν Ἁγίοις ὑμνουμὲνου Θεοῦ.

         

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ


Ὑποσημειώσεις

[1] Βλέπε τὴν ὑποσημείωσιν σελ. 228-229.

[2] Ἄγκυρα πόλις τῆς ἀρχαίας Φρυγίας ἥτις κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Ρωμαϊκῆς κυριαρχίας ἦτο γνωστὴ ὡς Γαλατία (βλ. ὑποσημ. σελ. 228-229). Κεῖται εἰς ἀπόστασιν 450 χ.λ.μ. νοτιοανατολικῶς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Κροίσου (βλ. ὑποσημ. σελ. 274-276) ὑπήγετο ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῦ. Ὅτε οἱ Γαλάται προσῆλθον εἰς τὸν Χριστιανισμὸν ἡ Ἄγκυρα κατέστη Μητρόπολις τῆς λεγομένης Πρώτης Γαλατίας, ἐνῷ ἡ γειτονικὴ Πεσινοῦς τῆς Δευτέρας Γαλατίας. Πρὸς αὐτοὺς ἀπηυθύνετο ἡ πρὸς Γαλάτας ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου. Ἐν αὐτῇ συνῆλθεν ἐν ἔτει 314 Τοπικὴ Σύνοδος ἐκδόσασα 25 Κανόνας οὓς βλέπε ἐν τῶ «Πηδαλίῳ». Ἀπὸ τοῦ 1362 περιῆλθεν εἰς τοὺς Τούρκους. Πρωτεύουσα τῆς νέας Τουρκικῆς Δημοκρατίας ἀνεκηρύχθη ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ Κεμὰλ τὴν 13ην Ὀκτωβρίου 1923.

[3] Ὄλυμπος· ὄρος μέγα τῆς Βιθυνίας, βλέπε σχετικῶς ὑποσημείωσιν σελ. 229.

[4] Περὶ τούτου οὕτω πως χαρακτηριστικώτατα ὑπαινίσσεται ὁ ἱερὸς αὐτοῦ βιογράφος· «Ἦν γὰρ οὐ κρυπτός τις καὶ ὕφαλος κἂν ἀπ’ Ἀρμενίων τὸ γένος κατήγετο, ἀλλ’ ἀπόνηρος ἅμα τε καὶ ἁπλοῦς τὸν τρόπον καὶ ἄδολος…».

[5] Πρόκειται περὶ τῆς Σκύδρας, κώμης τῆς ἐπαρχίας Ἐδέσσης τοῦ νομοῦ Πέλλης τῆς Μακεδονίας ἀπεχούσης τῆς Θεσσαλονίκης περὶ τὰ 60 χ.λ.μ. Εἶναι ἕδρα κοινότητος περιλαμβανούσης καὶ τὰ χωρία Λιποχῶρι καὶ Μαυροβοῦνι. Ἐπὶ Βυζαντινῶν καὶ Τουρκοκρατίας ἐκαλοῦντο κοινῶς Σιδεροκάψια, ἐξ οὗ καὶ ὁ βιογράφος τοῦ Ἁγίου Εὐθυμίου Θεσσαλονίκης Βασίλειος ὀνομάζει αὐτὰ Σιδηροκαύσια.

[6] Περὶ τοῦ τιμίου λειψάνου τοῦ Ὁσίου τούτου Ἰωσὴφ γράφει ταῦτα ὁ ἱερὸς Βασίλειος ὁ Θεσσαλονίκης, ὁ συγγραφεὺς τοῦ παρόντος Συναξαρίου· «Τὸ πολύαθλον καὶ τίμιον σῶμα αὐτοῦ εἴδομεν ἀποκείμενον ἐν τῷ σπηλαίῳ ἐν ᾧ κεκόσμηται καὶ μὲ τὰς ἰδίας ἡμῶν χεῖρας ἐψηλαφήσαμεν αὐτὸ καὶ ἐθαυμάσαμεν καὶ ἐμείναμεν ἐκστατικοὶ οὐ μόνον διὰ τὸ τῆς ἀφθαρσίας τοῦ σώματος αὐτοῦ μέγα μυστήριον, ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ μύρον τὸ εὐωδέστατον, τὸ ὁποῖον ὁ ἐν Ἁγίοις θαυμαστὸς Θεὸς ἡμῶν ἐκ τῶν κροτάφων τῆς ὁσίας καὶ τιμίας κεφαλῆς αὐτοῦ ἔτι παρόντων ἡμῶν ἐκεῖσε μυροβλύσαι καὶ ἐκκενωθῆναι παρεσκεύασεν, ὥστε ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς αὐτοῦ κορυφῆς ἄχρι τῶν ἁγιωτάτων αὐτοῦ ποδῶν τῶν καὶ ἁγνοτάτων καὶ παρθενικῶν κατήρχετο μύρον εὐωδέστατον κρουνηδόν. Μὲ τοῦτο τὸ μύρον ἐπιχρίσαντες ἡμᾶς αὐτοὺς ἐν τρισὶν ὁλοκλήροις νυχθημέροις, εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, μέχρις ἄρτι ἀποπνέουσαν διεσῴζομεν τὴν ὑπέρ τι ἄλλο ἀσυγκρίτως ἄρρητον ἐκείνην εὐωδίαν καὶ εἰς ἡμᾶς τοὺς ἰδίους καὶ εἰς τοὺς προσερχομένους καὶ ἐγγίζοντας ἡμᾶς. Καὶ τῶν ἐνταῦθα εἰρημένων τηλικούτων ὑπερθαυμασίων γεγονότων οὐδέν τι τῇ ἀπιστίᾳ χωρεῖ. Διότι δυνατὸν παρὰ τῷ Θεῷ καὶ ἐξουσίαν ἔχει ὁ Παντοδύναμος, ὅπως τοὺς ἱδρῶτας τῶν δι’ αὐτὸν ἐναγωνιζομένων καὶ ἐναθλούντων, ὁπότε τελευτήσωσιν, εἰς μύρον ἀκένωτον παρασκευάσαι ὡς πολλάκις πολλαχόθεν τοῦτο ἐβεβαιώθημεν, τὰ μὲν ἐκ τῆς γραφῆς, τὰ δὲ ἰδίοις ὄμμασιν ἐπιστώθημεν».

[7] Περὶ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος καὶ τῆς βίβλου αὐτοῦ βλέπε ἐν τόμῳ Γʹ τοῦ ἡμετέρου «Μεγάλου Συναξαριστοῦ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῇ λʹ (30ῃ) τοῦ μηνὸς Μαρτίου.